شفاآنلاین:سلامت>پژوهشگر سلامت عمومی اندیشکده سلامت مرکز مطالعات راهبردی ژرفا در
یادداشتی نوشت: سلامت بهعنوان یک ظرفیت فراموششده در پزشکی ایران
میتواند به یکی از مهمترین منابع درآمدزایی برای کشور تبدیل شود. با وجود
اینکه ایران از زیرساختهای مناسب، تجهیزات پیشرفته، و پزشکان متخصص
بهرهمند است، سهم ایران از بازار جهانی گردشگری سلامت بسیار پایینتر از
ظرفیتهای موجود است. بر اساس گزارشهای رسمی، درآمد جهانی از گردشگری
سلامت در سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده است، در حالی که سهم
ایران تنها حدود ۵۰۰ میلیون دلار تخمین زده میشود.
یکی از دلایل موفقیت کشورهایی مانند ترکیه و هند در این زمینه، ارائه خدمات پزشکی با کیفیت در کنار هزینههای مقرون به صرفه است. برای مثال، عملهای جراحی قلب باز در ایران حدود ۵۰ درصد ارزانتر از ترکیه و ۷۰ درصد ارزانتر از اروپا انجام میشود، اما تبلیغات محدود و نداشتن برنامهریزی مناسب برای جذب بیماران خارجی باعث شده این ظرفیت بالقوه در ایران بهخوبی استفاده نشود.
در ایران بیش از ۵۵۰ بیمارستان در شهرهای بزرگ وجود دارد که بیش از نیمی از آنها دارای استانداردهای بینالمللی هستند. با وجود این زیرساخت قوی، کمتر از ۵ درصد از این بیمارستانها به صورت فعال در حوزه گردشگری سلامت فعالیت میکنند. از سوی دیگر، هزینههای درمان در ایران به طور میانگین بین ۳۰ تا ۶۰ درصد کمتر از کشورهایی مانند امارات و قطر است که میتواند مزیت رقابتی مهمی برای جذب بیماران از کشورهای همسایه باشد.
گردشگری سلامت میتواند فرصتهای اشتغالزایی بزرگی نیز فراهم کند. طبق آمارهای منتشرشده، با رشد هر یک درصد در سهم ایران از بازار گردشگری سلامت، حدود ۲۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در حوزههای پزشکی، هتلداری، و حمل و نقل ایجاد خواهد شد. به این ترتیب، سرمایهگذاری در این صنعت میتواند تأثیر مثبتی بر اقتصاد ملی و کاهش نرخ بیکاری داشته باشد.
ایران علاوه بر هزینههای پایین و پزشکان مجرب، به دلیل موقعیت جغرافیایی و ارتباطات فرهنگی نزدیک با کشورهای منطقه، میتواند به یکی از مقاصد برتر گردشگری سلامت در خاورمیانه تبدیل شود. با برنامهریزی دقیق و سرمایهگذاری در بازاریابی و تبلیغات بینالمللی، ایران میتواند سهم خود را از این بازار تا چندین برابر افزایش دهد.
دولت و مجلس باید بدانند طی برنامه هفتم توسعه سالی ۶ میلیارد یورو از گردشگری سلامت بایستی کسب در آمد کنیم؛ ضمن اینکه ۷۰۰ میلیون یورو از طریق جذب دانشجویان خارجی کسب در آمد داشته باشیم.
این عدد و رقم محقق نمیشود مگر با نگاه واقعبینانه به گردشگری سلامت با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، حذف مافیای مانع توسعه گردشگری و برنامه ریزی مبتنی بر عقلانیت و منافع ملی در نهایت، تقویت زیرساختهای گردشگری، ارائه خدمات بیمهای بینالمللی، و همکاری میان دولت و بخش خصوصی از جمله اقداماتی است که میتواند به رشد و توسعه گردشگری سلامت در ایران کمک کند.
اگر ایران بتواند سهم خود از این بازار را به حدود ۳ درصد برساند، درآمد سالانهای بیش از ۳ میلیارد دلار خواهد داشت که تأثیر قابلتوجهی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت.
