شفاآنلاین_کمی پایینتر از میدان فردوسی ابتدای خیابان منوچهری، کنار میدانی کوچک که مجسمهای فلزی در میان آن خودنمایی میکند به محل اصلی تجمع دلالان ارز شهره شده است.
به گزارش شفاآنلاین،شکلگیری تجمع حول این میدان و خرید و فروش دلار به روش چوبزنی در میانههای روز رفته رفته به رسمی همیشگی تبدیل میشد که یکباره شرایط بازار تغییر کرد. روزهای هیجانی که در سال ۹۱حال و هوای ویژهای به این خیابان تأثیرگذار در اقتصاد ایران داده بود، به سر آمد تا بازگشت آرامش به چهاراه استانبول، فضای جدیدی را در میدان اقتصاد حاکم سازد. دیگر از گعدههای پرجمعیت در ابتدای خیابان منوچهری خبری نیست.
دلالها هم دلیلی بر بازارگرمی نمیبینند. دیگر خرید ارز با هدف کسب سود در بازار ارز جریان ندارد. سوداگری به پایان راه رسیده و تنها نیازمندان واقعی به ارز مسیر خود را به سمت میدان فردوسی تغییر میدهند. بازار مسکوکات نیز هیچ نشانی از هیجانات سالهای گذشته ندارد. کاهش چشمگیر قیمت دلار و سکه طی یک سال و نیم گذشته موجب شد بسیاری از سرمایهگذاران در این بازارها با زیان مواجه شوند و سرمایه خود را با تجربه تلخ شکست از میدان سوداگری خارج سازند. بررسی میزان سود و زیان در بازارهای مالی و واسطهای نشان میدهد که در سالجاری نیز بازدهی این بازارها نتوانست جذابیتی برای سرمایههای سرگردان ایجاد کند.
سایر بازارها نظیر خودرو و مسکن نیز به ثبات و رکود تکیه زدهاند تا سؤال اصلی صاحبان سرمایههای خرد بیپاسخ باقی مانده باشد. سرمایههای کلان نیز در شرایط رکود اقتصادی نتوانستهاند بازدهی مطلوبی از مسیر فعالیتهای مولد برای صاحبان خود رقم بزنند. از طرف دیگر بازار سرمایه و بورس نیز با افول قابل توجه ارزش و شاخص کل مواجه شده است تا طرفداران سرمایهگذاری در بورس نیز این روزها توصیهای برای سرمایهگذاری نداشته باشند.
آمارها نشان میدهد که از ابتدای سالجاری تا ۱۶اسفندماه شاخص کل بورس روند منفی ۱۹درصدی را طی کرده و با این حساب میتوان گفت متوسط زیان سهامداران بورس در این بازه زمانی ۱۹درصدبوده است. ارزش بازار سرمایه نیز در این مدت از حدود ۳۸۶هزار میلیارد تومان به ۲۸۶هزار میلیاردتومان تنزل کرده است. برآوردهای آماری نشان میدهد که هیچکدام از بازارها در بازدهی به پای سود دهی بانکی نرسیدهاند و در سال ۹۳سپردهگذاری در بانک سوددهترین محل برای سرمایهگذاران بوده است.
بازدهی اندک در بازار ارزدر سالجاری بازار ارز فعالیت خود را با دلار ۳هزار و ۱۰تومانی آغاز کرد. پس از آنکه در سال ۹۱بهای دلار به مرز ۴هزار تومان رسیده بود، در سال ۹۲بازار با روند نزولی قیمتها همراه شد. در سال ۹۳اما کمترین نرخ دلار در روزهای نخست رقم خورد. پس از آن بازار با وجود حفظ آرامش، اندکی افزایش قیمت را در چند مقطع زمانی تجربه کرد تا در ۱۶اسفندماه به محدوده ۳هزار و ۴۰۰تومان رسیده باشد.
در طول سال اخبار مذاکرات هستهای بیشترین تأثیر را روی قیمت ارز گذاشته است تا جایی که مهمترین مقطع افزایش قیمت دلار در سوم آذرماه با تمدید مذاکرات هستهای رقم خورد. در شرایطی که انتظار برای حصول توافق نهایی هستهای بالا رفته بود، کار به تمدید مذاکرات انجامید تا دلار از محدوده ۳هزار و ۲۵۰تومان به بالای ۳هزار و ۵۰۰تومان صعود کند.
پس از آن باز هم بازار به آرامش رسید اما بهای دلار در محدوده ۳هزار و ۴۰۰تومان حرکت کرد. این آمارها نشان میدهد که بازدهی بازار ارز در سال ۹۳حدود ۱۳درصد بوده است هرچند که ممکن است شکلگیری توافق هستهای همین میزان افزایش را نیز تحتتأثیر قرار دهد.
بازاری با سود صفرخرید سکه برای سرمایهگذاری سابقه دیرینهای در میان سرمایهگذاران غیرحرفهای دارد. بسیاری از زنان خانهدار هم طی سالهای گذشته داراییهای نقدی خود را به سکه تبدیل کردهاند تا این ابزار سرمایهگذاری که قدرت نقدشوندگی بالایی دارد را در مواقع ضروری به فروش برسانند. این سرمایهگذاران سنتی برای حفظ ارزش دارایی و جلوگیری از تأثیر کاهش ارزش پول ملی بر سرمایهشان، اقدام به خرید سکه میکنند. در سالهای اخیر اما نوع دیگری از سرمایهها وارد بازار سکه شد تا در روزهای اوجگیری بهای سکه و آشفتگی بازارهای واسطهای به سوداگری دامن زده شود. سال گذشته اما همراه با افول بهای دلار و بازگشت آرامش به بازارها، قیمت سکه نیز کاهش یافت تا از سطح یک میلیون و ۵۰۰هزار تومان به محدوده یک میلیون تومان برسد.
در طول یک سال و نیم گذشته اما سوداگری از این بازار رخت بربسته است تا انگیزهای برای ورود سرمایههای سرگردان به این بازار وجود نداشته باشد. در سالجاری نیز دامنه نوسانات قیمت طلا و سکه محدوده مشخصی را دنبال کرد. ۲ عامل تأثیرگذار در قیمت طلا و سکه یعنی بهای طلا در بازارهای جهانی و نرخ دلار در بازار داخل نوسانات زیادی را پشت سر گذاشتهاند اما در نهایت برآیند این نوسانات موجب ایجاد آرامش نسبی در بازار سکه شده است. در روزهای ابتدایی سالجاری بهای سکه بهار آزادی ۹۵۲هزار تومان ثبت شده بود. قیمت سکه در ۱۸ اسفندماه به ۹۵۶هزار تومان رسید تا در طول حدود یک سال حدود ۶ .۰ درصد بازدهی در بازار سکه حاصل شده باشد. بر این اساس هر ۱۰میلیون تومان سرمایهگذاری در این بازار تنها حدود ۶۰ هزار تومان سود حاصل رسید. در سالجاری بهای سکه در کمترین قیمت به ۸۹۸هزار تومان و در بیشترین سطح به یک میلیون و ۴۴هزار تومان رسید.
بالاتر از تورم
در سالی که بازار بورس رو به زیان گذاشت و نرخ بازدهی در بازار طلا و ارز نیز کمتر از سطح نرخ تورم قرار داشته است، این بازارسپرده گذاری بانکی بود که پیشتاز سودرسانی شد. سپردهگذاری در بانکها در این سال بیشترین سود را به سرمایهها رسانده است. سال ۹۳سال رقابت بانکها برای جمعآوری نقدینگیهای سرگردان از سایر بازارها بوده است. در این سال با وجود تعیین نرخ سود مصوب برای سپردهها، بارها بانک مرکزی نسبت به عدول برخی بانکها از نرخهای سود مصوب هشدار داد. برخی از مؤسسات مالی و اعتباری و بانکها برای عقب نماندن از قافله جذب پول، حاضر شدند سودی فراتر از سطح ۲۲درصد به سپردههای یکساله اختصاص دهند. نرخ سود سپردههای بانکی برای یک سال ۲۲درصد تعیین شده است که نشان میدهد به ازای ۱۰میلیون تومان سپردهگذاری، ۲میلیون و ۲۰۰هزار تومان سود حاصل شده است. اگر سود حاصل از این میزان سپردهگذاری که ماهانه ۱۸۳هزار تومان برآورد میشود در حساب ماندگار شده باشد، نرخ سود مؤثر بانکی برای یک سال به حدود ۲۸درصد میرسد که با این حساب هیچ بازاری به این سطح از سوددهی نرسیده است. بانکها برای سپردههای ۹ماهه ۲۰درصد و برای سپردههای ۶ماهه ۱۸درصد سود میدهند. نرخ سود برای سپردههای ۳ماهه ۱۴درصد و برای سپردههای روزشمار نیز ۱۰درصد تعیین شده است. رویکرد