شفاآنلاین: این روزها انتشار اخباری درباره استفاده از گاز اتیلن یا اتفون برای رنگ بخشی کاذب به گوجه فرنگیهای نارس و همچنین استفاده از واکس برای ماندگاری و براق کردن برخی میوهها، نگرانیهای زیادی بین مردم در خصوص عوارض بهداشتی آنها و تأثیر آن بر سلامت ایجاد کرده است.
به گزارش
شفاآنلاین ،سازمان غذا و دارو (وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) روز
گذشته در اطلاعیهای هشدار دهنده ضمن تأکید بر سمی بودن گاز یا هورمون
اتفون برای انسان و موجودات آبزی از سازمان حفظ نباتات کشور (وابسته به
وزارت جهاد کشاورزی) خواسته است استفاده از هورمون اتفون به منظور زودرس
شدن محصولات کشاورزی را ممنوع کند.
اما رئیس سازمان حفظ نباتات کشور عاملان واردات این هورمون شیمیایی را
قاچاقچیان سموم کشاورزی میداند. دکتر باغستانی میبدی میگوید: گاز اتیلن
یا اتفون با نام تجاری (Finish) به صورت غیر قانونی از کشور چین وارد شده و
از این ماده شیمیایی برای عملآوری برخی محصولات از جمله گوجه فرنگی
استفاده میشود.
صدور هرگونه مجوز برای واردات این ماده شیمیایی توسط وزارت جهادکشاورزی و
سازمان حفظ نباتات موضوعی است که باغستانی آن را تکذیب میکند و میگوید:
طی نامهای از معاونت غذا و دارو وزارت بهداشت خواسته بودیم از مصرف این
ماده شیمیایی برای زودرس شدن محصولات کشاورزی جلوگیری کند. این در حالی است
که سازمان غذا و دارو در مهر ماه سالجاری نامهای مبنی بر ممنوعیت
استفاده از هورمون اتفون در محصولات کشاورزی به سازمان حفظ نباتات کشور
ارسال کرده است.
مهندس محمد هاشمی به ایران میگوید: شورای عالی نظارت بر سموم کشور در
سازمان حفظ نباتات مستقر است و بر اساس آنچه در قانون نظارت بر سموم آمده
کنترل کیفیت سمومی که به کشور وارد میشود تحت نظارت شورای عالی نظارت بر
سموم کشور است.
هاشمی در ادامه به متن نامهای که سازمان غذا و دارو به سازمان حفظ نباتات
کشور ارسال کرده اشاره میکند. آنطور که او میگوید: سازمان غذا و دارو
با قاطعیت استفاده از هورمون اتفون را که یک تنظیمکننده رشد گیاه است، در
محصولات کشاورزی ممنوع اعلام کرده است و به دلیل سمی بودن برای انسان و
موجودات آبزی باید بر «دوز» مصرفی آن دقت و نظارت لازم صورت گیرد.
ë سلامت مردم فقط وظیفه یک ارگان نیست
اما رئیس سازمان حفظ نباتات، وزارت بهداشت را منبع تشخیص دهنده مسائل
بهداشت مواد غذایی انسان عنوان کرده و مسئولیت مصرف یا مصرف نکردن هورمون
اتفون را در زودرس شدن محصولات کشاورزی بر عهده وزارت بهداشت میداند.
سخنگوی سازمان غذا و دارو اما میگوید: قرار نیست سلامت مردم به وسیله یک
ارگان تنظیم شود ناگزیر به تعاملات بین بخشی هستیم ولی به دلیل مخاطرات سم
شناسی که این هورمون دارد تا زمانی که برای وزارت بهداشت مشخص نشده که
استفاده از اتفون مشکلی ندارد بهصورت جدی پیگیر مصرف نشدن این هورمون در
بخش کشاورزی است.
مهندس یحیی ابطالی معاون کنترل مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات کشور نیز
در گفتوگو با «ایران» ابتدا به شبهاتی که ذهن مردم را درباره مخاطرات
استفاده از هورمون اتیلن درگیر کرده میپردازد و میگوید: اتفون
تولیدکننده گاز اتیلن است. اتیلن هم بهصورت مصنوعی و هم طبیعی تولید
میشود. شکل طبیعی این هورمون را گیاه تولید میکند به عنوان مثال اگر
کیویهای نارس را کنار سیب بگذارید و در کیسه را ببندید بعد از مدتی
کیویهای نارس میرسند. گاز اتیلن همچنین از داخل سیب متصاعد شده و محیط را
برای رشد کیوی مناسب میکند. گاز اتیلن ماده پیرکننده است و سابقه مصرف
آن در بخش کشاورزی به میوه موز مربوط میشود در تمام دنیا عامل رنگ زرد موز
استفاده از گاز اتیلن است میوههای موز 3 ماه پیش از رسیدن در آفریقا
برداشت میشوند و سپس وارد کشور مصرفکننده میشوند. علاوه بر موز از گاز
اتیلن برای زودرس شدن مرکبات نیز استفاده میشود. مثلا نارنگی در ایران از
15 شهریور قابل مصرف است ولی ظاهر مناسبی ندارد این ظاهر نامناسب با
استفاده از هورمون اتیلن رنگ نارنجی به خود میگیرد. در مورد گوجه فرنگی و
گلابی نیز این امر صدق میکند.
ë به شایعات توجه نکنید
ابطالی با اشاره به ورود بدون مجوز اتیلن به کشور آن هم از سال گذشته
میگوید: «سال گذشته اتیلن در قالب اتفون بدون مجوز وارد کشور شد.
هورمونها و سموم باید از سازمان حفظ نباتات کشور مجوز ورود بگیرند. این
ورود غیر قانونی اتفون را به معاونت سازمان غذا و دارو اعلام کردیم و
خواستیم نظراتشان را درباره مادهای هورمونی که به منظور زودرس کردن گوجه
فرنگی مصرف میشود، بیان کنند. این سازمان بدون اینکه موارد را ببیند اعلام
کرد که اتفون ناشناخته است و قابل مصرف نیست.
معاون کنترل مبارزه با آفات سازمان حفظ نباتات، تأییدیه سلامت را بر عهده
سازمان غذا و دارو دانسته و تنها مجوز واردات اتفون را به سازمان حفظ
نباتات ربط میدهد او میگوید: مرجع اصلی تأیید سلامت اتفون دانشگاه علوم
پزشکی تهران است. این دانشگاه باید به وزارت بهداشت اعلام کند آیا استفاده
از اتفون در محصولات کشاورزی سرطان زا است یا خیر. سازمان غذا و دارو به
استناد نامهای، مشکوک بودن استفاده از اتفون را اعلام کرده است. با این
حال ما نیز به تمامی سازمانهای جهاد کشاورزی اعلام کردهایم پیش از برداشت
گوجه فرنگی اجازه ندارند از این ماده استفاده کند. ضمن آنکه در هفته گذشته
مجدداً تأکید کردیم تا زمانی که دانشگاه علوم پزشکی به صراحت سلامت این
هورمون را بیان نکند، بخش کشاورزی اجازه مصرف اتفون را ندارد.
اما ابطالی درباره واکس میوه که این روزها اخبار متفاوتی مبنی بر سرطان
زایی واکس میوهها شنیده میشود و البته نگرانیهای زیادی هم داشته
اینگونه توضیح میدهد: پوست میوه بهصورت طبیعی دارای موم و واکس است.
برای اینکه طول دوره انبارداری پرتقال را بیشتر کنند بهصورت مصنوعی واکس
را به این میوه اضافه میکنند ولی در هیچ جای دنیا گفته نشده موارد استفاده
از واکس در دوز مشخص سرطانزا است. واکس یا پارافین یک در هزار مورد
مسمومیت ایجاد میکند این شایعات جامعه را صددرصد نگران میکند. همانطور
که شایعه نارنگیهای مرگ زا بیاساس بود. هدف از این شایعات تخریب محصولات
کشاورزی است وگرنه استفاده از واکس در سیب اشکالی ندارد ولی برای احتیاط
بهتر است این میوه را پیش از مصرف شستوشو دهند.
مهندس ابطالی گفت: رئیس اتحادیه سموم اروپا در سفری که به ایران داشت
درباره محصولات کشاورزی ایران گفت: ایران تنها جامعهای است که باید در آن
میوه خورد زیرا هم محصولات سالمی دارد و دوم اینکه خیلی ارزان است بنابراین
بهتر است سازمانها و مسئولان شرایطی را فراهم کنند که با دستانمان خودزنی
نکنیم.