نوار قلب، جای معاینه و مصاحبه با بیمار را نمی‌گیرد

واقعیت این است که سن، جنس و عوامل خطر مهم ترین فاکتورهایی است که مشخص می کند چقدر برای یک بیمار احتمال وجود تنگی رگ های قلبی وجود دارد. جنس مذکر، سن بالا، وزن زیاد، بی تحرکی، دیابت، کشیدن سیگار، بالا بودن کلسترول خون و بالا بودن فشار خون عواملی است که وجود هر کدام یا با هم میزان احتمال تنگی رگ های قلب را مشخص می کند. فرض کنید خانمی سی ساله بدون فشار خون و دیابت و با وزن مناسب دچار درد سینه می شود. اگرچه احتمال این که در چنین فردی حمله قلبی ایجاد شود غیرممکن نیست، ولی بسیار نادر است. به این ترتیب یک پزشک می تواند با دیدن نوار قلب طبیعی از چنین بیماری با خیال راحت به او اطمینان دهد درد سینه اش به دلیل مشکلات قلبی نیست. بیمار دیگری را نظر بگیرید: یک مرد 65 ساله با سابقه دیابت و فشار خون. وقتی چنین فردی دچار درد قفسه سینه می شود، حتی اگر نوار قلب تغییرات چندانی را نشان ندهد، باز احتمال وجود حمله قلبی رد نمی شود و باید بیمار را بستری و تحت مداوا قرار داد. نوع درد نیز مهم است که بدون صحبت و صرف وقت بر بالین بیمار نمی توان آن را موشکافی کرد. اول این که در بیشتر بیماری های قلبی علامت بیمار به صورت درد نیست، بلکه به صورت فشار، احساس خفگی، احساس چنگ زدن یا احساس گره خوردن قفسه سینه است. در این موارد معمولا احساس تنگی نفس یا احساس مرگ ایجاد می شود. نکته دوم این است که دردهای قلبی زمانی بیش از دو دقیقه طول می کشد و معمولا بین 10 تا 20 دقیقه دوام دارد و به آرامی از بین می رود. این در حالی است که دردهای برق آسا و ناگهانی که چند ثانیه زمان دارد و ناگهان ایجاد شده و از بین می رود اصولا مربوط به قلب و تنگی رگ های کرونر نیست و بر اثر تحریک رشته های عصبی عضلات قفسه سینه یا دیافراگم است. نکته سوم این است که دردهای قفسه سینه که بر اثر تنگی رگ های کرونر ایجاد می شود، اصولا با فعالیت بدنی یا هیجانات شدید به وجود می آید و با استراحت از بین می رود. به همین دلیل است که وقتی یک نوار قلب را به پزشک با تجربه ای نشان می دهید و از او تشخیص می خواهید، او حتما شرایط بیمار را سوال می کند زیرا این نوار قلب نیست که بیماری را تشخیص می دهد بلکه شرایط بیمار اهمیت بیشتری دارد و بدون در نظر گرفتن آنها تشخیص خوبی داده نمی شود. متاسفانه در سال های اخیر بکرات پزشکان جوانی را دیده ام که وقتی به بالین بیمار می روند بدون این که به او و شرایطش توجه کنند و دقایقی را به مصاحبه و معاینه او اختصاص دهند، بسرعت به سراغ آزمایش ها و عکس های او رفته و بدون توجه به خود بیمار دنبال تشخیص بیماری او هستند. واقعیت این است که چنین رویکردی موجب تشخیص های غلط و هدر رفتن هزینه و وقت بیماران و سیستم سلامت شده و روشی کاملا غلط است. دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری های غدد