به گزارش شفا آنلاین، با توجه به نگراني‌هاي پيش رو در مورد ايمني تستوسترون
و هشدارهاي ذکر شده در برگه اطلاعات دارويي، داروسازان در ارائه اطلاعات
براساس شواهد باليني به دست آمده از هورمون درماني جايگزين و مانيتورينگ
بيماران، نقش مهمي دارند. به علاوه، داروسازان در پاسخ‌گويي به بيماران
درباره اثربخشي و ايمني اين دارو جايگاه کليدي دارند. سازمان
غذا و داروي آمريکا 3 نکته به برگه اطلاعات دارويي مربوط به فراورده‌هاي
حاوي تستوسترون در سال‌هاي اخير اضافه کرده است. در سال 2009 ميلادي، هشدار
در مورد خطر انتقال دارو به زنان و کودکان به برگه اطلاعات دارويي تمام
فرآورده‌هاي پوستي به شکل ژل اضافه شده است.
در سال 2014 ميلادي، براساس
مطالعات انجام شده پس از ورود محصول به بازار، هشدار در مورد خطر
ترومبوامبولي به برگه اطلاعات دارويي فرآورده‌هاي حاوي تستوسترون اضافه شده
است. در ماه مارس 2015 ميلادي هم، سازمان غذا و داروي آمريکا، بحث‌هاي
مطرح شده در مورد ايمني هورمون درماني جايگزيني با تستوسترون را منتشر کرد.
اين بيانيه که به تمام کارخانجات توليدکننده تستوسترون ارسال شده، با قيد
اين شرط که در برگه اطلاعات دارويي آنها در مورد افزايش خطر حمله قلبي و
حمله مغزي تذکر داده شود.
سازمان غذا و داروي آمريکا تذکر داده است که
توليدکنندگان بايد در برگه اطلاعات دارويي‌شان به‌طور واضح قيد کنند که:
«تستوسترون از سوي سازمان غذا و داروي آمريکا براي درمان جايگزيني فقط در
مرداني مورد تاييد است که سطوح تستوسترون آنها به‌دليل بيماري‌هاي مربوط به
بيضه‌ها، غذه هيپوفيز يا مغز، پايين است و دچار عارضه هايپوگوناديسم
هستند.»
سازمان
غذا و داروي آمريکا هشدار داده است که موارد غيرمجاز متعددي از هورمون
درماني با تستوسترون گزارش شده است: «تستوسترون به‌طور وسيعي براي بهبود
علائم در مرداني که تستوسترون آنها به هر دليلي-به جز روند سالمندي-پايين
است، تجويز مي‌شود.»
قبل از آنکه به بررسي هشدار لازم در مورد خطر بيماري‌هاي قلبي-عروقي قيد شده در برگه اطلاعات دارويي تستوسترون بپردازيم، مهم است که اطلاعات کاملي در مورد‌هايپوگوناديسم داشته باشيم. هايپوگوناديسم در مردان، يک سندرم باليني شناختي يا اکتسابي است که با کاهش سطح تستوسترون-با يا بدون افت اسپرماتوژنز-همراه است. اين عارضه با علائم و نشانه‌هاي کمبود آندروژن مشخص مي‌شود. هايپوگوناديسم اوليه، يک بيماري عملکردي بيضه است که معمولا با کاهش غلظت تستوسترون با يا بدون مختل شدن اسپرماتوژنز و نيز بالا رفتن هورمون لوتئينه (LH) و هورمون محرک فوليکول (FSH) آزاد شده از هيپوفيز مشخص مي‌شود.
هايپوگوناديسم ثانويه، که به آن هايپوگوناديسم
هايپوگونادوتروپيک گفته مي‌شود، يک اختلال عملکرد محور
هيپوتالاموس-هيپوفيز-گونادال است که با غلظت پايين تستوسترون با يا بدون
اسپرماتوژنز مختل، با سطح FSH و LH طبيعي يا کاهش‌يافته مشخص مي‌شود.
مردان
به‌طور معمول براساس علائمي که تجربه مي‌کنند با ادامه سطح تستوسترون
پايين نيازمند درمان هايپوگوناديسم هستند. طبق دستورالعمل انجمن اندوکرين
آمريکا، براي هورمون‌درماني در مردان بزرگسال با سندرم فقدان آندروژن،
علائمي مانند افت سطح انرژي، خلق افسرده و کاهش قدرت عضلاني کلي هستند و
الزاما نشان‌دهنده لزوم شروع درمان هايپوگوناديسم در مردان نيست. علائم
اختصاصي‌تر در هايپوگوناديسم عبارتند از کاهش ميل جنسي، ريزش مو و احساس
ناراحتي در پستان.
همه اين علائم ممکن است براي بيمار هشداردهنده باشند.
درمان جايگزيني تستوسترون در مرداني که اين علائم اختصاصي را دارند مفيد
دانسته شده؛ هر چند که ايمني درمان جايگزيني تستوسترون در طولاني‌مدت در
مطالعات متعددي زير سوال رفته است.
مطالعات باليني در درمان جايگزيني تستوسترون
عوارض
قلبي-عروقي درمان جايگزيني تستوسترون، اولين بار در مردان سالمند با
محدوديت‌هاي حرکتي مورد توجه قرار گرفت و در نشريه‌اي در سال 2009 ميلادي
منتشر شد. در اين مطالعه که TOM نام دارد، اثرات تجويز تستوسترون در قدرت
عضلاني در مردان سالمند بررسي شد. مطالعه خيلي زود متوقف شد؛ زيرا در گروه
دريافت‌کننده تستوسترون، ميزان شيوع عوارض قلبي-عروقي به ميزان قابل‌توجهي
رو به افزايش بود.
در
سال 2014 ميلادي، 2 مطالعه براي ارزيابي حوادث قلبي-عروقي متعاقب مصرف
تستوسترون به چاپ رسيد. مطالعات مطرح کردند که صرف‌نظر از سابقه قبلي
بيماري قلبي-عروقي، افزايش خطر مشکلات قلبي-عروقي در مردان سالمند وجود
دارد.
ويگن
و همکارانش گزارش کردند که در مطالعه گذشته نگر کوهورت آنها روي مردان
سالمند، بين سطوح پايين تستوسترون و بيماري عروق کرونري، رابطه مستقيم وجود
دارد. اين مطالعه نشان داد که خطر حمله مغزي، حمله قلبي و مرگ در گروه
دريافت‌کننده درمان جايگزيني با تستوسترون، در مقايسه با گروه کنترل
دريافت‌کننده دارونما وجود دارد.
فينکل و همکارانش نيز نتايج متاآناليزي را گزارش کردند که نشان داد مردان بالاي 65 سال صرف‌نظر از سابقه مشکلات قلبي-عروقي، با خطر دو برابري ابتلا به حملات قلبي روبرو هستند. همچنين مشخص شد که در مردان کمتر از 65 سال با سابقه قبلي مشکلات قلبي-عروقي، دو تا سه برابر خطر حمله قلبي بيشتر مي‌شود.
مطالعات انجام شده توسط فينکل و ويگن، ترديدهايي را در درمان با آندروژن ايجاد کرد. محققان اعتراض‌هاي خود را به اين مطالعات اعلام کردند و تذکر دادند که نتايج به‌دست‌آمده از اين دو مطالعه گذشته‌نگر، در برابر 20 سال يافته‌ها به نفع درمان با تستوسترون هيچ است. انجمن اندوکرين آمريکا، انجمن ارورلوژي آمريکا و انجمن پزشکي اختلال جنسي آمريکاي شمالي، همه بيانيه‌هاي خود را صادر کردند و اعتراض کردند که مطالعات مخالف درمان جايگزيني تستوسترون، آينده‌نگر نبوده‌اند و براي زير سوال بردن درمان با تستوسترون کافي نيستند.
اخيرا مطالعه ديگري از سوي انستيتو ملي سالمندي آمريکا براي
بررسي بهبود علائم فيزيکي، اختلال جنسي، کاهش خطر بيماري‌هاي قلبي-عروقي و
ديابت متعاقب درمان با تستوسترون انجام شد. هر چند که محقق اصلي اين پژوهش
پيتر جي اسنيدر، هشدار داده که اين مطالعه براي ارزيابي افزايش مشکلات
قلبي-عروقي در بيماران طراحي نشده است.
دستورالعمل‌هاي درمان جايگزيني تستوسترون
در
کنار علائم و نشانه‌ها، هايپوگوناديسم در مردان با اندازه‌گيري سطوح
تستوسترون در دو ويزيت جداگانه تشخيص داده مي‌شود. تکرار اندازه‌گيري
تستوسترون ضروري است، زيرا سطح تستوسترون در طول روز نوسان دارد. براي
اندازه‌گيري خطر ابتلا به بدخيمي پروستات، اندازه‌گيري PSA هر 3 تا 6 ماه
يکبار و سپس ساليانه توصيه مي‌شود. سطح هماتوکريت نيز مطابق با جدول
اندازه‌گيري PSA براي بررسي خطر‌هايپوکسي و آپنه هنگام خواب توصيه مي‌شود.
ساير آزمون‌هاي معمول نيز توصيه مي‌شود.
بحث و نتيجه‌گيري
در
هنگام مشاوره با يک بيمار براي شروع تستوسترون درماني جايگزين، لازم است
توضيح دهيد که اين درمان فقط براي درمان‌هايپوگوناديسم است و به‌عنوان
درمان اصلي اختلال نعوظ نيست. البته يافته‌هايي به نفع درمان جايگزيني
تستوسترون در مردان با هايپوگوناديسم که به درمان با مهارکننده فسفو دي
استراز نوع5 جواب نداده‌اند، وجود دارد. محصولاتي که براي تستوسترون درماني
جايگزين مورد استفاده قرار مي‌گيرند، بايد حتما زير نظر پزشک تجويز شوند.
در مورد ترکيبات ژل و محلول تستوسترون، بيمار بايد مراقب انتقال اشتباه آن
به زنان و کودکان باشد. دو فرمولاسيون ديگر تستوسترون با نام‌هاي آويد
(Aveed) و تستوپل (Testopel)، بايد حتما در مرکز درماني مصرف شوند. آويد
(تستوسترون آندکانوات)، فرم تزريقي طولاني‌اثر است. بيماران بايد پس از
تزريق، براي مدت حداقل 30 دقيقه در مرکز درماني تحت‌نظر گرفته شوند.
دوز آغازين براي آويد، 750 ميلي‌گرم و سپس 750 ميلي‌گرم مدت 4 هفته بعد است. سپس اين دوز بايد هر 10 هفته تکرار شود. تستوپل، پلت تستوسترون است که توسط پزشک در ناحيه ران يا منطقه ديگري از بدن که حاوي چربي زيرپوستي است، زير پوست بيمار گذاشته مي‌شود. عوارض جانبي احتمالي به دنبال مصرف تستوپل مشابه ساير اشکال تستوسترون است. عوارضي نظير کاهش انسولين و نعوظ طول کشيده، در مورد اين محصول نيز مطرح هستند.
