شفا آنلاین :طبابت امتيازي است كه مسئوليت خطيري به دنبال دارد و همه پزشكان بايد پس از شروع به كار و اداي سوگند ارزشهاي حرفهاي را رعايت كنند و به اختيار و استقلال بيماران احترام كامل گذاشته و او را از حقوقش به صورت كامل مطلع سازند. توزيع عادلانه درمانهاي پزشكي و داروهاي كمياب و پرهزينه و دهها موضوع در زمينه معالجه و درمان، همگي از جمله مسائلي هستند كه به رهنمودهاي اخلاقي نياز دارند.
اخلاق پزشكي را ميتوان در 3 محور اصلي اخلاق در آموزش، اخلاق در پژوهش و اخلاق در درمان مورد مطالعه قرار داد.
در ارتباط با اخلاق در پژوهش مسئوليت بيان اطلاعات به عهده پژوهشگر است و در مواقعي كه بيمار به عنوان سوژه در تحقيق شركت ميكند پيشنهاد ميشود كه دو پزشك، مراقبت از وي را بر عهده بگيرند. پزشكي كه منفعت بيمار را مدنظر دارد و نگران سلامت اوست و ديگري پزشكي كه علاقهمند به تحقيق است.
موضوع اخلاق در درمان به دليل اهميت بالا و مشكلاتي كه در پي دارد هميشه مورد بحث اقشار مختلف قرار ميگيرد. موضوعاتي از قبيل رضايت آگاهانه و اينكه چه اندازه بايد بيمار را در جريان روند بهبود بيمارياش قرار داد، حفظ حيات به هر قيمت ممكن، كيفيت زندگي بيمار و تمامي مسائلي كه در ارتباط با معالجه و درمان بيماران هستند همگي از جمله مسائلي به شمار ميروند كه اخلاق پزشكي بهطور مستقيم با آنها در ارتباط است.
پزشك موظف است بهترين تصميم را براي بيمارش گرفته و به اختيار و استقلال وي احترام گذارد. گفتني است مفهوم لغت رضايت به معناي اجازه و قبول درمان است، با اين وجود اين لغت ممكن است به معناي امتناع از درمان هم به كار رود بدين معنا كه بيمار حق دارد از درمان امتناع ورزد. در اين صورت بايد همه اطلاعات موجود و مرتبط براي تصميمگيري مناسب در اختيارش قرار داده شود. در نتيجه چنانچه در جريان درمان بيمار از وي رضايت آگاهانه و دقيق گرفته نشده باشد اين عمل نوعي قصور و سهلانگاري پزشك در انجام وظيفه تلقي خواهد شد.
پزشكان در زمينه هيچ عملي حتي خيلي ساده نبايد قول صددرصد بهبودي به بيمار دهند. زيرا به موجب همين امر توقع بيش از حد در بيمار به وجود خواهد آمد و به احتمال زياد در صورت عدم موفقيت در درمان، شكايتهايي را به دنبال خواهد داشت.
بيمار بايد بتواند از نحوه عمل، عوارض احتمالي پس از عمل و هزينههاي ناشي از آن آگاه شود و درواقع تصميم گيرنده نهايي خود بيمار باشد و در پايان رضايت نامه را امضا كند، در اين صورت ميتوان گفت كه از نظر اخلاق پزشكي، رضايتي آگاهانه گرفته شده است.
، در سوگندنامه بقراط پزشك قسم ميخورد كه بر اساس توانايي و تشخيص خود به سود بيمار توجه كرده و از هرآنچه كه موجب نابودي و صدمه به بيمار شود پرهيز كند. در حالي كه امروزه شاهد هستيم در اكثر موارد پزشكان در جراحيهاي غيرضروري يعني جراحيهايي كه جنبه درمان ندارند مانند عملهاي زيبايي و نظاير آن، افراد را از عوارض احتمالي و خطراتي كه عمل به دنبال خواهد داشت آگاه نميسازند و به دليل ساده انگاشتن اين گونه عملها گاه بدون عمد موجب صدمه زدن و يا نابودي فرد ميشوند كه اين امر خلاف سوگندنامه بقراط است.
بيماران بايد محتواي رضايت نامههاي قبل از عمل را ابتدا به دقت مطالعه كرده و بعد امضا كنند، اين كار ممكن است فقط اندكي زمان را طولاني كند ولي بهطور قطع نتيجه بهتري در پي خواهد داشت.
همه پزشكان بايد رضايت صددرصد بيمار را داشته باشند و وي را آگاه كرده و در جريان تمامي مراحل درمان قرار دهند. اين امر هزينههاي درمان را نيز دربر دارد و پزشكان بايد بهطور كامل و به دور از غرض ورزي و با تكيه بر اخلاق پزشكي در ابتداي امر بيمار را در زمينه تمامي هزينهها آگاه سازند.
صفيه بهبودي -وكيل پايه يك دادگستري وکارشناس اسبق نظام پزشکی