مهدی بیاتی در ارتباط با تنبیه کودکان گفت: تنبیه به عنوان آخرین مرحله تربیتی در روانشناسی تربیتی تایید شده است. تنبیه در واقع به عنوان یکی از ابزارهای رفتارسازی و رفتارپذیری کودکان است که میتواند در شکلگیری رفتار آنان تاثیر گذار باشد.
وی کودکی را بسیار متفاوت با بزرگسالی و نوجوانی دانست و گفت: حوزه کودکی حوزه رفتار است و ما با رفتارهای خود باعث ایجاد کنشهای مثبت و منفی در کودک میشویم و در چنین شرایطی اگر کودکمان را تنبیه عاطفی نکرده و موجب برهمریختگی حوزه روانی وی نشویم، بلکه تنها با استفاده از شیوههای صحیح تنبیه رفتارهای خطای آنان را بهبود و اصلاح کنیم، شاهد رشد کودک از جنبههای مختلف ذهنی و اجتماعی خواهیم بود.
اما اگر تنبیهات اشتباه و بد را در دستور کار خود قرار دهیم و با ناآگاهی تکنیکهای غلط را به کار بگیریم باید بدانیم باعث ایجاد عقدههای منفی متعدد در کودک شده که این عقدهها در بزرگسالی موجب بروز رفتارها و اختلالات متعدد در آنان خواهد شد.
این روانشناس افزود: در اعمال تنبیه از سوی والدین مسئله مهم چگونگی انجام آن است، زیرا در صورت اعمال اشتباه در انجام این ابزار تربیتی شاهد بروز مشکلات متعدد در حوزه روانی، رفتاری و شخصیتی کودک خواهیم بود.
همچنین در بسیاری از مواقع کودکان برای مسائلی تنبیه میشوند که هیچ لزومی ندارد. در واقع آنان به خاطر انجام رفتارهایی تنبیه میشوند که جزء رفتارهای رشدی و ویژگیهای شخصیتی آنهاست؛ مانند کنجکاوی و دست زدن به وسایل گوناگون.
وی تصریح کرد: در برخی مواقع شاهد آن هستیم که والدین برای راحتی و آسایش خود و یا حتی "پز اجتماعی" کودکان خود را تنبیه می کنند؛ برای مثال والدین در مقابل جمع به کودک خود اخم و یا وی را تنبیه می کنند درنتیجه کودک در آن لحظه ساکت می شود و در چنین شرایطی آن پدر و یا مادر تصور میکند در مقابل جمع تصویری مقتدرانه از خود ارائه کرده است.
این روانشناس در توضیح والدین مقتدر گفت: والدین مقتدر افراد تنبیه گری نیستند، بلکه کسانی هستند که با ایجاد ارتباط موثر با کودک خود می توانند در مسیر تربیت مثبت و موثر گام برداشته و در جریان همین ارتباط وی را متقاعد می کنند که کارهای خطا را انجام ندهد.
بیاتی در ادامه تصریح کرد: در این شرایط والدین اقتدار را با برخوردهای منفی اشتباه گرفته و این سرآغازی برای انجام برخوردهای منفی متعدد آنان با کودکشان است.
وی افزود: در گذشته تنبیهات عموما به صورت فیزیکی و بدنی بوده و کودک پس از انجام خطا منتظر اعمال تنبیه از سوی والدین بود و پس از آن تنبیه تمام میشد اما در حال حاضر تنبیهات بسیار بدتر از قبل بوده و به صورت روانی و ذهنی اعمال میشوند که به مراتب تاثیرات بدتری را به لحاظ آسیبی به کودک وارد میکنند.
بیاتی ادامه داد: تنبیه به عنوان آخرین راهکار تربیتی، خوب است اما چگونگی آن و همچنین مشخص شدن موضوع تنبیه مساله بسیار مهمی است که باید همواره از سوی والدین مورد توجه قرار گیرد.
این روانشناس، تهدید، بیمحلی، قهر و... با کودکان را به لحاظ روانی بسیار مضر دانست و گفت: در فرایند تنبیهات روانی، کودک به شدت از لحاظ ذهنی و روانی آسیب دیده و در نتیجه این آسیبها باعث عقدههای روانی متعدد در فرد شده که ممکن است در بزرگسالی وی موجب بروز اختلالات متعدد شود که تمامی آنها ماحصل همین تنبیهات و رفتارهای منفی والدین در دوران کودکی است.
وی در ادامه تاکید کرد: والدین باید بدانند که به هیچ عنوان نباید با کودک خود قهر کنند و تنبیه عاطفی نباید از سوی والدین اعمال شود، زیرا قهر کردن بدترین نوع تنبیه بوده و همانطور که گفته شد، آسیبهای متعددی را به همراه خواهد داشت.
بیاتی در ادامه استفاده از واژههایی چون "دوست ندارم"، "دیگه مامانت نیستم "و... را بسیار مضر دانست و گفت: متاسفانه در حال حاضر شاهد آن هستیم که والدین پس از انجام هر خطایی از سوی کودکشان این اصطلاحات را به کار برده و به لحاظ روانی کودک را شکنجه میکنند.