شفا آنلاین>اجتماعی> گاه کمبود منابع را علت مشکل میدانند و گاه عدم همکاری و هماهنگی را،گویا حل مشکلات تنها در گرو طرف مقابل است و در این بین تنها حاشیهها و گلهها ردوبدل میشود.
به گزارش
شفا آنلاین، تامین
منابع بیمهها، پرداخت بدهی به مراکز درمانی، تجمیع بیمه و صرفهجویی در
منابع در طی ماههای اخیر از جمله نکاتی بود که مسئولان وزارت بهداشت و
بیمهها بر آن تاکید داشتند و هر کدام انجام وظایف طرف مقابل را گوشزد
میکردند ولی در این بین آن چیزی که مورد سوال بوده این است که چه غفلتی در
میان مسئولان وزارت بهداشت و وزارت رفاه صورت گرفته است که تنشها و
نارضایتیها جای همفکری و قبول مسئولیت را گرفته است.
«از
جمله مشکلاتی که ما در حال حاضر در
نظام سلامت با آن مواجه هستیم، به دلیل
مشکل رفتاری است که در نظام مدیریت وجود دارد. به طوری که بدرفتاری
مدیریتی خود را میخواهیم با اصلاح ساختارها جبران کنیم. به جای اینکه به
کار خودمان بپردازیم و هر کسی کار خود را به درستی انجام دهد و سیاست و
رویکرد همگرایی را به عنوان یک هدف مشخص سرلوحه کار خود قرار دهیم، سعی
میکنیم که مسئولیت کار و وظیفه دیگران را بر عهده بگیریم و از مسئولیت خود
غفلت کنیم.»
این بخشی از صحبتهای عباس کبریاییزاده، رئیس هیئت مدیره
سازمان تامیناجتماعی است که در خصوص علت مشکلات فعلی
نظام سلامت مطرح کرد.
وی
تاکید میکند: «آن چیزی که در قانون تشکیل وزارت رفاه و وزارت بهداشت
آمده، این است که هر کدام کار خودشان را انجام دهند، یعنی وزارت بهداشت به
عنوان متولی سلامت سیاستگذاری و استانداردسازی نظام سلامت را انجام دهد و
وزارت رفاه خریدار خدمت، در یک نظام راهبردی باشد و مدیریت منابع را با در
نظر گرفتن اولویتها اعمال کند.»
کبریاییزاده
میافزاید: «یکی از کارهایی که در حوزه مدیریت منابع در نظام سلامت باید
انجام دهیم، این است که برای هر کاری استاندارد و اولویت داشته باشیم. ما
در حال حاضر در کشوری زندگی میکنیم که نسلهای آینده ما در معرض مخاطرات
جدی تهدید کننده سلامتی قرار دارند و لذا به امر پیشگیری از آسیبرسانهای
سلامت باید توجه خاص داشته باشیم.این در حالی است که در حال حاضر برای
درمانهایی که کمترین اثربخشی و خروجی قابل اطمینانی را برای ما ایجاد
نمیکنند، هزینههای بسیار کلانی پرداخت میکنیم.»
وی
در پاسخ به این سوالم که بیمهها همواره به عدم مدیریت صحیح منابع و ایجاد
کننده تقاضاهایالقایی متهم میشوند و چرا تاکنون راهحلی برای این موضوع
اندیشیده نشده است، توضیح داد: «یکی از معضلاتی که با آن مواجه هستیم این
است که در نظام مدیریتی موجود، همگرایی برای همافزایی نداریم. تدوین
استانداردها و اولویتها مهمترین اقدام نظام سلامت محسوب میشود که وزارت
بهداشت متولی آن است و نظام بیمهای باید از این استانداردها تبعیت کند و
چون آنها را تهیه نکردیم و تهیه نمیکنیم، شاهد تقاضاهای القایی هستیم.»
غفلت از سلامت نسلهای آینده رئیس
هیئت مدیره سازمان تامین اجتماعی با اشاره به رشد هزینههای درمان
میگوید: «رشد هزینهها در بخش بیماریها از جمله سرطان ، پیوند، قلب و
عروق، دیابت، روماتولوژی با روند فزایندهای در حال افزایش است به طوری که
برخی از بیماریها متوسط رشد سالیانه بالای 43 درصد را تجربه میکند و
متاسفانه این موضوع غفلتی است که از سلامت نسلهای آینده و نیروی کار آینده
انجام میدهیم.»
وی
به دیگر مشکلات نظام سلامت اشاره کرد و توضیح داد: «وقتی نقشه جغرافیایی
مصرف دارو در کشور را میبینیم،همانند یک بازار مکاره است به طوری که هیچ
اولویتی را متناسب با شرایط استان و منطقه نمیتوان از آن استنباط کرد.
در
دنیا بیش از 48 تا 50هزار شکل دارویی مختلف مصرف میشود. فرانسه حدود 7200،
آمریکا حدود 9600، کشورهای متوسط حدود 2 تا 4 هزار و کشور ما نیز حدود
2770 قلم دارو در فهرست داروها دارد.تفاوتها در کشورهای مشابه خیلی زیاد
نیست. فارماکوپه دارویی کشورها به تناسب جغرافیای اقتصادی، بیماریها و
برپایه نقشه اپیدمیولوژیکی که دارند شکل میگیرد.»
آیا ما ملت قدکوتاهی هستیم؟ کبریاییزاده
با بیان اینکه 192 قلم از مجموع 2770 قلم داروی موجود در کشور، 80 درصد از
هزینههای دارویی نظام سلامت کشور را تشکیل میدهد، میگوید: «جالب است
بدانید بیشترین مصرف و پرهزینهترین دارو در کشور ما هورمون رشد است. این
در حالی است که بیمهها هزینه این دارو را پرداخت و دولت هم برای آن سوبسید
در نظر میگیرد.
در اینجا سوالی که مطرح میشود این است که آیا ما واقعا
ملت قد کوتاهی هستیم که باید بالاترین مصرف هورمون رشد را داشته باشیم؟ یا
دومین داروی پر هزینه ما تراستوزوماب برای سرطان پستان با کمترین اثربخشی
درمانی است. بنابراین مهم است که بررسی کنیم و ببینیم آیا ما متناسب با
اولویتها و در راستای استانداردها هزینه میکنیم یا خیر؟»
رئیس
هیئت مدیره سازمان تامین اجتماعی در بخش دیگری از سخنان خود
میافزاید:«از طرفی در توزیع مراکز درمانی نیز این مشکل وجود دارد به عنوان
مثال نقشه پراکندگی مراکز درمانی شهرهایمان را که مطالعه کنیم، میبینیم که
بیشترین پراکندگی و تمرکز در مناطق کم جمعیت است و مناطق پرجمعیت کمترین
دسترسی را دارند. در واقع باید گفت که به عدالت در سلامت توجه کافی
نکردهایم.»
انتظارات را متناسب با منابع تنظیم کنیم کبریاییزاده
میگوید: «سرانه نظام سلامت در کشور ما حدود 300 دلار و هزینه دارو حدود
50 تا 54 دلار است. سرانه مصرف دارو در افغانستان 20 دلار، ترکیه حدود 140
دلار، آمریکا بیش از 800 دلار است. بعد از افزایش نرخ ارز، GDP (تولید
ناخالص داخلی) کاهش پیدا کرده و سهم هزینههای سلامت بر اساس GDP 7/6 دهم
درصد است و این در حالی است که در کشوری مثل آمریکا این سهم حدود 18 درصد
است، پس باید به این موضوع توجه کنیم که در چه محیط اقتصادی هستیم و به
تناسب آن اقداماتمان را انجام دهیم، به عبارت دیگر انتظارات و هزینهها را
باید متناسب با منابع و امکاناتمان تنظیم کنیم.»
نظام سلامت به سندروم نظامهای ترکیبی مبتلا شده است علی
حسن زاده، رئیس هیئت مدیره بیمه سلامت ایران به نکته دیگری در ایجاد
مشکلات کنونی اشاره میکند. وی با بیان اینکه در حال
حاضر نظام سلامت ما در اجرای طرح تحول سلامت به سندرم نظامهای ترکیبی
مبتلا شده است، توضیح داد: «در نظامهای ترکیبی سلامت، پایه اصلی این است
که پرداخت از جیب مردم بسیار بالاست که به اعتقاد من هنوز هم این مشکل وجود
دارد و مساله دوم این است که تدارک بازار محور خدمات صورت میگیرد. در این
شرایط باید گفت که هر چه پول در این نظام تزریق کنیم، افت رفاه اجتماعی را
شاهد خواهیم بود.»
وی
تاکید میکند: «تابع عرضه و تقاضا در جایی به نقطه تعادل میرسند و قیمت
را تعیین میکنند. حال اگر به ناگهان قیمت افزایش یابد اتفاقی که خواهد
افتاد این است که تابع عرضه و تقاضا تحلیل میرود و فاصلهای که بین قیمت
اولیه با قیمت جدید اتفاق میافتد افت رفاه اجتماعی را در پی خواهد داشت.
یعنی چون دولتها نمیتوانند تامین منابع کنند مردم مجبورند از جیب پرداخت
کنند. این موضوع بحثی بود که در روزهای اول اجرای طرح تحول سلامت مطرح شد و
اکنون شاهد بدهیهای سازمانهای بیمه هستیم.»
رئیس
هیئت مدیره بیمه سلامت ایران تغییر در محورهای سیاسی و اقتصادی کشور را
اولین راهکار برای رفع سندرم ترکیبی نظامهای سلامت دانست و میگوید: «اگر
این تغییر اتفاق نیفتد منابع جمعآوری نخواهد شد. همچنین افزایش منابع
عمومی که باید با تنظیم مقررات به درستی انجام شود از دیگر راهکارها محسوب
میشود؛ به گونهای که کار کیفی درست انجام شود.»
حسنزاده ادامه میدهد: «متاسفانه ویژگی نظامهای ترکیبی این است که چون
بخشعمومی نمیتواند دستمزد کافی را در اختیار افراد قرار دهد،کارکنان
بهداشت و درمان به جای اینکه کار درستی ارائه دهند، بیمارشان را به بخش
خصوصی شیفت میدهند. در نهایت باید بگویم که ما اگر میخواهیم نظام سلامت
را اصلاح کنیم، اگر منابع را بیهدف در نظام تزریق کنیم، نتیجه آن جزافت
رفاه اجتماعی نخواهد بود. حالا که کار پیشرفته است از این به بعد باید در
بحث راهنماها، نظام ارجاع و دیگر مسائل اصلاح فرآیند کنیم.»سپید