آددي
که نام شيميايي آن فيلبانسرين است، براي زنان پيش از سن يائسگي که فقدان
ميل جنسي باعث رنج آنان شده، طراحي شده است. اين عارضه بهطور رسمي اختلال
کمفعالي ميل جنسي (HSDD)
ناميده ميشود. اين دارو بايد بهطور روزانه مصرف شود. اددي به نام
«وياگراي زنان» مشهور شده است، گرچه مانند داروي پرفروش شرکت فايزر، قرص
وياگرا براي مردان که براي نخستين بار در سال 1998 براي اختلال کارکرد
نعوظي مردان تاييد شد، عمل نميکند.
وياگراکه
عضلات رگهاي آلت تناسلي مردانه را شل ميکند و باعث افزايش جريان خون به
آن ميشود به درمان اختلال کارکرد نعوظي کمک ميکند؛ اما اين داروي جديد
ميل جنسي زنان را با اثر مغز افزايش ميدهد. فيلبانسرين بيشتر شبيه يک
داروي ضدافسردگي است، زيرا مانند آنها بر ناقلهاي عصبي مانند سروتونين و
دوپامين در مغز تاثير ميگذارد که بر ميل جنسي، اشتها و ساير عواطف تاثير
ميگذارند.
اتحاديه
ملي مصرفکنندگان آمريکا در بيانيهاي از تاييد اين دارو استقبال کرد و
گفت: «تاييد اين دارو بزرگترين پيشرفت در سلامت جنسي زنان از هنگام اختراع
قرصهاي ضدبارداري است. اين اقدام سلامت جنسي زنان را بهعنوان جزء مهمي
از سلامت آنان اعتبار ميبخشد و مشروع ميکند.»
اما Public Citizen
يک گروه ناظر مصرفکنندگان که در اوايل امسال بر ضد اين دارو شهادت داده
بود، پيشبيني کرد که اددي در طول چند سال به علت «خطرات وخيم براي زنان و
منافع ناچيزش» براي آنان از بازار بيرون کشيده خواهد شد.
سازمان
غذا و داروي آمريکا دوبار تقاضاي تاييد اين دارو را رد کرده بود؛ اما
آخرين تصميم اين سازمان پسازآن گرفته شد که يک هيئت مشورتي در ماه ژوئن به
اين نتيجه رسيد که اين دارو بايد تاييد شود، اما محدوديتهاي سختي درباره
آن وضع شود تا اطمينان حاصل شود که بيماران بهطور کامل از خطرات اين دارو
از جمله احتمال کاهش شديد فشارخون و از هوش رفتن آگاهي دارند. يک داروي
تجربي براي اختلال کمبود ميل جنسي زنان به نام برملانوتايد (bremelabotide) ساخت شرکت پالاتين (Palatin) نيز اکنون مرحله نهايي کارآزمايي باليني را ميگذراند.
شک و ترديدها درباره سودمندي فيلبانسرين
نظرات
کارشناسان بهداشتي درباره تاييد اين نخستين داروي تاييدشده براي افزايش
ميل جنسي زنان متفاوت بوده است. داروي اددي با نام ژنريک فيلبانسرين ساخت
شرکت داروسازي اسپراوت (Sprout)
از 17 اکتبر امسال رسما وارد بازار ميشود و ميتوان آن را نسخه کرد.
همانطور که گفته شد، اين دارو براي افزايش ميل جنسي در سطح مغزي با اثر
بر ناقلهاي عصبي عمل ميکند، اما برخي از کارشناسان در تاثيربخشي اين
رويکرد ترديد دارد.
کريستين
کارپنتر، روانشناس و رئيس مرکز بهداشت رفتاري زنان در مرکز پزشکي وکسنر
در دانشگاه ايالتي اوهايو دراينباره ميگويد: «مشکل متمرکز شدن انحصاري
نقش ناقلهاي عصبي در ميل جنسي اين است که تمايل زنان براي فعاليت جنسي فقط
به مواد شيميايي در مغز مربوط نيست.»
به
گفته او، ميل جنسي «پديدهاي چندوجهي» است. کارپنتر ميگويد: «گرچه داروي
آددي ممکن است به زيرگروهي از زنان کمک کند. اما زندگيهاي جنسي همه زنان
دچار کمبود ميل جنسي يا ليبيدو را بهبود نخواهد بخشيد.»
او
ميگويد: «فکر نميکنم که اين دارو به شيوهاي معجزهآسا مشکلات همه اين
زنان را رفع کند. ميل جنسي عمدتا يک پديده روانشناختي است و به همين علت
مهم است که دارويي که بهصورت مرکزي بر مغز اثر ميکند، بخشي از درمان
باشد؛ اما اين قرص فقط بخشي از مشکل را حل ميکند.»
اين دارو ميل جنسي همه زنان را افزايش نميدهد
شرکت
اسپراوت سازنده دارو مدعي نيست که اددي ميل جنسي همه زنان را افزايش خواهد
داد، بلکه اين تاثير مثبت در گروهي خاصي از زنان ايجاد خواهد شد. سازمان
غذا و داروي آمريکا اين دارو را بهطور خاص براي استفاده از زنان پيش از سن
يائسگي تصويب کرده است که در آنها تشخيص اختلال کمفعالي ميل جنسي يا HSDD داده شده است و در آمريکا از هر ?? زن يک نفر از کاهش ميل جنسي در عذاب است؛ بنابراين حدود 16 ميليون زن بالقوه ممکن است HSDD داشته باشند و به گفته شرکت سازنده اين دارو بالقوه ممکن است به 8/4 ميليون زن که در سنين پيش از يائسگي هستند، کمک کند.
دکتر ريزا کاگان، متخصص زنان و زايمان و استاد باليني در دانشگاه کاليفرنيا در سانفرانسيسکو ميگويد: «پزشکان براي تشخيص HSDD
با آزموني که شامل پنج پرسش اساسي است، زنان را غربالگري ميکنند، اما
براي اينکه تشخيص نهايي اين عارضه داده شود، بايد همه علل بالقوه ديگر که
ممکن است باعث کاهش ميل جنسي شود، رد شوند.» فهرست ساير علل کاهش انگيزش
جنسي شامل افسردگي، مصرف برخي از داروها (مانند ضدافسردگيها و داروهاي ضد
درد)، مصرف الکل و مواد مخدر، بارداري، درد حين مقاربت (ديسپارونيا) و
نارضايي در رابطه عاطفي با همسر است. همه اين موارد بايد بررسي شوند، پيش
از آنکه بتوان تشخيص HSDD
را داد. همچنين عوامل ديگر ممکن است ممکن است در کاهش ميل جنسي دخيل باشند
که در طي اين روند غربالگري ممکن است کشف نشوند. براي مثال بررسيها نشان
دادهاند که افزايش سن، بيخوابي و سردردها در کاهش ميل جنسي زنان موثرند و
اين عوامل بهطور صريح در پرسشنامه غربالگري نيامدهاند.
کارپنتر ميگويد: «تشخيص اينکه زنان واقعا HSDD
دارند، براي پزشکان که اغلب کمتراز چنددقيقه را در هر بار صرف صحبت با
بيماران ميکند، کار مشکلي باشد.» او ميگويد: «در رواندرماني در مورد
برخي بيماران ابتدا فکر ميکرده که آنان HSDD دارند، اما بعد معمولا در حين درمان متوجه شده است که کاهش ميل جنسي آنان مربوط به «تروماي جنسي ناشي از تعدي يا آزار جنسي» است.»
او
ميگويد: «در چنين مواردي اين دارو کمکي نخواهد کرد. به گفته او اگر پزشکي
نتواند اعتماد بيمار را جلب کند يا بهطور کامل سابقه او را به دست آورد،
ممکن است به علت ديگر کاهش ميل جنسي در يک زن پي نبرد.»
کاگان که خود بهعنوان پژوهشگر در کارآزماييهاي باليني فيلبانسرين شرکت داشته است، ميگويد: «غربالگري زنان از لحاظ HSDD ممکن است زمان زيادي حدود 90 دقيقه وقت لازم داشته باشد.» به گفته او براي زناني که به علت خستگي و فرسودگي، يا سردرد، يا اينکه در اصولا در زمانهايي خودشان نميخواهند آميزش جنسي داشته باشند، نبايد اددي را تجويز کرد. فقدان ميل جنسي