در
نخستين اقدامات پس از انفجار بمب، پزشکاني مانند ميکيهيتو هاچيا (نويسنده
روزشمار هيروشيما) کوشيدند تا علائم و نشانههاي تماس با مواد راديواکتيو
را در بازماندگان تعريف کنند، اما به تعريفي ناکافي همراه با علائم حصبه
دست يافتند.
اين پزشکان تنها وقتي توانستند به تصويري دقيقتر از تاثيرات راديواکتيو بر بدن و علت بروز علائم بيماري برسند که بيمارستان آنها ميکروسکوپي بهجاي ميکروسکوپي که در انفجار از بين رفته بود را دريافت کرد.
براي درک بهتر چالشهاي سلامتي که براثر تماس جوامع بشري با مواد
راديواکتيو در فجايع بشرساخته ايجاد ميشود، در سري مقالاتي که نشريه لانست
منتشر کرده است، وقايع مربوط به انفجارهاي اتمي هيروشيما و ناکازاکي، با
نگاهي ديگر دنبال شده است.
اين سلسله مقالات در حقيقت فرصتي فراهم کرده است تا بتوان پيش از وقوع فاجعه اتمي بعدي، براي ايجاد حفاظتهاي غيرنظامي و پيشبيني خدمات سلامت فکري کرد. نتيجه همه اين بررسيها بايد اين شود که بتواند براي تخليه محل بهتر برنامهريزي کرد، پيامها درباره خطرات پيش رو روشنتر فرستاده شود و اهداف درماني کارآمدتر شود و براي درک و مديريت بهتر اولويتهاي گردآوري اطلاعات مشخص شود.
اين سري مقالات با کمک کارشناسان
ژاپني تدوين شده است، تويچي تانيگاوا از دانشکده پزشکي فوکوشيما و رتي چم
از مسئولان سابق آژانس انرژي اتمي.
بمباران اتمي هيروشيما، راه مقابله با سلاحهاي اتمي را گشود، اما حتي اگر مراسم سالگردي هم براي اين واقعه برگزار نشود، خطر حملات اتمي در هر لحظه در همه جا گوشزد ميشود.
بهاحتمال قوي، بيش از 15 هزار کلاهک جنگي آماده به شليک در 9 کشور دنيا تمرکز دارند، البته اينها بهجز سلاحهاي اتمي است که توسط برخي کشورها در کشورهاي ديگر به امانت گذاشته شده است و موضوع نگرانکننده آنکه 4 کشور از کشورهاي داراي سلاحهاي اتمي- هند، پاکستان، کره شمالي و رژيم صهيونيستي، از اعضاي پيمان منع گسترش اين سلاحها نيستند.
نکته
اينجاست که زنگ خطر سلاحهاي اتمي همواره در آخرين فرصتها به صدا
درميآيد. با توجه به اين مسئله، نقش کارشناسان عرصه سلامت و فيزيکدانان
منع سلاحهاي اتمي بايد اين باشد که اين هشدارها را زودتر عملي کنند. جامعه
پزشکي، بهخصوص حالا که توافق اتمي با ايران به سرانجام رسيده است، بايد
بتواند از نمونههاي ارائهشده در گزارشهاي پزشکي براي مباحث مربوط به منع
گسترش سلاحها اتمي کمک بگيرد. با عملي شدن توافق بين ايران و کشورهاي 1+5
و امنيتي که براثر اين توافق در خاورميانه برقرار ميشود ميتوان براي
جبران لطماتي که تحريمها بر سلامت مردم ايران وارد کردهاند، استفاده کرد.
فناوري هستهاي فوايد متعددي دارد، از نقشي موثر در پژوهشها گرفته تا کمک به تشخيص و درمان بيماريها.
برقي که 437
نيروگاه اتمي در جهان توليد ميکنند توسعه را حمايت ميکند، اما بسياري از
درمانگران و نيز مردم عادي درک عميق و درست از خطرات فناوري هستهاي
ندارند. اين درک نادرست اول از آنجا ناشي ميشود که درواقع هيچ فاجعه اتمي
اکنون در جلو چشم ما وجود ندارد و بعد هم ازآنجاکه پاسخ به بسياري از
سوالات هنوز بيجواب مانده است و ما نميتوانيم از تجربيات هيروشيما، جزاير
تريمايل، چرنوبيل جواب اين سوالها را پيدا کنيم.
درهرصورت، کارشناسان
سلامت انتظار دارند در گردهمايي بعدي اتمي دستورالعملي براي تخليه دهها
هزار ساکنين مناطق اطراف اماکن هستهاي موردتوجه قرار گيرد.
ژاپن
که قرباني اصلي سلاحهاي اتمي بوده است، ميتواند منادي علمي و اخلاقي
درباره فناوري اتمي در تمام دنيا باشد. از کارشناسان سلامت انتظار ميرود،
باوجود شواهد نادر، توصيههاي دقيق، بهموقع و کاملا روشن خود را ارائه
کنند. بازماندگان هيروشيما و ناکازاکي، بايد همواره به دنيا يادآوري کنند
که نتايج وحشيانه استفاده از سلاحهاي اتمي بر مردم غيرنظامي تا چه حد
ميتواند فاجعهبار باشد.
هرقدر که اين بازماندگان پيرتر ميشوند و علائم
تماس با راديواکتيو در آنها بيشتر بروز ميکنند، نگرانيهاي حاصل از
استفاده از اين سلاحها بايد نهتنها دولتها، بلکه گروههاي تروريستي که
ممکن است از اين سلاحها در عمليات خود استفاده کنند را نيز مدنظر قرار
دهد.
بمباران اتمي هيروشيما و ناکازاکي، دو عمليات بمباران اتمي بودند که در ماههاي پاياني جنگ دوم جهاني با دستور مستقيم هري ترومن، رئيسجمهور وقت آمريکا، صورت گرفتند. آمريکا، در اين دو عمليات، ابتدا هيروشيما و سپس به فاصله 3 روز ناکازاکي را با بمبهاي اتمي مورد حمله قرار داد. هر دو شهر تا حد زيادي تخريب و 220 هزار نفر کشته شدند.
100
هزار نفر بلافاصله کشته شدند که اغلب آنها را شهروندان غيرنظامي تشکيل
ميدادند و بقيه تا پايان سال 1945 در نتيجه اثرات مخرب تشعشعات راديواکتيو
جان خود را از دست دادند. براي تاثير بيشتر، سازندگان بمب ترتيبي داده
بودند تا اين بمب در ارتفاع 576 متري بالاي سطح زمين منفجر شود.
گرماي حاصل
از انفجار بمب به چندين ميليون درجه سانتيگراد ميرسيد. اين گرماي عظيم،
هر آنچه را در شعاع 5/1 کيلومتري محل اصابت بود، ذوب کرد.
بمباران اتمي هيروشيما و ناکازاکي، تنها مورد استفاده از سلاحهاي اتمي در جنگها بوده است. پس از اين 2 واقعه، ژاپن تسليم شد.
هرسال، 10 اوت مراسم بزرگداشت قربانيان تنها حمله اتمي در پارک يادمان در ناکازاکي برگزار و مردم حاضر در اين مراسم، هرسال، خواهان جهاني عاري از سلاحهاي اتمي ميشوند.