تمام مصائب حادثه

خوب است بدانید که تقریبا 50 درصد موارد پزشکی اورژانس به حوادث رانندگی اختصاص دارد و دومین عامل مرگ و میر در کشور مربوط به حوادث ترافیکی است، اما دکتر علیرضا کلانتر معتمدی، فوق‌تخصص جراحی عروق و تروما به  جام‌جم می‌گوید: رعایت سرعت مجاز خودروها و قوانین ایمنی راهنمایی و رانندگی، رعایت استانداردهای جاده‌ای و ترافیکی و همچنین اجرای قوانین از سوی موتورسواران و عابران پیاده می‌تواند در کاهش آمار مرگ و میر و صدمات ناشی از حوادث رانندگی بسیار موثر باشد. وقتی امیدی به نجات جان آسیب‌دیدگان تصادف نیست بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، استفاده از کمربند ایمنی و کیسه هوا می‌تواند تا حد زیادی در کاهش آسیب‌های وارد به ناحیه سر و صورت و شکستگی استخوان لگن و جناغ سینه موثر باشد، مگر آن که اتومبیلی بر اثر حادثه متلاشی شود که در آن صورت نجات جان سرنشینان با احتمال بسیار کمی همراه خواهد بود. بویژه اگر از پنج سرنشین خودرو، چهار نفر جان خود را از دست داده باشند، به احتمال زیاد شدت آسیب‌ها به اندازه‌ای است که نجات جان نفر آسیب‌دیده پنجم نیز حتی با وجود ارائه خدمات امداد و نجات کادر پزشکی ممکن نخواهد بود. دکتر کلانتر معتمدی با اشاره به این‌که بیشترین آسیب‌های مربوط به راننده و سرنشینان خودرو در تصادفات، شامل شکستگی زانو، در رفتگی لگن، شکستگی جمجمه، جناغ سینه و کمر و نیز در موارد حادتر، آسیب‌های وارده به روده‌ها و کبد می‌شود، ادامه می‌‌دهد: رعایت ضوابط ایمنی در داخل خودرو تا حد زیادی می‌تواند از آسیب‌های خطرناک و مرگ‌آور وارده به راننده و سرنشینان خودرو کم کند، اما از آنجا که درباره عابران پیاده هیچ قانونی برای ملزم کردن آنها به رعایت نکات ایمنی اعمال نمی‌شود، کنترل آسیب‌های وارده و حفظ جان این مصدومان در بسیاری موارد ممکن نیست. این جراح عمومی اضافه می‌کند: حتی استفاده از کلاه‌های ایمنی موجود در بازار که بدون استانداردهای ضروری بوده و مفهومی جز یک پوشش پلاستیکی بی‌ارزش ندارد، نمی‌تواند در حفظ سر و صورت موتورسواران از خطر ناشی از ضربه به آنها موثر باشد. آسیب به جمجمه؛ خطری که به مرگ موتورسوار منجر می‌شود کارشناسان تاکید می‌کنند کلاه ایمنی استاندارد برای موتورسوار باید با برخورداری از جنس و فرمی مطمئن، سر و چانه موتورسوار را نسبت به ضربه‌های احتمالی وارده به جمجمه، فک و صورت حفظ کند. همچنین موتورسواران باید از لباس‌های ایمن و خاصی استفاده کنند. با این حال دکتر معتمدی با ابراز تاسف از این‌که هیچ یک از این استانداردها در کشورمان رعایت نمی‌شود و مجری قانون هم نتوانسته به طور کامل و دقیق، موتورسواران را ملزم به رعایت این استانداردها ‌کند، می‌گوید: شایع‌ترین آسیب‌های موتورسواران بر اثر تصادفات رانندگی شامل شکستگی زانو، ساق پا و کتف می‌شود که هیچ کدام مهلک محسوب نمی‌شود، اما خونریزی و ضربه مغزی ناشی از وارد شدن ضربه به جمجمه، قطع نخاع و شکستگی گردن در بیشتر موارد حتی با وجود انجام اقدامات پزشکی و جراحی قابل درمان نیست و به مرگ شخص منجر می‌شود. عابران پیاده جانشان را کف دستشان گرفته‌اند عابران پیاده در کشور ما هیچ حفاظتی در برابر خودروهایی که با سرعت زیاد به آنها برخورد می‌کنند، ندارند. اصولا رعایت کردن حق‌تقدم برای بیشتر رانندگان شهرمان چه در باره دیگر خودروها چه عابران پیاده، مفهومی از دست رفته است. به گفته دکتر کلانتر معتمدی اگر سرعت اتومبیلی بالاتر از 60 کیلومتر بر ساعت نباشد، می‌توان امیدوار بود که برخورد آن با عابر پیاده به معلق شدن وی در هوا و برخورد شدید وی به بدنه خودرو، آسفالت یا جدول خیابان همراه نباشد و آسیب‌های وارده در حد شکستگی پا و دست باشد، چراکه اگر به شخص آسیب‌های مغزی و نخاعی وارد شود، نجات جان وی حتی در صورت انتقال سریع به مرکز درمانی ممکن نخواهد بود.‌ این فوق‌تخصص تروما تاکید می‌کند: حتی کاهش زمان انتقال مصدوم به بیمارستان در صورت وارد شدن آسیب‌های شدید نمی‌تواند در کاهش صدمات وارده موثر باشد، بلکه آنچه موثر است رعایت قوانین، مقررات ایمنی و فرهنگسازی برای احترام گذاشتن به قوانین راهنمایی و رانندگی است. اختلالات اضطرابی ناشی از سوانح اما اختلالات اضطرابی جزو شایع‌ترین اختلالات روانی است که نه‌تنها در کشور ما بلکه در تمام‌ جوامع بر اثر حوادث ناشی از رانندگی ایجاد می‌شود. دکتر زهرا غلامی حیدرآبادی، دکترای مشاوره در گفت‌وگو با جام‌جم در این ارتباط می‌گوید: یکی از این اختلالات، استرس حاد پس از حادثه است که درباره افرادی که با یک سانحه رانندگی یا بلایای طبیعی روبه‌رو شده‌اند، رخ می‌دهد. البته برخی افراد که دچار این اختلال می‌شوند بی‌قراری شدید و اضطراب زیادی را از خود بروز می‌دهند، یعنی ممکن است حتی از صدای در، ترمز خودرو، زنگ تلفن یا هر سر و صدای دیگری نیز بشدت عصبی و بی‌قرار شوند. این متخصص اظهار می‌کند: از سوی دیگر، یادآوری خاطره صحنه تصادف می‌تواند در برخی دیگر از افراد، اختلالاتی را ایجاد کند. یعنی کافی است فرد، صحنه‌ای شبیه اتفاقی که رخ داده است، ببیند تا یک بار دیگر تمام خاطرات تلخ تصادف برای وی تکرار شود و به نوعی آن را دوباره تجربه کند. در این حالت وی آنچه را فراموش کرده، به یاد می‌آورد و تمام خاطرات تلخ پیش چشمش زنده می‌شود. گاهی نیز فرد به صورت مکرر حادثه رخ داده را خواب ‌ یا کابوس می‌بیند و پس از بیدار شدن ممکن است علائم اضطرابی از خود نشان دهد، اما علامتی که تشخیص ابتلا را قطعی می‌کند پرهیز از حضور در موقعیت‌های مشابه در طول زمان است. اضطراب پس از تصادف، درمان می‌شود روان‌شناسان تاکید می‌کنند ‌ اختلالات اضطرابی ناشی از تصادفات در تمام افرادی که درگیر سانحه رانندگی بوده‌اند، بروز پیدا نمی‌کند و علت بروز آن به متغیرهای محیطی و ویژگی‌های شخصیتی بستگی دارد. درمان این نوع اختلال نیز شامل درمان‌های دارویی و روان‌درمانی می‌شود که بهترین نتیجه از ترکیب همزمان هر دو روش به دست می‌آید. در واقع ضدافسردگی‌ها می‌تواند علائم افسردگی و اضطراب را بهبود بخشند و مشکلات خواب را برطرف کند. البته پزشک و بیمار با هم تصمیم می‌گیرند که کدام دارو بهتر بوده و کمترین اثرات جانبی را در پی دارد و شاید بیمار مجبور شود چند داروی مختلف را تجربه کرده تا بهترین نتیجه درمانی را به دست آورد. درمان‌های غیردارویی مانند روان درمانی نیز ممکن است برای درمان کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال استرس، بسته به شرایط شخص حادثه‌دیده پس از سانحه به کار برده شود.