» عمومی
شفاآنلاین:سلامت>درمان> سالانه نزدیک به دو میلیون آزمایش تشخیص طبی در کشور انجام می‌شود. گذشته از اینکه به اعتقاد کارشناسان، این میزان آزمایش تشخیص طبی در کشور بسیار بیش ازحد استاندارد جهانی است، خطاها و تخلف‌های فراوانی نیز رخ می‌دهد که به راحتی می‌تواند فرآیند درمان بیمار را دگرگون کند.
به گزارش شفا آنلاین : درحال حاضر بیش از دو هزار و 400 آزمایشگاه تشخیص طبی در بخش خصوصی فعالیت می‌کنند.پراکندگی آزمایشگاه‌های کشور براساس جمعیت هر منطقه تعریف می‌شود. در حالی که تا پنج سال پیش به ازای هر 20 هزار نفر، یک آزمایشگاه تاسیس می‌شد، در حال حاضر این محدودیت رفع شده و به همین دلیل طی این سال‌ها تعداد این مراکز رشد قابل توجهی پیدا کرده است. در این میان اما کیفیت نظارت رشد قابل توجهی پیدا نکرده است و اکثر مدیران آزمایشگاه‌های تشخیص طبی از تعرفه‌های این مراکز ناراضی هستند. شاید همین‌ها کافی باشد که اکنون شاهدیم تخلف‌های جدید در آزمایشگاه‌ها انجام شده است.
همان‌طور که پدیده زیرمیزی در بین برخی پزشکان متخصص وجود دارد، کمتر کسی خطاهای آزمایشگاه‌های تشخیص طبی را کتمان می‌کند. تقلب‌هایی که گاهی آگاهانه و برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها و گاهی به دلیل سهل‌انگاری و ضعف دانش علمی رخ می‌دهد و همه اینها یک نتیجه در پی دارد؛ قربانی‌شدن بیمار.
تبانی پزشک و آزمایشگاه
تاسیسات آزمایشگاهی هزینه زیادی برای موسس آن دارد و به همین دلیل مدیران این مراکز باید سعی کنند با تمهیداتی زمینه بازدهی تاسیسات را فراهم کنند. ناصر کوثری، استاد علوم آزمایشگاهی دانشگاه چمران در این‌باره به فرهیختگان می‌گوید: «گروهی از طریق افزایش خدمات اتوماسیون سعی می‌کنند دقت عمل را در کار بالا ببرند و به این طریق اعتماد پزشکان متبحر را جلب کنند، اما دسته دیگری هستند که بعد از تاسیس، کار را توسعه نمی‌دهند به همین دلیل به پزشکان مراجعه می‌کنند تا آنها بیماران خود را به آزمایشگاه‌ها بفرستند و در طول سال به ازای هرچند مریض پورسانتی را به پزشک می‌دهند. در این میان آزمایش‌های بی‌دلیلی صورت می‌گیرد که بیمار قربانی جانی و مالی آن است.»
شاید یکی از دلایلی که سبب شده است میزان آزمایش‌ها در کشور ما از حد استاندارد بالاتر باشد همین موضوع است. البته ناتوانی پزشک در گرفتن شرح حال کامل از بیمار و تشخیص از این طریق نیز می‌تواند در بالا رفتن به‌طور معمول درخواست برخی آزمایش‌های اورژانس اثرگذار باشد؛ آزمایش‌هایی مانند CBC و ادرار و نیز تست‌های بیوشیمیایی که در چکاپ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند در ایران بیش از میزان میانگین دنیاست.
استفاده از داده‌های قبلی
لابد پیش آمده که به پزشک مراجعه کنید و او بعد از گرفتن شرح کامل مشکل، از شما بخواهد آزمایش تشخیص طبی انجام دهید و تاکید کند که این آزمایش را در آزمایشگاه مشخصی که از نظر او اعتبار لازم را دارد، انجام دهید. در این صورت شاید این فرض پیش آید که پزشک با آزمایشگاه خاص بده‌بستان مالی دارد. اما همیشه این‌طور نیست و به اعتقاد کارشناسان آزمایشگاهی، به نتیجه آزمایش همه آزمایشگاه‌ها نمی‌توان اطمینان کرد.
یکی از تخلف‌هایی که از سوی آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود استفاده از داده‌های آزمایش قبلی فرد است. به گفته رضا جورافشان، مدیر یکی از آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، این گونه خطاها بیشتر از سوی آزمایشگاه‌هایی صورت می‌گیرد که پرسنل متخصص در حد کارشناس و تکنسین استفاده نمی‌کنند. او می‌گوید: «مدیریت آزمایشگاه برای اینکه هزینه‌های خود را پایین بیاورد از افراد دیپلمه و غیرمتخصص استفاده می‌کند و به مرور زمان کارهایی را به صورت تجربی یاد می‌گیرند. آنها بعضا قادر به تشخیص تناقضات آزمایش و آنالیز آن نیستند و از آنجا که به لحاظ وجدانی اهمیت کار را آموزش ندیده‌اند، حتی ممکن است از جواب‌های پیشین همان فرد که مثلا هفته یا ماه پیش مراجعه کرده بود، استفاده کنند.»
فرهاد فخرزاد، مدیر یکی دیگر از آزمایشگاه‌های تشخیص طبی معتقد است که به روز بودن تجهیزات آزمایشگاهی در میزان درستی جواب آزمایش موثر است و پزشکان حاذق ترجیح می‌دهند بیماران‌شان به آن آزمایشگاه‌ها مراجعه کنند.
فخرزاد می‌گوید: «اگر مدیر آزمایشگاه فرد مسئولی باشد معمولا آزمایش‌ها را به صورت رندومی و دستی نیز چک می‌کند تا از میزان خطای آزمایشگاه بکاهد. البته برخی خطاها قابل کنترل نیست، اما حتی میزان این خطاها نیز تعریف شده است و باید آن را به حداقل رساند.»
استفاده از مواد ناخالص در شست‌و‌شوی تجهیزات آزمایشگاه و به کار بردن مواد اولیه چینی برای کاستن از هزینه‌های آزمایشگاه، گرچه ممکن است در ظاهر مشکلی ایجاد نکند، قطعا روی نزدیک به دو هزار آزمایش تشخیص طبی که در کشور انجام می‌شود تاثیرات منفی فراوانی خواهد داشت.
روزنامه فرهیختگان
نظرشما
آخرین اخبار