آرامش‌خیال با تماشای پرندگان

  پرنده نگری چیست؟ در یک جمله، از تماشا از روی لذت به پرندگان در طبیعت پرنده نگری گفته می شود. نگهداری پرندگان در اسارت، کبوتربازی و دیگر مواردی از این قبیل در زیر گروه های این فعالیت قرار نمی گیرد و فاصله زیادی با مفهوم واقعی آن دارد. پرنده نگرها برای مشاهده گونه های مختلف پرندگان گاه صدها کیلومتر راه را در طبیعت طی می کنند تا شاهد حضور گونه ای خاص در زیستگاه طبیعی اش باشند. از طرف دیگر حتی تماشای پرندگان شهری می تواند بخشی از فعالیت این گروه از علاقه مندان به طبیعت را به خود اختصاص دهد. این بدان معناست که همه جا و همه وقت می توان از تماشای پرندگان لذت برد. پرنده نگری، صنعتی درآمدزا پرنده نگری که از زیرمجموعه های صنعت طبیعت گردی است، به نسبت دیگر فعالیت ها آنقدر گسترده و پررونق است که برخی متخصصان از آن به عنوان صنعتی مستقل یاد می کنند. گردش مالی ایجاد شده بواسطه آن در برخی کشورها سالانه از مرز ده ها میلیون دلار می گذرد و این البته جدای از امکان اشتغالزایی برای هزاران نفر است. وقتی صحبت از درآمد جهانی حیات وحش به میان می آید، بی تردید تماشای پرندگان جایگاه رفیعی را به خود اختصاص می دهد. پرنده نگری همگام با محیط زیست تقریبا همه پرنده نگرهای واقعی به حفاظت از طبیعت اعتقاد دارند و به منظور اجرای هر چه بهتر آن بر اصولی همچون پایداری زیستگاه ها و حفاظت از محیط زیست پافشاری می کنند. بی تردید یک زیستگاه تخریب شده جایگاه مناسبی برای تماشای گونه های مختلف نخواهد بود. از این نظر اگر این فعالیت با مدیریت مناسبی انجام شود به عنوان بازوی حفاظتی پرتوانی در خدمت سازمان های حفاظتی محیط زیست قرار می گیرد و می تواند بخش اعظم نظارت و پایش ارزیابی زیستگاه ها و مناطق طبیعی را که خود مساله بسیار مهمی است، بر دوش بگیرد. از دیگر قابلیت های این فعالیت، امکان همراهی همه اقشار جامعه بدون در نظر گرفتن سن، جنس و تحصیلات است. همه می توانند در کنار یکدیگر از تماشای پرندگان لذت ببرند. تمام اعضای خانواده اعم از جوان ، پیر، زن یا مرد هریک به نوبه خود می توانند از مشاهده پرندگان لذت ببرند. پرنده نگری، همه جا، همه وقت تقریبا در هر جایی که انسان زندگی می کند پرندگان هم حضور دارند، پس محدودیتی از این نظر وجود ندارد. همچنین نیازی هم به سفرهای طاقت فرسا نیست و برای شروع حتما لازم نیست علاقه مندان راه دور بروند. در بسیاری نقاط اعم از شهری و غیرشهری پرندگان زیادی وجود دارند که می توانند تا سال ها پرنده نگرها را به خود مشغول نگه دارند. این موجودات زیبا نه تنها در روز که برخی در شب نیز قابل رویت هستند. به یاد داشته باشید که برخی از پرندگان چون شبگردها و جغدها با داشتن زندگی شبانه بر جذابیت پرنده نگری می افزایند. جهان ما با داشتن بیش از ده هزار گونه پرنده ، سوژه کافی برای تمام عمر یک علاقه مند به دنیای پرندگان را داراست. طی دهه های اخیر برای پرنده نگری هم همچون دیگر فعالیت ها کاربردهای جدیدی تعریف شده. علاوه بر مواردی که ذکر شد، دستیابی به آرامش و رهایی فکر نیز یکی دیگر از جنبه های این فعالیت پرطرفدار جهانی است. در دنیای امروز که رشد بی رویه شهرنشینی در کنار زندگی مدرن و کم تحرک، جای زندگی در همسایگی یا بهتر بگوییم دوستی با طبیعت را گرفته؛ پرنده نگری جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. تماشای پرندگان شاید دریچه ای برای جدا شدن از زندگی پراسترس کنونی و دستیابی به حداقل آرامش لحظه ای باشد. همراهی با گروهی از دیگر علاقه مندان که جدای از سن و تحصیلات به هدف مشترکی می اندیشند، جستجو در طبیعت، بحث و تبادل نظر در مورد رنگ، جثه، رفتار و دیگر مشخصات این مخلوقات زیبا آنچنان می تواند شما را مجذوب خود کند که حداقل ساعتی را به دور از فشارهای زندگی و مشکلات روزمره سپری کنید و برای فعالیت روبه جلو نفسی تازه کنید. در حقیقت پرنده نگری بهانه ای برای نزدیکی به طبیعت و آشتی دوباره با آن است. این لذت چندان هم از شما دور نیست، حتی در خیابان های شلوغ و پشت یک چراغ قرمز هم می توانید این لذت را تجربه کنید. پس برای برداشتن این گام متفاوت آماده شوید چرا که قرار است از این پس بیشتر در این باره بخوانید. / ضمیمه چمدان علیرضا هاشمی کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست