هشدار به جاسوس های رایانه ای

در کل باید بدانید از نظر قانون این عمل جرم است، پس دیگر اهمیتی ندارد که به چه وسیله یا ترتیبی فرد این کار را انجام داده است. بد نیست این موضوع را نیز گوشه ذهنتان نگه دارید که جاسوسی هم به دو روش سنتی و مدرن تفکیک می‌شود. اما در کل برای قانون فرقی ندارد، جاسوس به چه روشی این کار را انجام داده باشد، به هر حال او را مجازات می‌کند.
جاسوسی رایانه‌ای یا به قول غربی‌ها سایبری، یک تکنیک است، تکنیکی که به کمک آن فردی که قصد جاسوسی دارد اطلاعات شخصی، حساس، اختصاصی و البته محرمانه‌ای را از رایانه‌های دیگران آن هم بدون مجوز به دست می‌آورد. در واقع شخص جاسوس بدون اینکه اجازه داشته باشد اطلاعات سری موجود در سیستم‌های دیگران را از رقیبان، حریفان، شرکت‌های تجاری و غیرتجاری مختلف می‌گیرد و در اختیار سفارش دهنده قرار می‌دهد. البته در این میان به دست آوردن اطلاعات دولتی و فروش آن به دولت‌های خارجی نیز در این بخش می‌گنجد.
گاهی اوقات امکان دارد جاسوس سایبری با نفوذ به یک رایانه و دسترسی به اطلاعات آن، کنترل رایانه موردنظر را نیز به‌ دست بگیرد و از آن اطلاعات برای یک هدف استراتژیک، سیاسی، عملیات روانی یا حتی فعالیت‌های براندازی و تخریبی استفاده کند.
این مورد را با یک مثال بهتر متوجه می‌شوید؛ تصور کنید فردی خارجی با استفاده از روش‌های گوناگون جاسوسی مانند «هک» یا «کرک» به سیستم رایانه‌ای وزارت دفاع ایران نفوذ کند و اطلاعات موجود و طبقه‌بندی شده آن را به‌دست آورد. طبیعی است که لو رفتن اطلاعات دفاعی کشور تا چه حد می‌تواند آینده مملکت را به خطر بیندازد. در اینجا جاسوسی را با هدف سیاسی و استراتژیک مطرح می‌کنند.
 امان از هک
حالا وقت آن است که با راه‌ها یا شیوه‌های گوناگونی که برای این شکل از جاسوسی وجود دارد آشنا شوید. به یاد داشته باشید که در این مطلب هدف جاسوسی مدرن با استفاده از رایانه است. یعنی جاسوسی که از طریق رایانه‌ای انجام می‌شود و فرد جاسوس اطلاعات دیگران را به دست می‌آورد. در این میان روش‌های زیادی وجود دارد که این افراد از آن برای جاسوسی استفاده می‌کنند اما یک روش از همه معروف‌تر است و هر کسی بارها نام آن را شنیده است، این روش را هک می‌نامند. به طور حتم تا به حال این نام را شنیده‌اید اما اطلاعاتی درباره آن ندارید یا باورتان نمی‌شد که این جرم در سلسله جرایم جاسوسی بگنجد. پس بد نیست در ابتدا با مفهوم این کلمه بیشتر آشنا شوید.
هک، رخنه یا نفوذ به یک سیستم رایانه‌ای است. به این ترتیب که هکر با داشتن دانش و معلومات بالا در زمینه‌های برنامه‌نویسی و نرم‌افزار، بدون مجوز به یک رایانه نفوذ می‌کند و اطلاعات موجود در آن را به‌دست می‌آورد. هک انواع مختلفی دارد که باتوجه به آنها می‌توان هکرها را به چند دسته تقسیم کرد:
 هکر واقعی یا سامورایی
او کسی است که هدفش از هک و نفوذ به رایانه، نشان دادن نقاط ضعف سیستم‌ رایانه‌ای است نه به دست آوردن اطلاعات موجود و سوءاستفاده از آنها. این دسته از هکرها به طور معمول در استخدام شرکت‌های رایانه‌ای هستند و برای تشخیص نقاط ضعف و قوت نرم افزارها و برنامه‌ها اقدام به نفوذ می‌کنند.
 با واکر آشنا شوید
او کسی است که هدفش از نفوذ به سیستم‌، استفاده از اطلاعات ذخیره شده در آن است. در اصطلاح به این فرد، هکر «کلاه‌ سیاه» هم گفته می‌شود.
 «کراکر» برادر کلاه سیاه
او کسی است که هدفش از نفوذ به سیستم‌، اختلال و خرابکاری در رایانه است. کراکر هم یک نوع دیگر از هکرهای کلاه سیاه به حساب می‌آید.
 گوش جاسوس در دست قانون
جاسوسی رایانه‌ای موضوعی است که اهمیت زیادی دارد آنقدر که قانونگذار نتوانسته است از کنار آن بی‌تفاوت عبور کند و هرچند کوتاه در این مورد به بیان مجازات پرداخته است. چنانکه در ماده 3 قانون جرایم رایانه‌ای بیان شده هر فرد که به طور غیرمجاز به اطلاعات سری موجود در سیستم‎های رایانه‎ای دسترسی پیدا کند‌ مجازات می‌شود. دراین قانون مجازات‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
الف) دسترسی بدون استفاده
در صورتی که فرد فقط به اطلاعات موجود در رایانه دسترسی پیدا کند بدون اینکه از آن استفاده‌ای کرده باشد یا آن را منتشر کند، حبس از یک تا سه سال یا جریمه نقدی از بیست تا شصت میلیون ریال یا هر دو مجازات در انتظارش خواهد بود.
ب) انتشار اطلاعات به دیگران
در صورتی که فرد اطلاعات به‌دست آمده را در اختیار اشخاصی قرار دهد که از نظر قانون صلاحیت و حق داشتن آن اطلاعات را ندارند، به حبس از دو تا ده سال محکوم خواهد شد. مانند اینکه فرد جاسوس پس از نفوذ به سیستم رایانه‌ای بانک مرکزی، اطلاعات موردنظر را جمع‌آوری و در اختیار کارشناسان اقتصادی یا روزنامه‌نگاران قرار دهد.
ج) انتشار اطلاعات به دولت‌های دیگر
در صورتی که فرد اطلاعات به‌دست آمده را افشا کند یا در دسترس دولت‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌ها یا گروه‌های بیگانه قرار دهد، مجازات او حبس از پنج تا پانزده سال است. همان طور که توجه دارید در قانون تأکید شده است بیگانه، بنابراین اهمیتی ندارد که اطلاعات به چه کشوری داده شود، دشمن یا حتی دوست بلکه آنچه مورد توجه است ارائه داده‌ها به هر کشور بیگانه‌ای است.
منظور از اطلاعات سری نیز اطلاعاتی است که افشای آنها به امنیت کشور و منافع ملی صدمه‌های جبران ناپذیر وارد می‌کند؛ مانند اطلاعات سری و طبقه‌بندی شده موجود در سیستم‌های رایانه‌ای وزارتخانه‌ها، ارگان‌های دولتی و وابسته به دولت و همین طور ارگان‌های حکومتی و نظامی‌کشور.

مسلم سوری
کارشناسی حقوقی