شفا آنلاین>اجتماعی>روانشناسی>ضریب هوشی یا هوشبهر (Intelligence quotient) یک مفهوم روانشناختی است که از طریق نمرههای آزمونهای هوش به دست میآید و سطح هوشی یک شخص را نشان دهند.
به گزارش
شفا آنلاین، روانشناسان از این نمرهها برای استاندارد کردن ارزیابی خود از فعالیت عقلی
اشخاص استفاده میکنند. مرسومترین آزمون ضریب هوشی مقیاس هوش بزرگسالان
وکسلر (Wechsler AdulIntelligence Scale:WAIS) است.
در این مقیاس نمره ۱۰۰
بیانگر یک نمره متوسط است. برای افراد عادی
نمرههای ضریب هوشی بین ۷۰ و
۱۳۰ است. افرادی که نمره آنها بالاتر از ۱۳۰ باشد ضریب هوشی آنها از یک
شخص معمولی بیشتر است و افرادی که نمره آنها کمتر از ۷۰ باشد از ضریب هوشی
پایینتری نسبت به یک فرد معمولی برخوردار هستند.
باوجوداین، آزمونهای
هوشبهر نسبی هستند و با توجه به قومیت و فرهنگ هر شخصی باید یک آزمون
هوشبهر سفارشی طرح کرد. انگیزه افراد عامل دیگری است که روی نمرههای
هوشبهر تاثیر میگذارد. روانشناسان رسمی از آزمونهای هوشبهر واقعی استفاده
میکنند، درحالیکه آزمونهای آنلاین موجود در اینترنت اعتباری ندارند.
آزمونهای هوشبهر «هوش سیال» یک شخص را ارزیابی میکنند، یعنی بخشی از مغز
را ارزیابی میکنند که کار استدلال را انجام میدهد، از منطق استفاده
میکند و برای حل مشکلات پیچیده و جدید تلاش میکند. از سویی دیگر، هوش
متبلور جنبهای از مغز است که وظیفه به یادسپاری و حفظ کردن دانشها را بر
اساس یک الگو یا روتین به عهده دارد؛ بنابراین، انجام کارهای تکراری
آسانتر میشود، چون در مغز خود خاطرهای از این کار را دارید.
میزانهای هوشبهر در
یکی از مقالات روزنامه نیویورک تایمز یک ارزیابی در مورد نمرههای مربوط
به آزمون هوشبهر انجامگرفته است که به شرح زیر است:
نمره بالاتر از ۱۶۴ منتسب به بابی فیشر (قهرمان شطرنج) و ولفگانگ آمادئوس
موتزارت، موسیقیدان است.
نمره بالاتر از ۱۵۸ نشاندهنده هوش دریافتکنندههای جایزه نوبل است.
نمره بالاتر از ۱۴۳ نشاندهنده اشخاصی است که در رشته فیزیک مدرک دکتری
دارند. علاوه بر این، تنها ۱ درصد مردم جهان این ضریب هوشی را دارند.
نمره بالاتر از ۱۳۲ نشاندهنده هوش اکثر افرادی است که مدرک دکتری دارند.
این افراد تنها ۲ درصد جمعیت جهان را تشکیل میدهند.
نمره بالاتر از ۱۲۱ نشاندهنده فارغالتحصیلهای دانشگاه است. تنها ۱۰
درصد جمعیت جهان دارای این نمره ضریب هوشی هستند.
نمره بالاتر از ۱۱۶ نشاندهنده اشخاصی است که هوش بالایی دارند. این افراد
۱۷ درصد جمعیت جهان را تشکیل میدهند و در شغلهای حرفهای مشغول هستند.
ژنهای موثر بر هوشبهر یکی
از تحقیقات اخیر نشان داده است که ژنهای حاکم بر هوشبهر روی کروموزوم Y و
کروموزوم X قرار دارند. روی کروموزوم Y، هفت ناحیهای وجود دارد که دارای
ژنهای مربوط به هوشبهر است. این ژنها بهوسیله ۷ عامل رونویسی و ۱۶
MicroRNAs تنظیم میشوند.
چطور توانایی مغزی را افزایش دهیم؟ قدرت
مغز که شامل هوشبهر هم میشود را میتوان از طریق راههایی همچون انجام
تمرینهای منظم، ترک کردن سیگار، تقویت روابط اجتماعی، انجام وظیفههای
آموزشی شناختی، یادگیری موسیقی، مصرف رژیمهای غذایی سالم سرشار از
میوهها، سبزیها و ماهی، صحبت با نوزاد خود برای تحریک کردن رشد و نمو
مغزی او، دادن شیر مادر به نوزاد، پیمودن یک راه دشوار برای تکمیل یک کار،
خلاق بودن در تفکر، امتحان کردن کارهای جدید و مواجهه با چالشها افزایش
داد.
تمرینهایی برای تقویت تواناییهای مغزی جورچینها،
جدول سودوکو، بازیهای فکری، جدول کلمات متقاطع و درسهای موسیقی
تواناییهای فکری مغز را مورد چالش قرار میدهند. علاوه بر این، اینگونه
بازیها مهارتهای توجه فرد را افزایش میدهند. دریکی از تحقیقات نشان داده
شده است که بازیهای آموزشی ذهنی مانند تتریس عملکردهای پردازشی مغز را در
سالمندان بهبود میبخشند.
تمرینهای شناختی: سرعت پردازش، تمرینهای استدلالی و تمرینهای تقویت
حافظه به بهبود عملکرد مغز کمک میکنند. سرعت پردازش تواناییهای فرد را در
واکنش به تغییراتی همچون تغییر سرعت ترافیک در حین رانندگی تقویت میکند.
استدلال شامل فهم مفاهیم یا روابط پیچیده خانوادگی یا پر کردن فرمهایی است
که برای اهداف خاص تهیه شدهاند. مسئلههای سخت تمرین خوبی برای بهبود
توانایی استدلال هستند. تمرینهایی همچون حفظ کردن فهرستها، داستانها یا
اعداد به بهبود حافظه کمک میکنند.
تمرینهای ایروبیک (هوازی): این تمرینها نهتنها باعث بهبود وضعیت جسمی
بدن میشوند، بلکه در بهبود فعالیت مغزی نیز موثر هستند. تمرینهای ایروبیک
باعث بهبود توجه، حافظه و آسانی انجام پشت سرهم وظایف مختلف میشوند.
تمرینهای ایروبیک فواید بسیاری برای بزرگسالان دارند. یکی از تحقیقات
اخیر نشان داده است که ترکیب فعالیتهای تمرین ذهنی رایانهای و تمرینهای
فیزیکی متابولیسم گلوکز را در مغز افزایش میدهد و در نتیجه به نحو چشمگیری
باعث بهبود عملکرد شناختی میشود.
ویتامینهایی برای مغز هنوز
از لحاظ علمی ثابتنشده است که مصرف مکملهای ویتامینی باعث افزایش
توانایی مغز میشود. بااینوجود، کمبود ویتامین B12 موجب از دست رفتن
ناگهانی حافظه و اغتشاش شعور میشود. این عارضه را میتوان با مصرف ویتامین
۱۲ B جبران کرد.
ویتامین ۹ B یک ویتامین ضروری برای حفظ حافظه است و اگر
به همراه ویتامین ۱۲ B مصرف شود شروع زوال عقل را به تعویق میاندازد.
ویتامین E آنتیاکسیدانی است که ممکن است از زوال سلولهای مغزی جلوگیری
کند. آلفاتوکوفرول موجود در ویتامین E در غشای سلولهای عصبی حضور دارد.
اگرچه ویتامین E در کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تاثیری ندارد، اما
ممکن است از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند. Health.com