شفاآنلاین _بانک وبیمه>اقتصاد.درحالی که "قرضالحسنه" سنتی پسندیده و سفارش شده در قرآن و اسلام است طی سال‌های گذشته شاهد رنگ باختن این مهم در نظام بانکی بوده‌ایم آنهم به دلایل نامعلوم!
به گزارش شفاآنلاین ، مدت‌هاست در نظام بانکی گمشده‌ای وجود دارد که غیبتش بسیار قابل تأمل و البته نگران کننده است هر چند تا چند سال قبل هم هنوز نشانه‌های وجودش پیدا بود.
شاید هنوز خیلی از یاد نرفته‌اند "تبلیغات رنگارنگ بانک‌ها" برای جذب منابع قرض الحسنه آنهم با جوایزی ارزنده از نوع خودروهای لوکس و طلا و ...! آنزمان انتقاد به نوع تبلیغ بانک‌ها بسیار بالا بود آنهم به این خاطر که برخی بانک‌ها بنام قرضالحسنه منابع را جذب و در بخش‌های دیگر بکار می بردند.
این اقدامات حجم انتقادات به نظام بانکی را افزایش داد و موجب شد تا شورای پول و اعتبار ضابطه‌ای جدید برای فعالیت بانک‌ها در بخش قرض الحسنه وضع کند.
براساس این مصوبه که سال ۹۰ تصویب و از ۹۱ اجرایی شد بانک‌ها برای جذب سپرده‌های قرضالحسنه موظف به تاسیس شرکت قرضالحسنه و دریافت مجوز از بانک مرکزی شدند. بدین‌ترتیب جذب این نوع سپرده برای هر بانک و هر شعبه‌ای ممکن نبود.
همانطور که در بالا هم اشاره شد ریشه این تصمیم شورای پول و اعتبار آنجا بود که بانک‌ها بخشی از سپرده‌های قرضالحسنه را صرف پرداخت تسهیلات با سود بالا می‌کردند؛ حال آنکه طبق قانون باید تمام این سپرده‌ها برای پرداخت تسهیلات قرضالحسنه صرف می‌شد.
سیاست مذکور یکی از دلایل مهم کمرنگ شدن نقش قرض الحسنه در نظام بانکی برشمرده می شود هرچند برخی از کارشناسان معتقدند، کاهش جوایز حساب‌های قرضالحسنه و به تبع آن کاهش تبلیغات پرداخت جوایز در رسانه‌ها نیز یکی دیگر از دلایل کاهش سهم سپرده‌های قرض الحسنه در سال‌های اخیر است.
رنگ باختن سنت اسلامی قرض الحسنه در حالی در نظام بانکی مشاهده می شود که سپرده‌های قرضالحسنه در سال ۱۳۸۵ سهمی حدود ۱۱ درصد از کل سپرده‌های موجود در نظام بانکی کشور را داشته است ولی طی سال‌های گذشته این نسبت کم شده و به حدود ۶ درصد در سال ۹۲ رسیده است.
بد نیست یادآور شد که در سال‌های قبل و پیش از افزایش نرخ تورم و فراتر رفتن آن از نرخ سود بانکی سالانه، مشکلی از نظر جذب منابع قرضالحسنه توسط بانک‌ها وجود نداشت و فرایند جذب منابع و اعطای تسهیلات قرضالحسنه طبق روال معین انجام شد.
به گزارش تسنیم، ضعیف شدن نقش قرض الحسنه در نظام بانکی ضمن آنکه موجب شده تا سهم سپرده های این بخش کم شود موجب شده تا سهم تسهیلات پرداختی بانک‌ها نیز در این بخش به مراتب کمتر از سایر عقود شود.
البته مصداق این مهم را می توان در قفل شدن پرداخت تسهیلات طی ماه های ابتدایی سال ۹۳ و اواخر سال ۹۲ مشاهده کرد آنجا که بانکی‌ها بخاطر نداشتن منابع قرض الحسنه قادر به پرداخت تسهیلات ازدواج نبودند.
و البته این تنها یک بخش از اثرات کاهش سهم قرض الحسنه در نظام بانکی است چراکه طبق سیاست‌های بانکی هر بانک می تواند در قالب قرض الحسنه به نیازهای ضروری مردم از جمله درمان و تحصیل و ... پاسخ دهند.
آنطور که کارشناسان اقتصادی و فعالان بانکی معتقدند سیاست‌های دستوری تعیین نرخ سود نیز نقش بسزایی در این مهم داشته است چراکه تغییرات در نوع تسهیلات پرداختی بانک‌ها از زمان اوج گیری تعیین دستوری نرخ سود به وضوح قابل مشاهده است.
آمارهای بانک مرکزی از کاهش ۴۳ درصدی اعطای تسهیلات قرضالحسنه در بانک‌های تخصصی حکایت دارد، براساس همین آمارها، اعطای تسهیلات قرضالحسنه در ۹ ماهه سال ۱۳۹۳ ، ۴۳.۹ درصد کاهش یافته است.
اما در بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری پرداخت تسهیلات قرضالحسنه با رشد ۲۹.۵ درصدی و در بانک های تجاری سهم تسهیلات قرضالحسنه با ۶.۳ درصد افزایش مواجه بوده است.
جدا از تأثیر اقتصادی کم شدن سهم قرض الحسنه در جامعه باید به یاد آورد که این سنت پسندیده چندین بار در قرآن کریم از سوی خداوند مورد سفارش قرار گرفته است آنجا که در آیه ۱۱ سوره حدید می فرمایند: "مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ" به معنای کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آنرا برای او چندین برابر کند، و برای او اجر فراوان پرارزشی است.
علاوه براین در آیه دیگری از سوره حدید در این باره آمده است: «إِنَّ الْمُصَّدِّقِینَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ کَرِیمٌ ﴿١٨﴾» مردان و زنان انفاق کننده و آنها که (از این طریق) به خدا قرض الحسنه دهند برای آنها مضاعف میشود و پاداش پرارزشی دارند.
همچنین خداوند در آیه ۲۵۴ سوره بقره در مورد قرضالحسنه فرموده« مَّن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَـَاعِفَه‌ُ لَهُ أَضْعَافًا کَثِیرَة‌ً وَاللَّه‌ُ یَقْبِض‌ُ وَیَبْصُـطُ وَ إِلَیْه‌ِ تُرْجَعُون‌َ» کیست که به خدا قرض نیکو دهد، تا خدا بر آن چند برابر بیفزاید؟ خداست که تنگدستى دهد و توانگرى بخشد و شما به سوى او باز گردانده میشود.
با توجه به اهمیت غیرقابل انکار قرض الحسنه در رفع نیازهای ضروری افراد نیازمند و تأثیر آن بر زندگی این افراد ضروری است که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی به فکر راهی برای تقویب و ایجاد جاذبه برای بانک ها و مردم نسبت به حضور فعال در این مهم باشند.
شاید هنوز خیلی از یاد نرفته‌اند "تبلیغات رنگارنگ بانک‌ها" برای جذب منابع قرض الحسنه آنهم با جوایزی ارزنده از نوع خودروهای لوکس و طلا و ...! آنزمان انتقاد به نوع تبلیغ بانک‌ها بسیار بالا بود آنهم به این خاطر که برخی بانک‌ها بنام قرضالحسنه منابع را جذب و در بخش‌های دیگر بکار می بردند.
این اقدامات حجم انتقادات به نظام بانکی را افزایش داد و موجب شد تا شورای پول و اعتبار ضابطه‌ای جدید برای فعالیت بانک‌ها در بخش قرض الحسنه وضع کند.
براساس این مصوبه که سال ۹۰ تصویب و از ۹۱ اجرایی شد بانک‌ها برای جذب سپرده‌های قرضالحسنه موظف به تاسیس شرکت قرضالحسنه و دریافت مجوز از بانک مرکزی شدند. بدین‌ترتیب جذب این نوع سپرده برای هر بانک و هر شعبه‌ای ممکن نبود.
همانطور که در بالا هم اشاره شد ریشه این تصمیم شورای پول و اعتبار آنجا بود که بانک‌ها بخشی از سپرده‌های قرضالحسنه را صرف پرداخت تسهیلات با سود بالا می‌کردند؛ حال آنکه طبق قانون باید تمام این سپرده‌ها برای پرداخت تسهیلات قرضالحسنه صرف می‌شد.
سیاست مذکور یکی از دلایل مهم کمرنگ شدن نقش قرض الحسنه در نظام بانکی برشمرده می شود هرچند برخی از کارشناسان معتقدند، کاهش جوایز حساب‌های قرضالحسنه و به تبع آن کاهش تبلیغات پرداخت جوایز در رسانه‌ها نیز یکی دیگر از دلایل کاهش سهم سپرده‌های قرض الحسنه در سال‌های اخیر است.
رنگ باختن سنت اسلامی قرض الحسنه در حالی در نظام بانکی مشاهده می شود که سپرده‌های قرضالحسنه در سال ۱۳۸۵ سهمی حدود ۱۱ درصد از کل سپرده‌های موجود در نظام بانکی کشور را داشته است ولی طی سال‌های گذشته این نسبت کم شده و به حدود ۶ درصد در سال ۹۲ رسیده است.
بد نیست یادآور شد که در سال‌های قبل و پیش از افزایش نرخ تورم و فراتر رفتن آن از نرخ سود بانکی سالانه، مشکلی از نظر جذب منابع قرضالحسنه توسط بانک‌ها وجود نداشت و فرایند جذب منابع و اعطای تسهیلات قرضالحسنه طبق روال معین انجام شد.
به گزارش تسنیم، ضعیف شدن نقش قرض الحسنه در نظام بانکی ضمن آنکه موجب شده تا سهم سپرده های این بخش کم شود موجب شده تا سهم تسهیلات پرداختی بانک‌ها نیز در این بخش به مراتب کمتر از سایر عقود شود.
البته مصداق این مهم را می توان در قفل شدن پرداخت تسهیلات طی ماه های ابتدایی سال ۹۳ و اواخر سال ۹۲ مشاهده کرد آنجا که بانکی‌ها بخاطر نداشتن منابع قرض الحسنه قادر به پرداخت تسهیلات ازدواج نبودند.
و البته این تنها یک بخش از اثرات کاهش سهم قرض الحسنه در نظام بانکی است چراکه طبق سیاست‌های بانکی هر بانک می تواند در قالب قرض الحسنه به نیازهای ضروری مردم از جمله درمان و تحصیل و ... پاسخ دهند.
آنطور که کارشناسان اقتصادی و فعالان بانکی معتقدند سیاست‌های دستوری تعیین نرخ سود نیز نقش بسزایی در این مهم داشته است چراکه تغییرات در نوع تسهیلات پرداختی بانک‌ها از زمان اوج گیری تعیین دستوری نرخ سود به وضوح قابل مشاهده است.
آمارهای بانک مرکزی از کاهش ۴۳ درصدی اعطای تسهیلات قرضالحسنه در بانک‌های تخصصی حکایت دارد، براساس همین آمارها، اعطای تسهیلات قرضالحسنه در ۹ ماهه سال ۱۳۹۳ ، ۴۳.۹ درصد کاهش یافته است.
اما در بانک‌های غیردولتی و موسسات اعتباری پرداخت تسهیلات قرضالحسنه با رشد ۲۹.۵ درصدی و در بانک های تجاری سهم تسهیلات قرضالحسنه با ۶.۳ درصد افزایش مواجه بوده است.
جدا از تأثیر اقتصادی کم شدن سهم قرض الحسنه در جامعه باید به یاد آورد که این سنت پسندیده چندین بار در قرآن کریم از سوی خداوند مورد سفارش قرار گرفته است آنجا که در آیه ۱۱ سوره حدید می فرمایند: "مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ" به معنای کیست که به خدا وام نیکو دهد (و از اموالی که به او ارزانی داشته انفاق کند) تا خداوند آنرا برای او چندین برابر کند، و برای او اجر فراوان پرارزشی است.
علاوه براین در آیه دیگری از سوره حدید در این باره آمده است: «إِنَّ الْمُصَّدِّقِینَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا یُضَاعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ کَرِیمٌ ﴿١٨﴾» مردان و زنان انفاق کننده و آنها که (از این طریق) به خدا قرض الحسنه دهند برای آنها مضاعف میشود و پاداش پرارزشی دارند.
همچنین خداوند در آیه ۲۵۴ سوره بقره در مورد قرضالحسنه فرموده« مَّن ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَـَاعِفَه‌ُ لَهُ أَضْعَافًا کَثِیرَة‌ً وَاللَّه‌ُ یَقْبِض‌ُ وَیَبْصُـطُ وَ إِلَیْه‌ِ تُرْجَعُون‌َ» کیست که به خدا قرض نیکو دهد، تا خدا بر آن چند برابر بیفزاید؟ خداست که تنگدستى دهد و توانگرى بخشد و شما به سوى او باز گردانده میشود.
با توجه به اهمیت غیرقابل انکار قرض الحسنه در رفع نیازهای ضروری افراد نیازمند و تأثیر آن بر زندگی این افراد ضروری است که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی به فکر راهی برای تقویب و ایجاد جاذبه برای بانک ها و مردم نسبت به حضور فعال در این مهم باشند.
تسنیم
نظرشما
آخرین اخبار