شفا آنلاين -درمان سرطان، دورهای دارد که طی آن بیمار بشدت از لحاظ روحی و جسمی ضعیف میشود، اما خوشبختانه عوارض این دوره در بسیاری از موارد قابل جبران است و بیمار به شرایط طبیعی باز میگردد، البته پیگیری درمانهای کنترلی با مصرف داروهای خوراکی شیمیایی تا چند سال برای بیمار ضروری است. حال پرسش بسیاری از بیماران سرطانی درمانشده که داروهای خوراکی شیمیایی مصرف میکنند، آن است که آیا شرایط جسمی آنها با روزهداری دچار اختلال نخواهد شد؟
دکتر علی قنبری مطلق، آنکولوژیست (سرطانشناس) پاسخ دادن به این سوال را بسیار سخت میداند، چرا که میگوید توصیه ثابتی برای تمام بیماران سرطانی که دوره درمانشان را پشت سر گذاشتهاند، وجود ندارد بلکه این مساله به شرایط جسمانی خاص هر بیمار بر میگردد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در مورد روزهداری بیماران درمان شده سرطانی، توضیح میدهد: بیشک روزهداری طی شیمیدرمانی و رادیوتراپی ممنوع است، چرا که بیماران طی این دوران نیازهای تغذیهای فراوانی دارند، بخصوص تامین آب از دست رفته بدن، اما پس از گذشت این مراحل و اطمینان یافتن متخصص از درمانشدن بیماری با توجه به قوای جسمانی شخص، سن و نداشتن هیچگونه بیماری زمینهای چون قند، چربی و فشار خون روزهداری منعی نخواهد داشت.
ثابت ماندن وزن بیمار
دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر اینکه تشخیص اینکه یک بیمار سرطانی پس از طی مراحل درمانیاش میتواند روزه بگیرد یا خیر در اصل به تائید پزشک معالج او بستگی دارد، میگوید: البته بیماران سرطانی پس از طی مراحل درمان یعنی جراحی، شیمیدرمانی و رادیوتراپی اوج بیماریشان را پشت سر میگذارند و با بازگشت به شرایط طبیعی جسمانی، بویژه در صورت نداشتن هیچگونه علائم بالینی که به بیماریشان مربوط باشد، همچنین نداشتن بیماری سیستمیک و اختلال گوارشی با تائید پزشک معالجشان میتوانند روزه بگیرند.
وی در گفتوگو با جامجم اضافه میکند: مهمترین مبنای تائید سلامت جسمی بیماران سرطانی، پس از طی دوره درمانشان از دید متخصصان تغذیه، ثابتماندن وزن طی یک دوره شش ماهه است و همچنین نداشتن ورم از نکاتی است که در تائید سلامت شخص باید به آن توجه شود. از سوی دیگر روزهداری در چنین افرادی در صورتی بلامانع است که شخص دچار اختلالات گوارشی از جمله یبوست یا اسهال نباشد و کمخونی نیز نداشته باشد.
کنترل عوارض شیمیدرمانی
به گفته دکتر نیستانی تا زمانی که درمانهای پزشکی برای یک بیمار سرطانی به پایان نرسیده است، بیماران هرگز نباید با ایجاد تغییراتی در رژیم غذاییشان برای کاهش وزن اقدام کنند.
البته طی شیمیدرمانی به علت عوارض خاص داروهای شیمیایی بر بدن، مصرف مواد غذایی به طور خودکار تا حدودی کاهش مییابد که بسیاری از متخصصان چنین روندی را باعث افزایش مقاومت سلولهای طبیعی و غیرسرطانی بدن نسبت به داروهای شیمیایی میدانند. با این حال مشکلاتی که بر اثر محدودشدن مصرف غذا در این دوران برای بیمار بهوجود میآید، پس از قطع شیمیدرمانی و بازگشت به رژیم معمول بهبود پیدا میکند.
افطاری و سحری با مواد مغذی و ریزمغذی
بسیاری از بیماران سرطانی پس از طی دوران درمانشان به وضع طبیعی جسمانی برمیگردند، اشتهای خوبی پیدا میکنند و از هیچ بیماری سیستمیک نیز رنج نمیبرند. چنین افرادی میتوانند با تائید پزشک خود روزه بگیرند.
البته دکتر قنبری مطلق در این ارتباط تاکید میکند: مصرف مواد غذایی پر آب، طی وعده سحر و افطار برای بیماران درمانشده سرطانی بسیار اهمیت دارد. این افراد باید غذاهای بسیار شیرین، شور و چرب را از برنامه غذایی خود حذف کنند و به جای آن از میوه و سبزیجات تازه و غذاهای کم سرخشده بهره ببرند. همچنین نباید بلافاصله پس از افطار حجم زیادی غذا را وارد معده خود کنند. یعنی میان افطار تا مصرف وعده غذایی اصلی یک تا دو ساعت فاصله بیندازند.
دکتر نیستانی نیز معتقد است: رعایت تنوع، تعادل و تناسب در دریافت مواد مغذی یعنی لبنیات، پروتئین، غلات، میوه و سبزیجات و ریزمغذیها یعنی ویتامینها و املاح در وعدههای سحر و افطار برای بیماران سرطانی درمانشده نیز همچون دیگر روزهداران ضروری است، البته استفاده از مکملهای ویتامینی نیز با نظر متخصص، مفید است.
این متخصص تغذیه با اشتباه دانستن این توصیه که در فاصله افطار تا سحر باید 12 لیوان آب نوشید، میگوید: مصرف روزانه هشت لیوان آب برای بدن لازم است، اما نباید فراموش کرد که از طریق تعریق نهتنها آب بدن بلکه املاح هم از دست میرود، اگر کمآبی بدن فقط از طریق مصرف آب جبران شود، بدن بهواسطه تعریق با کمبود املاح نیز مواجه خواهد شد، اما اگر برای مقابله با کم آبی از مصرف میوه و سبزیجات تازه نیز کمک گرفته شود، نهتنها روند از دست رفتن آب بدن تدریجی اتفاق میافتد بلکه املاح مورد نیاز بدن نیز تامین میشود. بر این اساس مصرف میوه و سبزیجات در وعدههای سحر و افطار برای بیماران بهبود یافته سرطانی و نیز دیگر افراد ضرورتی مهم تلقی میشود.
پونه شیرازی