نجـات بیمـار در فضـا

به گزارش شفا آنلاین،  وقتی که تیم پیکه در ماه دسامبر در مدار زمین قرار گرفت، می‌دانست که آموزش 40 ساعته‌ای را که دریافت کرده، او را برای بیشتر مشکلات سلامتی که ممکن است طی 6 ماه اقامت‌اش در ایستگاه بین‌المللی فضایی رخ دهد، آماده کرده است. او علاوه بر مهارت‌هایی که برای حفاظت از جانش آموخته بود، یادگرفته بود چگونه زخمی را بخیه کند، چگونه تزریق کند و حتی اینکه چگونه در صورت لزوم دندان بکشد.


 براساس اظهارنظر ناسا، این آموزش‌ها، او و اعضای گروهش را برای اغلب مشکلات پزشکی که ممکن بود در ایستگاه بین‌المللی فضایی با آنها روبه رو شوند، مثل بیماری حرکت، انواع سردرد، کمر درد، مشکلات پوستی، سوختگی‌ها و اورژانس‌های دندانپزشکی آماده کرده بود. اما آنها در مواجهه با سایر وضعیت‌های اورژانس جدی، باید چه می‌کردند؟

اختیارات محدود
       دارو و لوازم پزشکی در ایستگاه بین‌المللی فضایی محدود بود و شامل لوازم کمک‌های اولیه و یک کتاب بزرگ درباره بیماری‌ها و برخی تجهیزات اولیه مثل دستگاه شوک، دستگاه سونوگرافی پرتابل و وسیله‌ای برای معاینه چشم و دو لیتر سرم بود. اگرچه دستگاه سونوگرافی‌ای که در اختیار داشتند، قادر به نشان دادن تصاویر واضح و خوبی برای تشخیص بود، آنها شرایط اینکه مشکلات بیمار را در ایستگاه بین‌المللی فضایی درمان کنند، نداشتند و پس از تشخیص، ناچار به انتقال بیمار به زمین برای معالجه بودند.

       دکتر دیوید گرین، سخنگوی ارشد فیزیولوژی هوافضا در کالج کینگ لندن می‌گوید که انتخاب بهتر، می‌تواند این باشد که بیمار را با یک فضاپیمای سایوزی به زمین برگردانیم که در ایستگاه بین‌المللی فضایی پایگاه دارد. این سفر تنها به سه ساعت و نیم زمان نیاز دارد اما باز هم دور محسوب می‌شود. «آنها امکانات کمی در ایستگاه بین‌المللی فضایی دارند اما در سایوز هم امکاناتی برای نجات زندگی بیمار وجود ندارد. در بهترین شرایط در پرواز برگشت به جو زمین، آنها نیروی جاذبه را نیز تجربه می‌کنند که این حتی برای یک فرد سالم هم ناخوشایند است، چه برسد به اینکه فرد در حالت جسمانی مطلوبی نباشد.»

       وضعیت سلامت جسمانی فضانوردان از ماه‌ها قبل از اینکه بخواهند به فضا بروند، به‌طور بسیار دقیق و موشکافانه توسط یک پزشک ایستگاه فضایی، بررسی می‌شود. این فرد، قبل، بعد و در تمام مدت شش ماهه سفر و اقامت در ایستگاه فضایی، مراقب وضعیت سلامت آنها و خانواده‌شان خواهد بود؛ در مرکز کنترل روی زمین، یک تیم بطور دایم وضعیت فضانوردان را تحت‌نظر دارد و همه آنچه را که انجام می‌دهند و آنچه را که می‌خورند، ثبت می‌کند.

       به همین علت است که دکتر گرین اظهار می‌دارد خطر اینکه یک فضانورد با مشکل جدی و خطرناکی مواجه شود و نیاز به مداخله جدی پیدا کنیم، بسیار کم است، اما باز هم میزان آن 1 تا 2 درصد به ازای هرفرد در هرسال برآورد شده است. بنابراین احتمال اینکه کم یا بیش رخ دهند، وجود دارد.

نگاهی به آسمان
       چالش برای مقابله با شرایط اضطراری پزشکی جدی فقط به ایستگاه بین‌المللی فضایی محدود نمی‌شود. دکتر فرد پاپالی که در بخش مراقبت‌های ویژه پزشکی در دانشگاه مریلند آمریکا مشغول به فعالیت است و زمان زیادی را صرف فعالیت در بخش اورژانس بیمارستان‌هایی در هایتی و سودان جنوبی کرده، اظهار می‌دارد که در نواحی دورافتاده و روستایی در زمین، درس‌های بسیاری برای یادگیری وجود دارند. او متوجه شباهت‌های زیادی بین انزوا در ایستگاه فضایی و انزوا و دورافتادگی در مکان‌های روستایی در کشورهای کم‌درآمد شد که در آنها هم دسترسی به سرویس‌های بهداشتی بسیار محدود است.

«در بسیاری از مناطق دنیا حتی امکانات اولیه برای موارد اورژانس پزشکی موجود نیست. در آنجا چالش‌های زیادی وجود دارد، چون بسیاری از پزشکانی هم که آنجا مشغول به‌کارند، از مهارت و تجربه کافی برخوردار نیستند و به‌نظرمی‌رسد بیماران با انگشت کوچکشان به زندگی آویزان شده‌اند.»سپید