از بندر شرفخانه تا اینستاگرام دی‌کاپریو

دی‌کاپریو در اینستاگرام خود- که بیشتر از شش‌میلیون و پانصد‌هزار دنبال‌کننده دارد- درباره این عکس نوشته است: «دریاچه ارومیه روزگاری بزرگ‌ترین دریاچه نمک خاورمیانه بوده است و در پی تغییرات جوی، سدسازی‌ها و کاهش بارندگی، اکنون تنها پنج درصد از مقدار آبی را که دو دهه پیش داشت، داراست».

پست اینستاگرامی این هنرپیشه سرشناس واکنش‌ها و بازتاب‌های بسیار زیادی در پی داشت. کاربران بسیاری بعد از انتشار این عکس به صفحه دی‌کاپریو رفته و پای عکسی که منتشر کرده است نظر گذاشته‌اند، بسیاری از کاربران از اینکه او به محیط‌زیست ایران و دریاچه ارومیه اشاره کرده است از او تشکر کرده‌اند. تا روز گذشته کاربران برای این عکس بیشتر از ٧٥‌هزار کامنت گذاشته‌اند.

این در حالی است که پای دیگر عکس‌های اینستاگرام او به صورت میانگین کمتر از پنج‌هزار کامنت دیده می‌شود.

فعالیت‌ها و اقدامات محیط‌زیستی لئوناردو دی‌کاپریو به همین یک مورد خلاصه نمی‌شود؛ در حساب‌های کاربری رسمی این هنرپیشه در اینستاگرام، فیس‌بوک و توییتر، بیشترین عکس‌ها و مطالبی که منتشر می‌کند، موضوعی محیط‌زیستی دارند.

دی‌کاپریو از سال ۱۹۹۸ تاکنون همواره برای حفظ محیط‌زیست تلاش کرده است و در بنیادی که با نام او راه‌اندازی شده، فعالیت می‌کند. او همچنین در سپتامبر ۲۰۱۴ به سمت سفیر صلح سازمان‌ ملل متحد و نماینده این سازمان در امور تغییرات جوی برگزیده شد.

دی‌کاپریو در هشتادوهشتمین مراسم اسکار و هنگام دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد برای فیلم بازگشته نیز از «واقعیت تغییرات جوی» صحبت کرد. او در این مراسم از «سکوت سیاست‌مداران» در قبال «تهدید جدی» تغییرات جوی انتقاد کرده و خواستار واکنش جامعه جهانی به این موضوع شده بود.
عکسی را که او از عکاس ایرانی و درباره دریاچه ارومیه در اینستاگرام خود منتشر کرده از وب‌سایت معروف weather.com برداشته است.

این عکس در قالب یک مجموعه عکس از سولماز دریانی با موضوع دریاچه ارومیه ٢٤ مارس گذشته - چهارم فروردین ماه ١٣٩٥- به همراه یک گزارش و گفت‌وگویی با این عکاس منتشر شده بود. او از مخاطبان خود خواسته است برای گرفتن اطلاعات بیشتر به این وب‌سایت رفته و گزارش و دیگر عکس‌های منتشرشده از دریاچه ارومیه را ببینند.

به‌غیر از واکنش کاربران عادی و رسانه‌ها به انتشار این عکس، برخی مسئولان و افراد شناخته‌شده نیز دراین‌باره اظهارنظر کرده‌اند. ‌گری لوئیس، نماینده سازمان‌ملل در ایران از پست اینستاگرامی دی‌کاپریو درباره دریاچه ارومیه تقدیر و درباره آن در توییتر خود نوشت: «ممنون از اینکه توجه جهان را به دریاچه ارومیه جلب کردید».

هادی بهادری، نماینده مجری طرح احیای دریاچه ارومیه و نماینده منتخب مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز ضمن تقدیر و تشکر از اعلام نظر لئوناردو دی‌کاپریو، بازیگر مشهور سینمای جهان، نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه و انتشار عکس دریاچه ارومیه در صفحه شخصی اینستاگرام خود، از این بازیگر سینما برای بازدید از دریاچه ارومیه و همسوکردن همه مردم جهان برای احیای دریاچه ارومیه دعوت کرد. بهادری اعلام کرد: «بعد از همراهی و همکاری کشورهای ژاپن، سوئیس و استرالیا امیدواریم با این‌گونه حرکات اجتماعی شاهد افزایش چشمگیر حساسیت و همراهی مردم جهان نسبت به دریاچه ارومیه باشیم».

وی افزود: «با توجه به پیامدهای خطرناک زیست‌محیطی و انسانی خشک‌شدن دریاچه ارومیه، حرکت جهانی جهت نجات دومین دریاچه شور جهان بسیار امیدوار‌کننده و نتیجه‌بخش خواهد بود. ما از هرگونه حرکت اجتماعی که باعث توجه جوامع بین‌المللی به موضوع مهم دریاچه ارومیه شود، استقبال می‌کنیم و آماده پذیرایی از تمام چهره‌های شاخص جهان برای بازدید از دریاچه ارومیه و شهر فرهنگی، هنری و تاریخی ارومیه هستیم».

سولماز دریانی عکاس ٣٠ساله ایرانی اهل تبریز که عکس او در اینستاگرام دی‌کاپریو منتشر شد، سال گذشته مجموعه عکسی را در قالب پروژه‌ای با نام «چشم زمین» برای بررسی اثرات زیست‌محیطی دریاچه ارومیه تهیه کرده بود که این مجموعه عکس او برنده جایزه عکاسی IdeasTap آژانس عکس مگنوم شد.

سولماز دریانی که به گفته خودش حدود سه سال است به شکل حرفه‌ای مشغول کار عکاسی است درباره عکاسی با موضوع دریاچه ارومیه می‌گوید: «خانه پدربزرگ و مادربزرگ من در بندر شرفخانه بود و خودشان هم همین‌جا به دنیا آمده بودند، اینجا زمانی که دریاچه ارومیه دچار بحران بی‌آبی نشده بود یک بندر توریستی بسیار فعال و شناخته‌شده و شلوغ بود، پدربزرگم هم همین‌جا مسافرخانه داشت و دایی‌های من هم روی قایق کار می‌کردند، خود من هم از بچگی سه ماه تابستان و همه آخر هفته‌ها را از تبریز به بندر شرفخانه می‌رفتم. اما با خشک‌شدن دریاچه، این بندر که زمانی از پررونق‌ترین مناطق کل آذربایجان شرقی و غربی بود متروکه و تعطیل شد. دایی‌های من به تهران و تبریز مهاجرت کردند و همه مسافرخانه‌ها و مغازه‌ها و رونقی که آنجا بود تعطیل شد و از بین رفت».

دریانی می‌افزاید: «به‌همین‌دلیل من از سه سال پیش تصمیم گرفتم به صورت مشخص روی این موضوع عکاسی کنم؛ یعنی به نظرم آمد بهترین چیزی که می‌توانم روی آن کار کنم همین موضوع است.

به‌همین‌دلیل شروع کردم از روزمرگی‌های پدربزرگ و مادربزرگم عکاسی‌کردن، به روستاهای اطراف دریاچه و خود دریاچه و جاهای مرتبط رفتم و عکس گرفتم، مجموعه که در حال تکمیل‌شدن بود، از پاییز سال ٩٤ تصمیم گرفتم عکس‌هایم را در گرنت عکس مگنوم شرکت دهم، شروع کردم به نوشتن پروپوزال و چکیده ‌کاری را که می‌خواستم درباره دریاچه ارومیه بکنم توضیح دادم و به همراه ١٠ قطعه از عکس‌ها برای مگنوم فرستادم؛ یک ماه بعد به من خبر داده شد که مجموعه من به همراه کارهایی از ١٠ عکاس دیگر نامزد مرحله نهایی شده است، به غیر از من یک خانم دیگر هم از ایران -یاسمن دهنیانی- بین برگزیدگان بود، پس از آن و حدود دو هفته بعد نیکوس اکونومپلوس، عکاس مگنوم و یکی از داوران به من خبر داد که مجموعه من و سه نفر دیگر برنده نهایی شده‌اند».

طبق گفته این عکاس، پس از برنده‌شدن جایزه عکاسی IdeasTap آژانس عکس مگنوم پیشنهادهای زیادی از مجلات و سایت‌های مختلف برای انتشار عکس‌ها به او رسید، ازجمله مجله معروف نیویورکر، تعدادی از عکس‌های او را خریده که قرار است در آینده منتشر کند. یکی از پیشنهادهای ارائه‌شده به سولماز دریانی نیز از طرف وب‌سایت معروف weather.com بود، این وب‌سایت‌ که سایت تخصصی آب‌وهواست، علاوه‌بر ٣٠ عکسی که سولماز از دریاچه گرفته یک گفت‌وگو هم با او منتشر کرده است.

عکس و اطلاعاتی که لئوناردو دی‌کاپریو برای انتشار در صفحه اینستاگرام خود انتخاب کرده است یکی از عکس‌های این مجموعه در وب‌سایت weather.com است؛ خانم دریانی خودش دراین‌باره می‌گوید: «به نظر من مشخص است که آقای دی‌کاپریو همین‌طور و بدون آشنایی و تحقیق عکسی را انتخاب و منتشر نکرده است؛ چون سایتی که این عکس‌ها را منتشر کرده حرفه‌ای و تخصصی در زمینه آب‌وهوا کار می‌کند و اطلاعات دقیقی دارد». او همچنین اضافه می‌کند: «البته خودم تصور می‌کنم بخشی از حرف‌هایم در گفت‌وگو با سایت weather.com که گفتم امیدوارم مردم دنیا با عکس‌های من بیشتر با دریاچه آشنا بشوند و حساسیت‌ها برای احیای آن بیشتر شود در انتخاب دی‌کاپریو بی‌تأثیر نبوده است».
 از سولماز دریانی درباره کامنت‌ها و واکنش کاربران اینستاگرام به انتشار این عکس پرسیدم و او در پاسخ گفت: «من دو سال است که در اینستاگرام هستم و در این مدت پنج‌هزار فالوور داشتم، اما بعد از این اتفاق فالوورهای من به بیشتر از ١٤‌هزار نفر رسید و ‌هزاران کامنت و پیام برایم فرستاده شده؛ خیلی از پیام‌ها و نظرات تشکر و قدردانی بود اما برخی هم انتقاد کرده و فحش داده بودند که چرا تصویر بدی از ایران نشان داده‌ای؛ [می‌خندد و ادامه می‌دهد] خب صفحه من که صفحه توریستی نیست که فقط تصویر زیبایی‌ها را منتشر کنم، من عکاس هستم و پروژه عکاسی‌ام دریاچه ارومیه و زندگی مردم روستاهای اطراف آن و حتی پدربزرگ و مادربزرگ خودم بوده است؛ اینکه روستاها خیلی شیک و لوکس نیستند و... که تقصیر من نیست».

سولماز می‌گوید: «تا قبل از این ماجرا دنبال‌کنندگان صفحات من یا عکاس بودند یا افرادی که درباره عکس‌ها نظراتشان به من کمک می‌کرد اما حالا به نظرم این کاربران که یکباره به صفحه‌ام آمده‌اند احتمالا کیفیت واکنش‌ها پایین می‌آید و خروجی مثبتی حداقل به‌ عنوان بازخورد درباره عکس‌هایم نخواهد داشت و خب این خیلی خوشحال‌کننده نیست».شرق