شفا آنلاين -دانشمندان ژاپنی میگویند توانستهاند کبدهای انسانی کوچک رشد داده شده از سلولهای بنیادی را که به موشها پیوند زده شده بود، به کار وادارند تا پروتئینهایی را تولید کند و داروهایی را تجزیه کند که موشها در حالت طبیعی نمیتوانند انجام دهند
به گزارش شفا آنلاين به نقل ازلایوساینس این دانشمندان میگویند این "جوانههای کبدی" انسانی رگهای خونی ایجاد کردند و پروتئینهایی مانند آلبومین را که خاص انسان است تولید کردند.
هنگامی که این پژوهشگران این کبدها را به موشی که کبدش تخریب شده بود و در شرف مرگ بود، پیوند زدند، این حیوان توانست برای طولانیتر از حدی که انتظار میرفت، زنده بماند.
تاکانوری تاکبه، زیستشناس سلولهای بنیادی، در دانشگاه شهر یوکوهاما که سرپرست این پژوهش بوده است، میگوید: "این یک کبد انسانی است که در بدن موش در حال کار کردن است."
او و همکارانش جزئیات کارشان را در مقالهای در 3 ژوئیه در جورنال نیچر منتشر کردهاند.
در انسانها، جوانههای کبدی در حین رشد رویانی تشکیل میشوند، و پیشساز اندام کاملا شکلیافته بعدی میشوند. این پژوهشگران در تجربیاتشان، این جوانهها را در ظروف آزمایشگاهی از مخلوطی از سه نوع سلول، شامل سلولهای بنیادی که برای تبدیل شدن به سلولهای کبدی برنامهریزی شده بودند، رشد دادند.
تاکابه میگوید: "ما اساسا فرآیند ابتدایی تشکیل جوانه کبدی در رویان را شبیهسازی کردیم."
حدود دو روز طول کشید تا سلولها در این ظرف خود را سازماندهی کنند و به صورت یک جوانه کبدی سهبعدی درآیند. به گفته این پژوهشگران دلیل اصلی موفقیت این تکنیک این بود که در آن از سلولهای بنیادی به همراه سلولهای بند ناف و مغز استخوان استفاده شده بود. چنین سلولهایی در تشکیل اندامها در دوران رشد جنینی دخیل هستند.
این پژوهشگران میگویند قرار دادن سلولهای بنیادی در کنار سایر انواع سلولها پیش از نیز امتحان شده بود؛ اما در تلاشهای پیشین، مخلوط سلولهای بر روی چارچوبهایی قرار داده میشدند تا شکل اندام را بسازند، و این تجربیات ناموفق بود، زیرا این سلولها به درستی به این چارچوب متصل نمیشدند.
تاکابه میگوید هنگامی که مشاهده کرد این جوانههای کبدی به صورتی صفحاتی در حال رشد هستند، شگفت زده شد. او ننایج را به همکارانش نشان داد، و برخی از آنها گمان کردند که نوعی از آلودگی در ظرف کشت سلولی رخ داده است.
به گفته او این برای اولین بار بود که سلولهای بنیادی با سایر اجزا طوری ترکیب شده بودند که امکان جابهجایی آزاد و رشد یافتن به صورت یک ساختار سهبعدی را پیدا کرده بودند.
البته پیش از اینکه بتوان چنین جوانههای کبدی را در انسانها پیوند زد، باید بر موانعی غلبه کرد. به گفته تاکابه مهمترین قدم بعدی این است که شمار زیادی از جوانههای کبدی، شاید دهها هزار، را در محیط آزمایشگاهی ایجاد کرد. او میگوید: "ما باید یک سیستم خودکارشده کشت سلولی ایجاد کنم تا بتوانیم جوانههای کبدی را به طور انبوه تولید کنیم. چنین کاری به پنچ تا شش سال زمان نیاز دارد."
در حال حاضر کمبود کبدهای اهدایی برای پیوند زدن مشکل اصلی درمان افراد مبتلا به نارسایی کبدی در مراحل انتهایی است.
تاکابه میگوید ممکن است بتوان روزی از همین تکنیک برای سایر اندامهایی که روند رشد مشابهی دارند، و دارای ساختمان عروقی پیچیدهای هستند، مانند لوزالمعده، ریهها و کلیهها استفاده کرد.
او میگوید: "در حال حاضر ما در تلاش هستیم این رویکرد خودسازماندهی را برای ایجاد لوزالمعده هم به کار ببریم، و تا به حال به نتایج خوبی رسیدهایم."
این پژوهشگران میگویند اگر قرار باشد روزی جوانههای کبدی رشد داده در آزمایشگاه را بر روی انسانها امتحان کرد، احتمالا اولین بیمارانی که با این روش درمان خواهند شد، نوزادان یا کودمانی هستند که با کبد آسیبدیده به دنیا آمدهاند، و بدون درمان خواهند مرد.
این جوانههای کبدی ممکن است درون بدن رشد کنند و به صورت یک جایگزین دائمی کبد درآیند یا به عنوان یک پیوند موقتی به کار روند تا زمانی کبد آسیبدیده بیمار بهبود پیدا کند.