هنوز خاطره سوختن
15 نفر از دانش آموزان کلاس چهارم مدرسه انقلاب اسلامی پیرانشهر در 15 آذر
سال 91 در خاطره ها هست، جایی که دو دختر دبستانی جان خود را از دست دادند
و 13 نفر دیگر دچار سوختگی شدید پوستی شدند و با وجود صدها بار عمل جراحی
هنوز به زندگی عادی برنگشته اند و مهر این حادثه دلخراش سالها و شاید برای
همیشه بر دست و صورت آنها ماندگار باشد.
حوادثی که اغلب حاصل بی تدبیری،
سوء مدیریت، غفلت، ناآگاهی و البته گاهی هیچان خواهی و کنجکاوی است و هر
چه هست، جانسوز است و غم انگیز.
پزشکان، سوختگی ها را به سه دسته تقسیم
می کنند، در سوختگی درجه یک فقط لایه خارجی پوست یا اپیدرم تخریب می شود،
در این حالت پوست قرمز می شود و ورم می کند و دردناک است.
در سوختگی
درجه 2، اولین و دومین لایه پوست (اپیدرم و درم) تخریب می شوند، تاول پوستی
بروز می کند، پوست به شدت قرمز و لکه لکه می شود و درد و ورم شدیدی وجود
دارد.
اگر منطقه این نوع سوختگی بیشتر از هفت ونیم سانتیمتر باشد یا اگر
سوختگی در دستها، پاها، صورت، کشاله ران، باسن یا مفاصل بزرگ باشد، درمان
باید فورا انجام شود و بیمار اورژانسی تلقی می شود.
در سوختگی درجه 3،
تمام لایه های پوست تخریب می شوند و آسیب دائمی در بافت رخ می دهد و بافت
چربی، ماهیچه و حتی استخوان نیز ممکن است درگیر شوند و منطقه سوختگی ممکن
است سیاه و خشک شود.
اگر همراه با سوختگی، دود هم استنشاق شود، مشکلات تنفسی، مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن یا دیگر مسمومیتها نیز ممکن است رخ دهد.
بسیاری
از موارد سوختگی درجه یک به صورت سرپایی درمان پذیرند و آمار 25هزار مورد
سوختگی که وزارت بهداشت اعلام کرده است، بیشتر آمار موارد بستری و سوختگی
های شدید را شامل می شود.
کنترل سوختگی در کشور سه فاز عمده دارد که
شامل فاز پیشگیری، درمان و توانبخشی مصدومان این حوادث است، شاید پیشگیری
از این حوادث مهمترین و اساسی ترین اقدام باشد، راه حل آن اما آموزش و
هوشیار سازی خانواده ها برای رعایت اصول ایمنی در خانه و کنترل فرزندان
برای پرهیز از استفاده از مواد منفجره خطرناک است.
درمان حادثه دیدگان
اما نیازمند امکانات پزشکی، سرپایی و بستری است که بنا به گفته مسئولان
وزارت بهداشت با کمبود شدید این امکانات در کشور مواجه ایم و البته پوشش
ضعیف بیمه ها، هزینه ها درمان سوختگی را به دوش مردم و البته در مواردی
دولت انداخته است.
**تهران فقط یک یبمارستان سوختگی دارد
مصطفی
ده مرده ای، رئیس بیمارستان سوانح و سوختگی مطهری که تنها بیمارستان سوختگی
تهران است، به خبرنگار ایرنا می گوید: در شهر بزرگ تهران فقط یک بیمارستان
سوختگی داریم و البته در بیمارستان یافت آباد نیز حدود 20 تخت سوختگی برای
بستری بیماران وجود دارد که بسیار اندک است.
وی گفت: کمبود امکانات
درمان سوختگی به حدی است که بسیاری از بیماران دچار سوختگی های خفیف که
نیازمند درمان سرپایی هستند نیز به این خدمات دسترسی ندارند و در نهایت این
بیماران را به بیمارستان فوق تخصصی مطهری هدایت می کنند.
**فقرا بیشتر می سوزند
ده
مرده ای می افزاید: افرادی که در بیمارستان مطهری بستری می شوند، هزینه
چندانی پرداخت نمی کنند و حداکثر 6 درصد کل هزینه های درمان را متقبل می
شوند و حتی در مواردی که بیماران مشکل مالی داشته باشند، درمان آنها رایگان
می شود، مواردی که تعدادشان کم نیست زیرا اغلب افرادی که دچار سوختگی می
شوند از خانواده های فقیر هستند.
رئیس بیمارستان مطهری تهران اضافه می
کند: اکثر بیماران دچار سوختگی که به این بیمارستان می آیند، بیماران
اورژانسی هستند و در پی یک حادثه به این مرکز می آیند و البته مشکلات زیادی
دارند.
** هزینه های سنگین بیماران سوختگی
وی می گوید: تا زمانی
که این بیماران در بیمارستان بستری باشند و بیمه داشته باشند، هزینه
چندانی به آنها تحمیل نمی شود اما هزینه پانسمانهای بعد از ترخیص، هزینه
خدمات فیزیوتراپی و توانبخشی، کار درمانی و رفت و آمدهای مکرر آنها بسیار
زیاد است و بسیاری از این خانواده حادثه دیدگان توان پرداخت این هزینه ها
را ندارند.
به گفته این متخصص جراحی پلاستیک، هزینه هر بار پانسمان بزرگ
سوختگی حدود 150 هزار تومان است و بیمارانی که دچار سوختگی شدید باشند
حداقل به مدت 10 روز باید یکروز درمان پانسمان آنها عوض شوند که همین یک
مورد حدود 750 هزار تومان برای آنان تمام می شود.
رئیس تنها بیمارستان
سوختگی پایتخت به کمبود تخت سوختگی در کشور اشاره می کند و می گوید: در
کشور حدود 800 تخت سوختگی وجود دارد در حالی که با توجه به حجم بیماران
سوختگی باید حداقل 2500 تخت سوختگی داشته باشیم و البته از این 800 تخت
سوختگی موجود نیز کمتر از 50 تخت استاندارد هستند.
وی اضافه می کند:
هزینه ساخت هر تخت سوختگی حدود یک میلیارد و 500 هزار تومان است و با توجه
به تعرفه خدمات سوختگی این، فعالیت این تختها نسبت به بسیاری از خدمات
بیمارستانی سودآور نیست به همین علت نه تنها بخش خصوصی بلکه حتی بخش دولتی و
بسیاری از دانشگاههای علوم پزشکی نیز تمایلی به توسعه تختهای سوختگی
ندارند.
** بیمارستان سوختگی فقط در 4 استان
ده مرده ای می گوید:
به جز مراکز استانهای تهران، اصفهان، فارس و مشهد در بقیه استانها
بیمارستان سوختگی نداریم و حتی در برخی استانها مانند سیستان و بلوچستان،
ایلام و کردستان با بحران کمبود تخت سوختگی مواجه هستیم.
وی اضافه می
کند: در تهران نیز به جز بیمارستان شهید مطهری، از چند سال پیش قرار بود یک
بیمارستان مجهز سوختگی دیگر در منطقه کن ساخته شود اما پیشرفت این طرح ملی
نیز به علت کمبود منابع بسیار کند است و با گذشت 12 سال هنوز ساخته نشده
است.
ده مرده ای راه حل رفع بحران کمبود امکانات درمان سوختگی را چنین
تشریح می کند: همه شهرهای کشور نیازمند داشتن یک بیمارستان فوق تخصصی
سوختگی نیستند، در همه دنیا چنین است که خدمات درمان سوختگی را سطح بندی می
کنند، خدمات سطح اول خدمات سرپایی است که همه پزشکان عمومی می توانند
ارائه کنند و ارائه این خدمات باید در همه شهرهای کشور و در تمام
بیمارستانهای کشور انجام شود.
به گفته وی، سطح دوم این خدمات که حدود
10تا 15درصد افراد دچار سوختگی به آن نیازمند هستند نیز می تواند در مراکز
درمان تخصصی سوختگی یا مراکز جراحی محدود با حضور یک جراح عمومی و متخصص
پوست ارائه شود و فقط خدمات فوق تخصصی سطح 3 است که نیازمند مراکز مجهزی
مانند بیمارستان مطهری است که باید در این مراکز تجهیزات پیشرفته و جراحان
فوق تخصص پلاستیک حضور داشته باشند.
**پیشنهادی برای رفع کمبود خدمات سوختگی
وی
می گوید: اگر این نظام سطح بندی در کشور اجرا شود، هم دسترسی مردم به
خدمات سرپایی و عمومی سوختگی با هزینه کمتر فراهم می شود و هم از شلوغی
بیمارستانهای تخصصی سوختگی به شدت کم می شود زیرا اکنون به عنوان مثال
بیمارستان مطهری تهران به خصوص در زمستان با بالای 70 درصد ضریب اشغال کار
می کند در حالی که طبق پروتکل های موجود باید برای بحران های پیش بینی
نشده، تخت خالی کافی داشته باشیم.
محمد آقاجانی، معاون درمان وزیر
بهداشت نیز در این باره به خبرنگار سلامت ایرنا می گوید: کمبود تخت
بیمارستانی برای درمان بیماران سوختگی در کشور مشهود است، علاوه بر تختهای
سوختگی تخصصی، عده ای حادثه دیدگان نیازمند مراقبتهای ویژه در بخشهای BICU
یا آی سی یو های سوختگی هستند.
** وزارت بهداشت 23 میلیارد تومان از هزینه بیماران سوختگی را رایگان کرد
وی
می افزاید: برای نجات این بیماران در کشور باید حداقل 215 تخت آی سی یو
سوختگی داشته باشیم در حالی که اکنون فقط 115 تخت آی سی یو سوختگی در کشور
وجود دارد و با کمبود شدید این امکانات مواجه هستیم.
معاون درمان وزیر
بهداشت اضافه می کند: برای جبران کمبود تخت سوختگی تخصصی نیز هم اکنون 7
مرکز درمان دانشگاهی در دانشگاههای علوم پزشکی و 4 مرکز درمان غیر دانشگاهی
در حال ساخت است که امیدواریم تا چند ماه آینده به بهره برداری برسند.
آقاچانی
می افزاید: مشکل مهم دیگر پوشش ضعیف بیمه ها از درمان سوختگی است، هنوز
هزینه پانسمانهای نوین درمان سوختگی تحت پوشش بیمه نرفته است، البته وزارت
بهداشت پیشنهاد پوشش این خدمات درمانی را به شورای عالی بیمه ارائه کرده
است که امیدواریم در جلسه آینده ای شورا به تصویب برسد.
معاون وزیر
بهداشت می گوید: در بیمارستانهای دولتی بیماران سوختگی فقط 6 درصد هزینه ها
را پرداخت می کنند اما با توجه به گران بودن این خدمات، تعداد قابل توجهی
از بیماران حتی توان پرداخت این هزینه را هم ندارند و مجبور می شویم این
هزینه را برای آنها رایگان کنیم، به همین علت از ابتدای سال 94 تاکنون
وزارت بهداشت 23 میلیارد تومان برای جبران هزینه درمان سوختگی بیماران از
محل اعتبارات طرح تحول سلامت که بخشی از آن از محل 10 درصد از صرفه جویی
یارانه ها به دست آمده است برای این بیماران هزینه کرده است.
وی می
افزاید: 4800 میلیارد تومان از اعتبارات طرح تحول سلامت از محل صرفه جویی
یارانه ها تامین شده است و کاهش هزینه های بیماران یکی از موارد هزینه کرد
این اعتبار بوده است و علاوه بر اینکه با استفاده از این اعتبار هزینه همه
بیماران در بیمارستانهای دولتی به 6 درصد کاهش یافته است، 23 میلیارد
تومان آن نیز به طور مستقیم برای رایگان شدن هزینه بیماران دچار سوختگی
هزینه شد.
افشین شاعری
