آیا رابطه جنسی برای مبتلایان به فشارخون مي‌تواند خطرناک باشد؟

به گزارش شفا آنلاین :  فشارخون بالا «قاتل خاموش» نامگذاري شده چون به‌تدريج و بدون هيچ علامتي به ارگان‌هاي بدن آسيب مي‌‌رساند و در نهايت آنها را از کار مي‌اندازد. اين بيماري نه‌تنها باعث گرفتگي رگ‌هاي قلب و مغز مي‌شود، که عروق آلت تناسلي را نيز تنگ و خونرساني به آن را دشوار مي‌‌کند. به اين ترتيب فرد ديگر قادر نخواهد بود روابط زناشويي سالمي را تجربه کند.

 با توجه به پايين آمدن سن ابتلا به اين بيماري، چنين عارضه‌اي تهديدي جدي براي زندگي زناشويي محسوب مي‌شود. از طرفي، برخي داروهاي فشارخون هم توانايي جنسي را کاهش مي‌دهند. پس چاره کار چيست؟ دکتر آتوسا مصطفوي، متخصص قلب و عروق و عضو هيات‌علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران پاسخ مي‌دهد.


فشارخون چگونه تعريف مي‌شود و چه علائمي دارد؟

اگر فشارخون سيستولي بين 12 تا 14 و فشارخون دياستولي بين 8 تا 9 باشد، فرد در مرحله قبل از بيماري فشارخون قرار دارد، اما اگر فشار سيستولي بالاي 14 و فشار دياستولي بالاي 9 باشد، فرد به پرفشاري‌خون مبتلا شده است. فشارخون بالا ممکن است با علائمي همچون سردرد و سرگيجه همراه باشد اما اين بيماري در اغلب موارد علامتي ندارد و بسياري از افراد به دليل اينکه سابقه فشارخون يا سردرد و سرگيجه ندارند، به اين موضوع توجه نمي‌کنند، اما بدن به فشارخون بالا عادت مي‌کند و اين بيماري خيلي موذيانه ارگان‌هاي بدن را از کار مي‌اندازد بنابراين همه افراد بايد هر چند وقت يک بار فشارخون خود را اندازه بگيرند و منتظر بروز علائم نباشند.

پايين يا بالا بودن بيش از حد فشارخون چه تاثيري بر روابط زناشويي مي‌گذارد؟

فشارخون پايين معمولا بر روابط زناشويي تاثير نمي‌گذارد، به‌خصوص اگر سرشتي باشد و علامت خاصي ايجاد نکند، اما فشارخون بالا همان‌طور که به مرور زمان باعث تنگ شدن رگ‌هاي قلب مي‌شود، عروق آلت تناسلي را نيز تنگ مي‌کند و باعث بروز اختلال نعوظ در آقايان و خشکي واژن خانم‌ها مي‌شود، بنابراين آقايان بيشتر در خطر هستند زيرا اختلال نعوظ فرد را از لحاظ جنسي کاملا ناتوان مي‌‌کند اما خشکي واژن را مي‌توان با مصرف ژل‌هاي روان‌کننده کاهش داد. البته ميزان تاثير فشارخون بر توانايي جنسي افراد مختلف، تفاوت دارد و بروز اين اختلال‌ها زمان‌بندي مشخصي ندارد؛ بعضي افراد خيلي سريع و بعضي ديگر چند سال بعد از ابتلا به فشارخون دچار اين مشکلات مي‌شوند.

آيا برقراري رابطه زناشويي براي افراد مبتلا به بيماري فشارخون مي‌تواند خطرناک باشد؟

در شروع رابطه زناشويي، سيستم عصبي سمپاتيک تحريک مي‌شود و فشارخون مقداري بالا مي‌رود. البته اين اتفاق دليل نمي‌شود که برقراري رابطه زناشويي براي افراد مبتلا به فشارخون خطرناک باشد، مگر اينکه فشار تحت‌کنترل نباشد و خيلي بالا برود، اما افراد با فشارخون کنترل شده هيچ مانعي براي برقراري اين روابط ندارند.

آيا داروهاي فشارخون باعث بهبود ناتواني جنسي مي‌شوند يا آن را تشديد مي‌کنند؟

همه داروهاي فشارخون بر توانايي جنسي تاثيرگذار نيستند، بلکه فقط بتابلوکرها و داروهاي ادرارآور مي‌توانند چنين تاثيري داشته باشند. بتابلوکرها سيستم عصبي سمپاتيک (SNS) را مختل مي‌کنند. اين سيستم بخشي از سيستم عصبي خودگردان است که به تنظيم متابوليسم پايه کمک مي‌کند. داروهاي ادرارآور نيز حجم مايع درون خون را کم مي‌کنند و خونرساني به آلت را کاهش مي‌دهند، بنابراين فقط در صورتي بايد از اين داروها استفاده کرد که بيمار واقعا به آن نياز داشته باشد؛ مثلا افرادي که علاوه بر فشارخون، به بيماري قلبي مبتلا هستند، مجبورند از اين داروها استفاده کنند. اين بيماران اگر دچار مشکلات جنسي شوند، مي‌توانند تحت‌نظر پزشک از داروهاي تقويت‌کننده قواي جنسي استفاده کنند، اما اگر فقط بيماري فشارخون مطرح باشد، هيچ لزومي ‌ندارد حتما از اين داروها استفاده شود.

آيا مصرف داروهاي تقويت‌کننده قواي جنسي براي افراد مبتلا به فشارخون خطرناک است؟

مصرف همزمان داروهاي تقويت جنسي مانند «وياگرا» همراه با داروهاي فشارخون معمولا مشکلي ايجاد نمي‌کند، اما بيماراني که علاوه بر فشارخون دچار مشکلات قلبي هستند، بايد بدانند که مصرف همزمان داروهاي تقويت جنسي با داروهاي قلبي حاوي نيترات مي‌تواند باعث افت فشار مرگبار شود؛ حتي اگر اين داروها با 48 ساعت فاصله از هم مصرف شوند.

به جز فشارخون، کدام مشکلات قلبي با عوارض ناتواني جنسي همراه هستند؟

بيشتر بيماري‌هاي قلبي از جمله ضعف ماهيچه‌ها و گرفتگي رگ‌هاي قلب و... تا حدود زيادي مي‌توانند بر توانايي جنسي تاثير بگذارند. البته بيشتر از اينکه اختلال‌هاي قلب عامل اين ناتواني باشد، داروهاي قلبي بر اين موضوع تاثيرگذارند. بعضي افراد نيز با اطلاع از بيماري خود دچار افسردگي مي‌شوند و همين افسردگي توانايي جنسي را مختل مي‌‌کند. در اين صورت با درمان افسردگي، مشکل جنسي نيز برطرف خواهد شد.

نگاه متخصص کليه و فوق‌تخصص اندويورولوژي

دکتر محمد حسين سلطاني/عضو هيات‌علمي ‌دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي

تاثير داروي فشارخون بر رابطه زناشويي

بيماري فشارخون عامل مستقيم ناتواني جنسي محسوب نمي‌‌شود، بلکه در کنار ساير بيماري‌هاي زمينه‌اي از جمله ديابت، چربي‌خون بالا، نارسايي کليوي و... مي‌تواند احتمال بروز اين عارضه را افزايش دهد. همه اين موارد به‌تدريج باعث ايجاد پلاک‌هاي چربي در عروق و تنگ شدن آنها مي‌شوند. تنگي عروق نيز خونرساني به بافت‌هاي بدن از جمله آلت تناسلي را کاهش مي‌دهد و نعوظ را مختل مي‌‌کند. البته بيشتر از اينکه خود فشارخون خطر بروز ناتواني جنسي را افزايش دهد، داروهاي ضدفشار باعث اختلال نعوظ و عوارض جنسي مي‌شوند؛ به‌خصوص داروهايي که روي سيستم سمپاتيک مرکزي تاثيرگذارند؛ از جمله «متيل‌دوپا»، «کلونيدين» و «رزرپين». اين داروها همچنين باعث افزايش ميزان پرولاکتين (هورمون محرک ترشح شير) در خون مي‌شوند و ميل جنسي را کاهش مي‌دهند. علاوه بر اين، در موارد بسيار معدودي ممکن است با عارضه پرياپيسم (نعوظ دردناک و مداوم) همراه شوند. براي رفع اين حالت اگر فرد به درمان‌هاي موضعي جواب ندهد، بايد تحت عمل جراحي قرار بگيرد. در حال حاضر، از اين داروها کمتر استفاده مي‌شود، به‌خصوص «متيل‌دوپا» که اکنون فقط براي خانم‌هاي باردار دچار فشارخون به کار مي‌رود. داروهاي ضدفشارخون از نوع بتابلوکر مثل «آتنولول» و «ايندرال» و همچنين داروهاي ادرارآور مثل «هيدروکلروتيازيد» نيز ممکن است با درجاتي از ناتواني جنسي همراه باشند، گرچه ميزان تاثيرگذاري آنها بر توانايي جنسي لزوما به دوز مصرفي، تعداد دفعات مصرف دارو و طول دوره درمان بستگي ندارد. به عبارتي، فرد ممکن است با مصرف کوتاه‌مدت آنها نيز دچار عوارض جنسي شود. البته داروهاي ضدفشارخون طيف بسيار گسترده‌اي دارند و همه آنها باعث ناتواني جنسي نمي‌شوند. مثلا داروهايي مانند «کاپتوپريل» و «لوزارتان» معمولا با بهبود فعاليت جنسي همراه هستند. بنابراين اگر بيمار همزمان با فشارخون دچار ناتواني جنسي است، بايد از اين داروها استفاده کند. مصرف داروي «آتورواستاتين» نيز در کساني که دچار چربي و فشارخون بالا هستند، نه‌تنها به اصلاح وضعيت چربي‌خون و سلامت عروق کرونر کمک مي‌کند بلکه باعث بهبود توانايي جنسي هم مي‌شود.

از سوي ديگر، بسياري از افراد مبتلا به فشارخون بالا، دخانيات نيز مصرف مي‌کنند. اين در حالي است که دخانيات و الکل احتمال بروز عوارض جنسي را افزايش مي‌دهد. سيگار باعث انقباض عضلات صاف عروق و نشت وريدي از عروق آلت تناسلي مي‌شود. مکانيسم اصلي توانايي جنسي و ارگاسم نيز به تجمع خون وريدي در آلت تناسلي وابسته است بنابراين وقتي عروق دچار نشت مي‌شوند، نعوظ تداوم پيدا نمي‌کند. الکل هم باعث انقباض عروق مرکزي و انبساط عروق سيستميک مي‌شود و زياده‌روي در مصرف آن به کبد آسيب مي‌رساند. اختلال کبدي هم خود باعث کاهش ترشح هورمون تستوسترون، افزايش استروژن و اختلال جنسي مي‌شود.


چگونه از عوارض جنسي فشارخون پيشگيري کنيم؟

براي درمان و پيشگيري از ناتواني جنسي در افراد مبتلا به فشارخون بايد به تمام عوامل خطر توجه کرد. به عبارتي، فقط با درمان فشارخون بالا نمي‌توان از عوارض جنسي آن جلوگيري کرد. از طرفي، خيلي از موارد ناتواني جنسي علت مشخصي ندارند و نمي‌توان راهکار يکساني براي پيشگيري از آنها ارائه داد. با اين حال، کنترل بيماري‌هاي زمينه‌اي از جمله فشارخون، چربي‌خون و ديابت در کنار اصلاح شيوه زندگي، تغذيه مناسب، افزايش فعاليت بدني و ترک الکل، دخانيات و موادمخدر مي‌تواند به بهبود وضعيت باروري و پيشگيري از عوارض جنسي کمک کند.


مصرف وياگرا فرهنگ مي‌خواهد!

اگر فرد مبتلا به فشارخون به مرحله ناتواني جنسي رسيده باشد، برگشت اين وضعيت کمي دشوار خواهد بود. در اين موارد مي‌توان تحت‌نظر پزشک از داروهاي تقويت‌کننده جنسي مثل «تاداگرا»، «وياگرا» و «واردنافيل» استفاده کرد، اما کساني که در 1 تا 2 سال اخير سابقه سکته مغزي يا قلبي داشته‌اند و افرادي که دچار فشارخون خيلي بالا يا خيلي پايين مي‌شوند، نبايد از داروهاي تقويت‌کننده جنسي مانند وياگرا استفاده کنند زيرا اين داروها فعاليت سيستم عصبي سمپاتيک را تشديد مي‌کنند و ممکن است باعث سکته مجدد شوند. براي مصرف آنها اول از همه بايد وضعيت و فشارخون بيمار کنترل شود. علاوه بر اين، بيمار بايد فرهنگ استفاده از اين داروها را داشته باشد يعني بداند که چه مقدار دارو را چه زماني مصرف کند. زياده‌روي در مصرف داروهاي تقويت‌کننده جنسي خود مي‌تواند باعث مشکلات قلبي و حتي نعوظ دردناک و مداوم ‌شود.

هفته نامه سلامت