شفاآنلاین :قدیمیها میگفتند تا پسرها به سربازی نروند «مرد» نمیشوند، حالا اینکه در دوره سربازی چه اتفاقی قرار است بیفتد که یک جوان خام و بیتجربه را به مردی قوی و استوار تبدیل کند از بحث ما خارج است.
اما نگاهی به تاریخچه
سربازی یا به اصطلاح «اجباری» در ایران نشان میدهد از سالهای دور طبق
قانون وظیفه عمومی، پسرهایی که به سن 17، 18 سالگی میرسیدند باید بهمدت 2
سال راهی خدمت سربازی شده و در هر نقطه ازکشور که تشخیص داده شود دوره
خدمت مقدس سربازی را بگذرانند.
به گزارش
شفاآنلاین ،اینکه قانون وظیفه عمومی چه میگوید و
حکومتها از تدوین چنین قانونی چه هدفی را دنبال میکنند یک سوی ماجراست.
طرف دیگر هم جوانهایی هستند که با نگاهی متفاوت به خدمت اجباری، درصدد
یافتن راهها و ترفندهایی برای فرار از سربازی هستند. وقتی پای صحبت برخی
از آنها مینشینیم اغلب معتقدند: دو سال سربازی یعنی دو سال عقب ماندن از
روند زندگی و کسب و کار که حاضرند برای فرار از آن حتی پولهای کلان
بپردازند و تن به کارهای خلاف قانون بدهند.
نمونه بارز این رفتار را چندی قبل با انتشار اخبار لو رفتن کارتهای جعلی
معافیت برخی فوتبالیستها که بنا به دلایلی رسانهای شد، دیدیم و جنجالی
برپا شد که هنوز هم ادامه دارد.
ماجرایی که از دو سه فوتبالیست آغاز شد و حالا به بیش از صد نفر رسیده است
و در این میان مشاهده کارتهای معافیت آنها و علت معاف شدنشان خالی از
لطف نیست.
یکی بهعلت نابینایی و یکی هم بهعلت نقص عضو، دیگری به خاطر بیماریهای
عفونی، داخلی، اعصاب، روان و.... جالب اینجاست که اگر این افراد دچار چنین
مشکلات جسمی شدیدی هستند چگونه قادر به فوتبال بازی کردن در تیم های
باشگاهی و مطرح کشور هستند؟ نکته دیگر اینکه آیا خون این افراد رنگینتر از
سایرین است که قوانین مصوب کشور درباره تخلفات محرز آنها اجرا نمیشود.
معادله چند مجهولی در برخورد با کارتهای معافیت جعلی
البته این در حالی است که هوشنگ نصیرزاده -رئیس کمیته تدوین مقررات
فدراسیون فوتبال- معتقد است: هیچ سند جعلی وارد سیستم فوتبال ایران
نشدهاست و تخلف احتمالی در رابطه باکارتهای معافیت خارج از سیستم فوتبال
بوده است و ارتباط با مسابقات فوتبال کشور پیدا نمیکند.
بهگفته وی، هیچ مدرک جعلی از سوی این بازیکنان به فوتبال ارائه نشده است و
کارت معافیت بازیکنان دارای کد رهگیری در سیستم بوده است. مدارک ارائه شده
به فدراسیون هم جعلی نبوده و اگر در ارائه گواهیهای پزشکی خلافی رخ داده
این ربطی به فدراسیون نداشته و آنها باید در دادگاههای قضایی پاسخگو
باشند. به همینخاطر هیچ تنبیهی نیز برای این بازیکنان در کمیته انضباطی
وجود ندارد!
این در حالی است که سردار صدرالسادات رئیس سازمان وظیفه عمومی کشور از
ارجاع پرونده فوتبالیستهای متخلف به مراجع قضایی و ابطال کارتهای جعلی
آنها خبر داده است.وی همچنین اعلام کرده کارتهای معافیتی که از سوی این
سازمان صادر شده مشکل قانونی نداشته و براساس مدارکی که فوتبالیستها به
سازمان وظیفه عمومی ارائه کردهاند برایشان کارتهای واقعی صادر شده است.
در چنین شرایطی جمعبندی شنیدهها و اظهارات مسئولان، سؤالهای زیادی را
در افکار عمومی ایجاد میکند.اینکه فدراسیون فوتبال خود را مسئول نمیداند،
باشگاهها مسئولیت نمیپذیرند، سازمان وظیفه عمومی کارش را درست میخواند و
خود بازیکنان هم مدعی هستند شخصی با گرفتن پولهای کلان کارت معافیت
سربازی برای آنها صادر کرده است، بیتردید مردم را با معادلهای چند مجهولی
روبهرو کرده است، هرچند که گاه برخی قوانین وظیفه عمومی هم راهکاری برای
فرار از سربازی به جوانها ارائه میکند.
بهعنوان مثال یکی از بازیکنانبرای دریافت معافیت، پدر و مادرش را مجبور
کرده از هم جدا شوند، سپس کفالت مادرش را برعهده گرفته و با این ترفند معاف
شده است. حال آنکه شواهد نشان داده پس از این ماجرا، پدر و مادر این
بازیکن جوان دوباره باهم ازدواج کردهاند. احمدرضا براتی- معاون حقوقی
اتحادیه فوتبال کشور- در این باره به خبرنگار «ایران» میگوید: <جعل
یعنی شبیه سازی کردن، به عبارتی دیگر یعنی وقتی سند یا مدرکی از طریق مرجع
قانونیاش صادر نشود و فرد یا افرادی با تقلب و شبیهسازی اقدام به درست
کردن آن مدرک کنند جعل رخ داده است.در مورد این پرونده هم آنچه رخ داده
همین است اما اصطلاح حقوقی «تجاهل العارف» اینجا مصداق پیدا کرده است، یعنی
با وجود آنکه همه میدانند چه اتفاقی افتاده است قصد دارند خود را
بیاطلاع نشان دهند.> بهگفته براتی، ماده 60 قانون خدمت وظیفه عمومی
میگوید: >کسانی که با روشهایی مثل جعل شناسنامه، استفاده از شناسنامه
دیگران، اعمال نفوذ، شهادت کذب، گواهی خلاف واقع، پنهان کردن حقیقت، فریب
دادن مشمول و دیگر انواع تقلب موجبات معافیت خود یا دیگران را از خدمت
وظیفه عمومی فراهم کنند به ازای هر معافیت از سوی دادگاه صالح طبق قانون
تعزیرات محکوم به تعزیر میشوند و با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و
مراتب جرم به حبس تعزیری از یک تا پنج سال محکوم میشوند.>
این ماده و ماده 61 و دو تبصره آن نشان میدهد که قانون کاری ندارد، فرد
خودش به شکل مستقیم مرتکب جرم جعل شده باشد یا اعمال نفوذ کرده باشد، یا با
ارائه مدارک قصد فریب کمیسیون مربوطه را داشته یا از هر راه دیگری مدارک
جعلی را بهدست آورده باشد، بلکه مهم آن است که به هر حال مرتکب جرم شده و
طبق قانون باید مجازات شود.اما موضوع دیگر این است که یک باشگاه فوتبال
وقتی با بازیکنی قرارداد میبندد نخستین کار مشاهده و بررسی مدارک بازیکن
است. از آنجا که علت معافیت را نیز در کارت مینویسند بنابراین بسیار بعید و
دور از ذهن است که باشگاه با بازیکنی که بهعلت مشکل حاد جسمی یا روانی
معاف شده قرارداد میلیاردی امضا کند، چراکه این بازیکن باید تمرینهای سخت،
سنگین و بازیهای طولانی مدت انجام دهد پس در این موارد باشگاهها نیز به
طور حتم مرتکب جرم شدهاند. از سوی دیگر باشگاهها هنگام عقد قرارداد از
بازیکنها تست پزشکی میگیرند تا چنانچه بازیکن به بیماری مبتلا باشد، مشخص
شود. پس این نشان دهنده ارتکاب جرم از سوی باشگاههاست که کارت معافیتی را
که برمبنای بیماری بازیکن صادر شده را برای یکبازیکن سالم بپذیرند.وکیل
دادگستری میگوید: طبق مقررات فیفا اگر بازیکنی با مدارک غیرقانونی مجوز
بازی بگیرد هم باشگاه و هم بازیکن تخلف کردهاند پس باید مجازات شوند.
بهگفته وی، در واقع فیفا به این موضوع کاری ندارد که باشگاه عالم بوده یا
جاهل در هر صورت او را مستحق مجازات و تنبیه میداند. اما درکشور ایران
مقررات حاکم بر فوتبال میگوید باید موضوع عالم بودن باشگاه از وجود تخلف
را خودمان کشف کنیم که این اشتباه است، چرا که به عنوان مثال در قانون
«دوپینگ» میگویند: صرف وجود مواد نیروزا در بدن ورزشکار جرم است و مجازات
دارد، پس دیگر به این موضوع کاری ندارند که ورزشکار خودش مواد را مصرف کرده
یا کسی از روی دشمنی مواد را به او خورانده است، پس این جرم در هر صورت
قابل مجازات است. اما متأسفانه در مقررات انضباطی کشور ما حاضر نیستند
تقصیر باشگاه را بپذیرند البته علتش هم هنوز مشخص نیست. سؤال اینکه آیا
درگیر کردن باشگاهها در قضیه جعل کارتهای معافیت به معنی افشای اسامی
کسانی است که نباید در این جریان وارد شوند؟ چرا فدراسیون بر سرپوش گذاشتن
بر این ماجرا و پنهانکاری اصرار دارد. وی در ادامه مجازات چنین بازیکنانی
را علاوهبر حبس و جزای نقدی، محرومیت از بازی در تمام تیمهای باشگاهی و
مسابقات اعلام کرده و بیان میکند: <متأسفانه آنطور که شنیدهها حکایت
دارد این بازیکنان متخلف نه تنها از حضور در باشگاهها محروم نشدهاند بلکه
طبق توافقی که بین سازمان لیگ، فدراسیون فوتبال و سازمان وظیفه عمومی صورت
گرفته برای بازی بین تیمهای نظامی تقسیم شدهاند، تا دو سال خدمت سربازی
را در این تیمها بگذرانند که جای تعجب فراوان دارد و طرح پرسشهای بیپاسخ
دارد.> اما اینکه مجازات جعل چیست و قانون چه تنبیهی برای جاعل و
استفادهکننده از سند مجعول درنظر گرفته، قاضی جمالیزاده به نکات مهمی در
اینباره اشاره میکند.
راه اندازی سامانه پایش وضعیت سربازی ورزشکاران
وی میگوید: <مجازات جعل و جاعل در ماده 532 تا 535 قانون مجازات
اسلامی بخش تعزیرات آمده است. قانونگذار میگوید: هر یک از کارمندان و
مسئولان دولتی که در اجرای وظیفه خود در احکام و تقریرات و نوشتهها و
اسناد و مجلات و دفاتر و غیر آنها از نوشتهها و اوراق رسمی تزویر کند اعم
از اینکه امضا یا مهری را ساخته یا امضا یا مهر یا خطوط را تحریف کرده و
کلمهای اضافه کند یا اسامی اشخاص را تغییر دهد علاوهبر مجازاتهای اداری و
جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت شش تا سی میلیون
ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد. اما در ماده 535 آمده است: هر کس اوراق
جعلی را با علم به جعل و تزویر مورد استفاده قرار دهد علاوهبر جبران خسارت
وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا به سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی
محکوم خواهد شد. همچنین اگر کارکنان ادارههای دولتی و مأموران خدمات
عمومی و مراجع قضایی امر باطلی را صحیح یا صحیحی را باطل یا چیزی را که به
آن اقرار نشده است اقرار شده جلوه دهند علاوه بر مجازاتهای اداری و جبران
خسارات وارده به حبس از یک تا پنج سال یا شش تا سی میلیون ریال جزای نقدی
محکوم خواهند شد.> به گفته قاضی جمالیزاده، فوتبالیستها هم یکی از
اقشار جامعه هستند که در مقابل قانون از حق و حقوق یکسانی با دیگر مردم
برابر بوده و تفاوتی در رعایت مقررات با دیگران نخواهند داشت. اما متأسفانه
برخی از آنها بنابه دلایلی از جمله بازی در تیمهای مطرح کشور و گرفتن
دستمزدهای میلیاردی و ترس از دست دادن این موقعیتها حاضر نیستند همانند
دیگر جوانان کشور به خدمت سربازی بروند و دو سال از این شرایط دور باشند.
بنابراین با پرداخت رشوه و پولهای کلان اقدام به دریافت کارتهای جعلی
معافیت یا پایان خدمت میکنند، پس این وظیفه سازمان وظیفه عمومی و
باشگاههای فوتبال است که قبل از عقد قرارداد با آنها مدارک و کارتهایشان
را بررسی کنند و در صورت مشاهده هرگونه تخلفی موارد را گزارش کنند.
در همین حال چند روز قبل سردار صدرالسادات رئیس سازمان وظیفه عمومی کشور
از راهاندازی سامانه پایش وضعیت خدمت سربازی ورزشکاران خبر داد و گفت:
< با هماهنگی وزارت ورزش و جوانان سامانه خاصی برای جلوگیری از حوادث
مشابه درخصوص وضعیت سربازی ورزشکاران راهاندازی شده است.> به گفته وی،
هیأتهای ورزشی استانها، ورزشکاران را به سازمان وظیفه عمومی معرفی
میکنند تا این سازمان وضعیت خدمتی آنها را بررسی کند و در صورتی که مشکل
سربازی نداشتند میتوانند به فعالیت ورزشی خود ادامه یا با باشگاه مورد نظر
قرارداد
امضا کنند.
موضوع فرار از خدمت سربازی با توسل به روشهای متقلبانه، جعل و فریب موضوع
تازهای نیست و فقط به ورزشکاران هم اختصاص ندارد، زیرا چه بسیار
جوانهایی که برای نرفتن به خدمت سربازی راههای عجیب و غریبی را
پیمودهاند و گاه دست به کارهای خلاف زدهاند تا پولی به دست بیاورند و به
جاعلی متخلف بپردازند بلکه کارت جعلی معافیت یا پایان خدمت تهیه کنند. چه
پدر و مادرهایی که از هم جدا شدند تا پسرشان معاف شود و چه جوانانی که برای
معافیت دهها کیلو به وزنشان اضافه یا کم کردند و دچار بیماریهای لاعلاج
شدند اما حاضر نشدند به سربازی بروند.
اما براستی چرا بعضی از جوانان کشور ما حاضرند تن به هر مصیبتی بدهند حتی
خطر سوءسابقه، جعل و زندان را به جان بخرند اما دو سال دوران خدمت سربازی
را طی نکنند؟ مگر نه ایناست که در اکثر کشورهای جهان از جمله ایران، خدمت
سربازی بسیار مقدس است و طی این دوره برای اکثر جوانها، دورانی پرافتخار است.ایران