» حوادث
شفا آنلاین>سلامت>حوادث پزشکی>گیلانی دامبائف، در نگاه اول مرد ۶۰ ساله سالمی به نظر می‌رسد و رودخانه‌ای که از کنار خانه روستایی‌اش می‌گذرد، پاک جلوه می‌کند اما دامبائف با بیماری‌های متعددی درگیر است که پزشکانش آن را به قرارگیری در معرض میزان بالایی از پرتوهای رادیواکتیو نسبت می‌دهند.
به گزارش شفا آنلاین، شمارشگر گایگر
(شناساگر پرتو) هنگامی که یک گزارشگر آن را به سوی ساحل لجن‌آلود رودخانه
حرکت می‌کند با صدای بلند بوق می‌زند.حدود ۵۰ کیلومتری روستای در حال ویرانی به سمت بالادست رودخانه، مجتمع هسته‌ای «مایاک» قرار دارد که دست‌کم 2 مورد از بزرگ‌ترین حوادث هسته‌ای این کشور در آن رخ داده است. بدتر اینکه به گفته فعالان زیست‌محیطی سابقه چند ده‌ساله این تاسیسات در استفاده از آب‌های مربوط به منطقه قطبی رودخانه «تکا» برای دفع مواد زائد ناشی از فراوری دوباره سوخت هسته‌ای است که هر سال صدها تن از آنها از کشورهای همسایه وارد می‌شوند.
نتایج این فاجعه را می‌توان در هر خانوار دردکشیده در طول رودخانه تکا دید که پزشکان میزان‌های ناهنجاری کروموزومی، نقایص جنینی و سرطان‌ها را ثبت می‌کنند که بسیار بالاتر از میانگین روسیه است- و شهروندانی مانند دامبائف را با احساس تاسف بر دهه‌ها خودداری دولت از پذیرفتن این خطر به جای می‌گذراند. هزاران نفر قبلا به‌وسیله شرکت دولتی انرژی اتمی «روساتوم» روسیه به خانه‌های جدیدی در 2 کیلومتری رودخانه نقل مکان داده شده‌اند و دهکده موسلیووموو محل سکونت دامبائف در وضعیتی از زوال مداوم رها شده است. این تخلیه‌ها از سال ۲۰۰۸ پس از آن شروع شد که دولت روسیه پذیرفت که فجایع گذشته و فعلی از نخستین روزهای تاسیس مایاک در اواخر دهه ۱۹۴۰ به‌عنوان سازنده پلوتونیونم برای بمب‌های اتمی شوروی منشا گرفته و ادامه یافته‌اند.
پیامدهای مایاک ادامه دارد
30 سال پس از بزرگ‌ترین فاجعه هسته‌ای اتحاد شوروی در چرنوبیل، این پرسش باقی می‌ماند که آیا مایاک واقعا پاکسازی شده است یا همچنان آسیب‌هایی نادیدنی بر اهالی روسیه وارد می‌آورد؟
بازرسان هسته‌ای می‌گویند که به دنبال آخرین رسوایی ثابت‌شده زباله‌های هسته‌ای در سال ۲۰۰۴، دیگر این مواد زائد به رودخانه وارد نمی‌شوند، اما فعالان زیست‌محیطی می‌گویند که با توجه به پنهانکاری دولت ممکن نیست این ادعا را ثابت کرد. انستیتوی ایمنی هسته‌ای در آکادمی علوم روسیه که بر استانداردهای ایمنی برای صنعت هسته‌ای کشور نظارت دارد، می‌گوید سیستم فراوری ضایعات هسته‌ای تاسیسات مایاک هیچ خطری برای جمعیت‌های اطراف ندارد. این کارخانه همچنین طیفی از ایزوتوپ‌های رادیواکتیو برای استفاده در تجهیزات تخصصی، پژوهش پزشکی و درمان‌های سرطان تولید می‌کند که به قراردادهای پرسودی با کشورهایی از سراسر جهان می‌انجامد.
هنگامی که خبرنگاران آسوشیتدپرس شمارشگر گایگر را به ساحل رودخانه در بیرون خانه دامبائف بردند، بالا رفتن ناگهانی رادیواکتیویته را در خط ساحلی نشان داد و ماشین شروع به بوق زدن مداوم با صدای بلند کرد. اندازه‌گیری‌ها میزانی بین 5/8 تا 8/9 میکروسیورت را نشان می‌داد که ۸۰ تا ۱۰۰ برابر بیشتر از میزان طبیعی پرتوتابی پس‌زمینه‌ای است.
فاجعه‌ای که پنهان نگهداشته شد
فعالان زیست‌محیطی تخمین می‌زنند که مایاک ۷۶ میلیون متر مکعب از ضایعات فراوری‌نشده را از سال ۱۹۴۸ تا میانه دهه ۱۹۵۰ که دانشمندان هسته‌ای در تلاش برای رقابت با برنامه هسته‌ای آمریکا بودند، به رودخانه ریخته است. محفظه‌های ذخیره زیرزمینی حاوی ضایعات هسته‌ای بیش از حد داغ‌شده در سپتامبر ۱۹۵۷ منفجر شدند و ابری از ریزش هسته‌ای را تا ۳۰۰ کیلومتری شمال شرق بر فراز ۲۱۷ شهرک و روستا با جمعیتی ۲۷۲ هزار نفری فرستادند و فقط اقلیتی از این افراد در طول 2 سال بعدی بی‌سروصدا تخلیه شدند.
یک دهه بعد، یک دریاچه مجاور که برای دفع زباله‌های هسته‌ای استفاده می‌شد در یک خشکسالی تابستانی خشک شد و بادهای شدید گردهای رادیواکتیو به جا مانده را بر سر همان مراکز جمعیتی فرو ریختند. سازمان صلح سبز تخمین می‌زند که این ریزش هسته‌ای به ۶۸ شهر و روستا شامل ۴۲۰۰۰ نفر جمعیت تاثیر گذاشت.
اتحاد شوروی در آن زمان تمام اخبار درباره این 2 فاجعه را تا اواخر دهه ۱۹۸۰ سانسور کرد و فقط در آن هنگام بود که به رخ دادن این 2 حادثه و وجود تاسیسات هسته‌ای مایاک اعتراف کرد. روسیه در سال ۱۹۹۳ اعلام کرد که این 2 حادثه به همراه تخلیه درازمدت ضایعات هسته‌ای به درون رودخانه باعث قرار گرفتن ۴۵۰هزار نفر در معرض پرتوتابی بیش از حد منشا گرفته از مایاک شده‌اند.
گشایش پرونده جنایی بر ضد رئیس وقت مایاک، ویتالی‌سادونیکوف در سال ۲۰۰۵ آشکار کرد که این کارخانه از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۴ به تخلیه حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب ضایعات هسته‌ای فراوری‌نشده به درون رودخانه ادامه داده است. اسناد بازپرسی نشان داد که این تخلیه‌ها میزان ایزوتوپ رادیواکتیو استرونسیوم ۹۰ را در رودخانه 4 برابر کرده است. یک بررسی به‌وسیله سازمان صلح سبز در سال ۲۰۰۷ براساس سوابق بیمارستانی و پرسش‌های خانه به خانه از ساکنان موسلیووموو مشخص کرد میزان‌های سرطان گزارش‌شده از این منطقه 6/3 برابر میزان میانگین ملی روسیه است. دانشمندان روس گزارش کرده‌اند که ساکنان این منطقه ۲۵برابر بیشتر نسبت به جمعیت عمومی دچار نقایص ژنتیکی هستند. بررسی چنددهه‌ای «جامعه پژوهش پرتوتابی» درباره افراد ساکن در مجاورت رودخانه تکا که به‌طور مشترک به‌وسیله دانشمندان آمریکایی و روس انجام شد، به‌خصوص میزان‌های بالاتر سرطان رحم و مری در این منطقه را به پرتوتابی ارتباط داد.
آخرین گزارش این دانشمندان در سال ۲۰۱۵ که حاوی آنالیز ۱۷۳۴۵ ساکن این منطقه متولدشده پیش از سال ۱۹۵۶ بیانگر وجود ۱۹۳۳ مورد سرطان در میان آنان بود. اکثریت بزرگی از ساکنان دارای تجمع استرونسیوم ۹۰ در استخوان‌هایشان بودند و این تجمع مواد رادیواکتیو به گفته دانشمندان به افزایش خطر ابتلا به اغلب تومورهای توپر انجامیده است.سپید
AP
نظرشما
آخرین اخبار