جـدال واکسـن‌ها
واکسنی که تاکنون تولیدشده در دهه ۱۹۶۰ میلادی برای بیماری اوریون و در مدت چهار سال ساخته شده است.
شفاآنلاین>سلامت>علی ابراهیمیامروز
بیش از ۱۵۰ شرکت داروسازی در تلاش هستند تا واکسن موثری برای کووید 19
تولید کنند و سازمان‌های ملی و بین‌المللی هم با تخصیص سرمایه و همکاری‌های
علمی سعی دارند تا حداقل یک واکسن را تا پایان سال 2020 تولید کرده و تا
پایان سال ۲۰۲۱ میلادی به مرحله تولید انبوه برسانند.به گزارش شفاآنلاین:خوشبختانه خبرهای خوبی از تحقیق و پژوهش شرکت‌های دارویی در حوزه ساخت و تولید واکسن کووید 19 به گوش می‌رسد و واکسن‌ها یکی پس از دیگری در حال به بار نشستن است.
البته تولید یک واکسن بین پنج تا ۱۰ سال زمان لازم دارد و سریع‌ترین واکسنی که تاکنون تولیدشده در دهه ۱۹۶۰ میلادی برای بیماری اوریون و در مدت چهار سال ساخته شده است.
واکسن‌ها باید سه مرحله از آزمایش‌های بالینی را با موفقیت طی کنند تا امکان ارزیابی آنها در سازمان‌های ممیزی و اخذ تاییدیه برای تولید انبوه فراهم شود که این فرآیند ممکن است مدت زیادی به طول انجامد. پس‌ازاین مرحله نیز تولید انبوه، قیمت‌گذاری و تعیین اولویت‌های توزیع واکسن با دشواری‌های متعددی همراه است.
اما به‌منظور کاهش زمان تولید واکسن کووید 19 بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده در تلاش هستند تا فازهای مختلف آزمایش‌های بالینی را به‌صورت همزمان پیش ببرند و سازمان‌های ممیزی نیز اعلام کرده‌اند که تمام تلاش خود را برای کوتاه‌تر کردن مدت‌زمان لازم برای صدور تاییدیه و مجوز تولید به کار خواهند گرفت؛ لذا امیدها برای به نتیجه رسیدن تحقیقات بیشتر شده است.
در این گزارش به مرور آخرین تحولات پیرامون چند واکسن که به فاز سوم آزمایش‌های بالینی رسیده و انتظار می‌رود که به‌زودی مجوز تولید انبوه را دریافت کنند، می‌پردازیم.
واکسن فایزر
این واکسن با نام BNT162b2 توسط یکی از بزرگترین شرکت‌های داروسازی جهان موسوم به Pfizer و با همکاری شرکت آلمانی BioNTech در حال تولید است. به گفته مقامات این شرکت داروسازی واکسن کرونای تولیدی آنها در بیش از 90 درصد موارد از انتقال ویروس کرونا پیشگیری کرده است.
واکسن شرکت فایزر از نوع mRNA بوده و با استفاده از تجربیات پیشین شرکت BioNTech در تولید واکسنی برای سرطان در دست توسعه است. شرکت Pfizer یک قرارداد ۲ میلیارد دلاری برای تامین ۱۰۰ میلیون واحد از واکسن تا ماه دسامبر ۲۰۲۰ منعقد کرده است. البته این قرارداد تنها زمانی که واکسن تایید و تحویل شود، نافذ خواهد بود.
به گفته مقامات فایزر واکسن این شرکت در مرحله سوم کارآزمایی بالینی به ۴۳۵۰۰ نفر در شش کشور دنیا ازجمله آمریکا، آلمان، برزیل، آرژانتین، ترکیه و آفریقای جنوبی در دو نوبت و به فاصله سه هفته تزریق شده است.
فایزر می‌گوید که در 90 درصد موارد مصونیت به کرونا هفت روز بعد از تزریق نوبت دوم و ۲۸ روز بعد از نوبت اول حاصل شده است. این شرکت همچنین اعلام کرد که در آخرین مرحله کارآزمایی بالینی هنوز هیچ عارضه جانبی جدی مشاهده نشده است. همچنین این نتایج بر اساس تاثیر واکسن در ۹۴ داوطلب اول بوده که به کرونا مبتلا بودند.
آلبرت بورلا، مدیرعامل و رئیس فایزر با اعلام این خبر در بیانیه‌ای گفت: «اولین نتایج از مرحله سوم کارآزمایی بالینی واکسن کرونا شواهدی هستند از اینکه واکسن ما قادر است از کرونا پیشگیری کند.» او این نتایج را نقطه عطفی در تولید واکسن دانست آن هم در زمانی که دنیا بیشترین نیاز را به آن دارد.
فایزر می‌گوید بر اساس برآوردها تا پایان سال ۲۰۲۰ پنجاه میلیون و در سال ۲۰۲۱ تا ۱/۳ میلیارد دوز واکسن را در تمام دنیا عرضه خواهد کرد. بااین‌حال سوال‌هایی درباره اینکه فایزر چگونه می‌تواند این میزان واکسن را عرضه کند وجود دارد ازجمله اینکه این واکسن باید در جای بسیار سرد، منفی هشتاد درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. علاوه بر این درباره دوام مصونیت و تاثیر واکسن در گروه‌های سنی متفاوت هم سوال‌هایی مطرح است. سوال دیگر این است که پس از بررسی کامل تمام نتایج ممکن است مشخص شود تاثیر واکسن کمتر است.
خبر اثربخشی واکسن فایزر با استقبال مقامات جهان هم مواجه شد. تدروس آدانوم، رئیس سازمان جهانی بهداشت خبر موفقیت اولیه این واکسن آزمایشی را دلگرم‌کننده خواند و به تمام دانشمندان و دست‌اندرکاران درود فرستاد. او نوشت: «برای پایان دادن به این همه‌گیری جهانی دنیا شاهد نوآوری و همکاری علمی بی‌سابقه‌ای بوده است.»
جو بایدن، نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هم از خبر موفقیت اولیه واکسن آزمایشی کرونا استقبال کرد و به زنان و مردان فوق‌العاده‌ای که این تحول را ایجاد و اسباب امیدواری را فراهم کرده‌اند تبریک گفت. او افزود: «ماسک و فاصله اجتماعی همچنان باید رعایت شوند، اما فرصت تغییر شرایط در سال آینده مهیا شده است.» دونالد ترامپ هم در توییتر با حروف بزرگ نوشت: «اخبار عالی، ترقی زیاد بازار سهام، واکسن به‌زودی میآید.»
با اعلام خبر موثر بودن واکسن کرونای شرکت فایزر، بازارهای مالی جهان هم از آن استقبال کردند. برای مثال در بازار سهام نیویورک، شاخص‌های آمریکایی داوجونز و اس‌اند‌پی-۵۰۰ با رسیدن به قله‌ای جدید رکورد جدیدی را ثبت کرده‌اند.
وضعیت در بازارهای اروپایی هم مشابه بود؛ شاخص کل فوتسی-۱۰۰ که متشکل از صد شرکت برتر در بریتانیاست نزدیک به ۵ درصد رشد کرد و ارزش شاخص مرجع اروپا ۴ درصد بالا رفت.
شاخص‌ها در بازارهای فرانکفورت و پاریس هم به ترتیب ۵ و ۷ درصد تقویت شدند؛ ارزش شاخص کل نیکی ژاپن هم در معاملات آنلاین بیش از دو درصد رشد داشت. همچنین سهام شرکت‌های مسافرتی مثل شرکت‌های هوایی و هتل‌ها هم افزایش چشمگیری داشته است چون این خوش‌بینی ایجاد شده که کسب‌وکارها به روال قبلی برگردند.
واکسن آکسفورد-آسترازنکا
این واکسن با نام nCoV-19 ChAdOx1 توسط دانشگاه آکسفورد و با همکاری شرکت آسترازنکا در دست تولید است. واکسن آکسفورد-آسترازنکا درواقع نوعی بردار ویروسی است که عملکردی شبیه به اسب تروا دارد. برای ساخت این واکسن، محققان پروتئین تاجدار ویروس SARS-CoV-2 را به درون یک ادناویروس ضعیف شده که معمولا عامل سرماخوردگی عادی است، منتقل کردند تا پروتئین مذکور موجب تحریک واکنش سیستم ایمنی بدن شود.
نتایج حاصل از فازهای اول و دوم آزمایش‌های بالینی این واکسن نشان می‌دهد که مصرف آن موجب یک واکنش ایمنی قوی و افزایش پادتن‌ها و سلول‌های T می‌شود که عوارض جانبی خفیفی مانند گیجی و سردرد دارد. فاز سوم آزمایش‌های بالینی این واکسن هم در حال اتمام است و مجموعا ۵۰ هزار داوطلب این واکسن را در برزیل، انگلیس، آمریکا و آفریقای جنوبی تزریق کرده‌اند.
پاسکال سوریت، مدیر شرکت آسترازنکا به‌تازگی در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که واکسن تولید شده توسط این شرکت قبل از پایان سال جاری میلادی برای واکسیناسیون عمومی آماده خواهد شد.
به گفته سوریت انتظار می‌رود اطلاعات مربوط به آخرین مرحله از آزمایش‌های بالینی این واکسن در سال جاری میلادی آماده بهره‌برداری و ارائه شود و پس از آن تولید انبوه واکسن آغاز خواهد شد.
البته گردآوری این اطلاعات در انگلیس، به دلیل کاهش شیوع بیماری در تابستان مدتی به تاخیر افتاد، اما شیوع مجدد بیماری در روزهای اخیر امکان دستیابی به اطلاعات مورد نیاز را برای محققان فراهم کرد. همچنین وی هرگونه تاخیر در زمان‌بندی اخذ مجوزها و تولید واکسن را تکذیب کرد.
سوریت در حالی این موضوع را اعلام کرد که کیت بینگهام، سرپرست نیروی ویژه واکسن کووید ۱۹ در انگلیس گفته بود که برخلاف تعهد به تولید ۳۰ میلیون واحد از واکسن تا ماه سپتامبر، تنها چهار میلیون واحد واکسن تا پایان سال جاری میلادی تولید خواهد شد.
شرکت آسترازنکا پیش‌ازاین گفته بود که واکسن خود را در دوره پاندمی با قیمتی بین چهار تا پنج دلار به بازار عرضه خواهد کرد و قیمت نهایی آن به هزینه‌های تولید محلی بستگی دارد. اخیرا آسترازنکا اعلام کرد هزینه‌های تولید را تا ۲۰ درصد افزایش خواهد داد تا از بروز هرگونه مشکل جدی در تامین سرمایه مورد نیاز خود جلوگیری کند.
آغاز تولید واکسن آکسفورد-آسترازنکا در استرالیا
در خبری جدی از واکسن آکسفورد-آسترازنکا برخی رسانه‌های محلی استرالیا گزارش دادند که تولید واکسن کووید 19 شرکت آسترازانکا و دانشگاه آکسفورد توسط شرکت CSL Limited استرالیا آغاز شده و قرار است 30 میلیون دوز واکسن از روز دوشنبه هفته آینده در ویکتوریا تولید شود.
گرگ هانت، وزیر بهداشت این کشور هم اعلام کرد: «تزریق این واکسن داوطلبانه خواهد بود اگرچه مردم را برای انجام این کار تشویق خواهند کرد و اطمینان دارند که استقبال بسیار بالایی در میان مردم استرالیا خواهد داشت.» به گفته گرگ هانت، واکسن تا ماه مارس به‌طورقطع در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
نشریه سیدنی مورنینگ هرالد هم گزارش داد: «پردازش کامل واکسن CSL حدود 50 روز طول خواهد کشید.» به گفته این روزنامه، این شرکت قراردادهای جداگانه‌ای با AstraZeneca و دولت استرالیا برای تولید واکسن منعقد کرده است. البته واکسن AstraZeneca هنوز نیاز به تایید اداره دارو و تجهیزات پزشکی استرالیا (TGA) دارد و انتظار می‌رود آزمایش آزمایش‌های بالینی مرحله سه واکسن تا پایان سال جاری به پایان برسد.
به گفته مقامات، واکسن کرونا برای اولین بار در استرالیا به‌صورت رایگان توزیع خواهد شد و نخست‌وزیر این کشور هم از معامله برای ۸۴ میلیون دوز واکسن ویروس کرونا خبر داد و گفت: «این واکسن به‌طور رایگان در دسترس مردم قرار می‌گیرد.»
اسکات موریسون، نخست‌وزیر استرالیا با صدور بیانیه‌ای در این خصوص، اعلام کرد: «استرالیایی‌ها در صورت موفقیت‌آمیز بودن آزمایش‌ها در سال ۲۰۲۱ به واکسن کووید ۱۹ به‌طور رایگان دسترسی رایگان پیدا می‌کنند؛ با اطمینان از توافق‌نامه‌های تولید و عرضه، استرالیایی‌ها در صورت گذراندن آزمایش مرحله آخر نخستین افراد در جهان هستند که واکسن ایمن و موثر کرونا را دریافت می‌کنند».
وی یادآور شد: «هیچ تضمینی برای موفقیت این واکسن‌ها وجود ندارد، بااین‌حال اگر کارشناسان پزشکی ما به واکسن‌ها چراغ سبز بدهند، این توافقنامه استرالیا را جزء نخستین کشور‌هایی که واکسن کرونا را در دسترس مردم قرار می‌دهد، می‌گذارد».
به گفته موریسون، بر اساس این توافقنامه بیش از ۸۴.۸ میلیون دوز واکسن برای مردم استرالیا فراهم خواهد شد که دسترسی زودهنگام به ۳.۸ میلیون دوز واکسن دانشگاه آکسفورد در ژانویه و فوریه ۲۰۲۱ فراهم خواهد بود. وزیر بهداشت و وزیر علوم و فناوری استرالیا هم اعلام کردند که معاملات واکسن با دانشگاه کوئینزلند، شرکت بیوتکنولوژی استرالیا «CSL» و همچنین دانشگاه آکسفورد و شرکت دارویی آسترازنکا انجام شده است.
بر اساس اعلام مقامات این کشور سازمان «ائتلاف برای نوآوری‌های آمادگی اپیدمی» (CEPI) با شرکت بیوتکنولوژی استرالیا «CSL» برای توسعه واکسن کرونا که توسط دانشگاه کوئینزلند توسعه یافته همکاری می‌کند تا واکسن ساخته شده به مرحله تولید برسد.
واکسن سینوواک چین
این واکسن با عنوان CoronaVac توسط یک شرکت داروسازی چینی با همکاری موسسه تحقیقاتی Butanta- واقع در برزیل تولید می‌شود. به گفته محققان برای تولید این واکسن از ویروس غیرفعال کرونا استفاده شده است.
در تاریخ سوم جولای سال جاری میلادی آژانس ممیزی برزیل مجوز آغاز فاز سوم از آزمایش‌های بالینی این واکسن را صادر کرد و در حال حاضر نتایج حاصل از اجرای فاز دوم این آزمایش‌های در دست بررسی است. البته نتایج اولیه آزمایش این واکسن بر روی میمون‌های ماکاک نشان می‌دهد که CoronaVac موجب تولید پادتن‌هایی می‌شود که قابلیت نابودسازی ۱۰ گونه از ویروس SARS-CoV-2 را دارند.
همچنین نتایج حاصل از فاز دوم آزمایش‌های روی انسان نیز کارکرد مشابهی را بدون عوارض جانبی قابل‌توجه نشان می‌دهد. در فاز سوم کارآزمایی بالینی این واکسن نزدیک به ۹ هزار داوطلب برزیلی واکسن در این آزمایش مشارکت دارند. علاوه بر این داوطلبانی از اندونزی و ترکیه نیز در این فاز از آزمایش‌های بالینی شرکت دارند؛ اما طبق گزارشی جدید آزمایش این واکسن در برزیل متوقف شده است.
دلیل این امر یک مورد گزارش وجود عوارض جانبی شدید ناشی از تزریق واکسن بوده است. در این گزارش آمده است: «آزمایش واکسن کرونای ساخت سینوواک چین به دلیل بروز عوارض جانبی شدید در برزیل متوقف شده است. این واکسن که مرحله نهایی کارآزمایی بالینی را می‌گذراند، علاوه بر برزیل در اندونزی و ترکیه هم آزمایش می‌شود.»
در این گزارش آمده است: «آنویسا، نهاد قانون‌گذار بهداشت و درمان در برزیل می‌گوید که این مورد روز ۲۹ اکتبر (۱۲ روز پیش) اتفاق افتاده، اما جزئیات بیشتری را اعلام نکرده است.»
به نوشته این نشریه، واکسن کروناواک ساخت شرکت سینوواک بیوتک چین یکی از چند واکسنی است که در دنیا به مرحله نهایی کارآزمایی رسیده است. این واکسن در خود چین در یک برنامه اضطراری واکسیناسیون برای ایمن کردن هزاران نفر به کرونا استفاده شده است. البته شرکت سازنده واکسن، واکنش فوری به این خبر نشان نداده است.
در گزارش بلومبرگ آمده است: «بیست روز پیش مقام‌های برزیلی تصمیم گرفتند از واکسن ساخت چین برای مقابله با همه‌گیری کرونا استفاده کنند و فرماندار سائوپائولو اعلام کرد دولت برزیل با خرید ۴۶ میلیون دوز واکسن کرونا از سینوواک موافقت کرده است.»
توقف مرحله آخر آزمایش واکسن در برزیل
آنویسا، نهاد قانون‌گذار بهداشت و درمان در برزیل روز دوشنبه ۱۹ آبان ماه دستور داد به دلیل بروز عوارض جانبی شدید آزمایش واکسن ساخت کارخانه سینوواک کاملا متوقف شود، اما گفته نشده که چه اتفاقی در کجا افتاده است. به گفته رئیس موسسه بوتان‌تان، مجری آزمایش این واکسن در برزیل، توقف کارآزمایی مربوط به یک مورد مرگ بوده، اما تاکید کرد که این مرگ به ربطی واکسن نداشته است.
البته مرحله نهایی کارآزمایی این واکسن در اندونزی و ترکیه هم در جریان است، اما این کشورها موردی را گزارش نکرده‌اند و شرکت داروسازی دولتی بیوفارمای اندونزی هم اعلام کرد که آزمایش واکسن ساخت سینوواک بدون مشکل در جریان است.
البته توقف مرحله نهایی کارآزمایی واکسن اتفاق عجیبی نیست. تقریبا دو ماه پیش مرحله نهایی کارآزمایی واکسن کرونای دانشگاه آکسفورد پس از بروز واکنش منفی در یکی از داوطلبان متوقف شد، اما پس از چند روز دانشگاه آکسفورد اعلام کرد که واکسن بی‌ضرر تلقی می‌شود و کارآزمایی را ادامه داد.
گفتنی است به‌جز آزمایش واکسن کروناواک در خارج از چین، در داخل چین از این واکسن استفاده شده است. کروناواک یکی از سه واکسنی است که در چین برای کرونا استفاده می‌شود و در یک برنامه واکسیناسیون اضطراری، به صدها هزار نفر تزریق شده است. کارخانه سینوواک چین پیش‌تر اعلام کرده بود تقریبا همه کارکنان و خانواده‌هایشان این واکسن را دریافت کردند. به گفته یک مقام بهداشتی چین در کارآزمایی‌های بالینی این واکسن هیچ عارضه جانبی جدی مشاهده نشده است.
نظرات بینندگان
آخرین اخبار