سردرآوردن بودجه دارو و تجهیزات پزشکی از ناکجا آباد!

شفا آنلاین>سلامت>از روز سه‌شنبه ۱۹ دی‌ماه روزها برای وزارت‌ بهداشت دیگر عادی نمی‌گذرد چرا که گذشت هرروز مساوی است بایک روز کم‌ شدن ازفرصت دو‌ماهه‌ای که مجلس برای سروسامان‌ دادن به‌ هرج ومرج‌های‌ دارویی و مخصوصا کمبودها به این وزارتخانه‌ داده است.

به گزارش شفا آنلاین:گرچه وزارت بهداشت و برخی مسئولان سازمان غذا و دارو از‌جمله محمد پیکانپور مدیرکل امور دارویی این سازمان خود را تنها مقصر کمبودهای دارویی نمی‌دانند "و پای مجلس را نیز از بابت تصویب بودجه‌های اندک وسط می‌کشند" ولی به هر حال وزارت بهداشت به طور اعم و سازمان غذا و دارو به طور اخص نشان داده‌اند که در مدیریت حوزه دارو، چه داروهای بیماران صعب العلاج و خاص باشد و چه تامین شیرخشک معمولی ناکارآمد عمل می‌کنند.

در این میان بودجه‌ای که گفته می‌شود کفاف تامین همه هزینه‌ها را نمی‌دهد در کمال ناباوری سر از جاهایی در‌می‌آورد که هیچ ربطی به حوزه سلامت ندارد. این همان نشت منابع مالی در زنجیره تامین داروست که البته معضلی قدیمی هم هست ولی سوال این است که با وجود قدمت و پیشینه این چالش عیان چرا علاج نمی‌شود؟

دی ماه ۱۴۰۲ تازه آغاز شده بود که رضا آریان‌پور عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: بودجه دارو و تجهیزات پزشکی برای سال۱۴۰۳ باید جداگانه دیده و نشان‌دار شود تا درجای دیگری خرج نشود.

این جمله آژیرخطری بود که یک زخم کهنه را باز می‌کرد، همانی که بشیر خالقی عضوکمیسیون بهداشت و درمان مجلس در سال ۹۸ این‌گونه خلاصه‌اش کرده بود: در ارتباط با دارو و تجهیزات پزشکی اشکالات و سوء‌استفاده‌هایی وجود دارد.

این جمله وی درواکنش به اخباری بود که در آن برهه وزارت بهداشت و برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی را به خرید زمین با بودجه‌های مربوط به دارو متهم می‌کرد، آن هم در روزهای پس از آذر ۱۳۹۷ که با موافقت رهبر انقلاب ۵۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه ملی با هدف تسویه بدهی‌های حوزه دارو و تجهیزات پزشکی در اختیار وزارت بهداشت قرار‌گرفته بود ولی روشن نبود که این مبلغ کلان کجا رفت و کدام چاله‌ها را پر کرد، با وجود این پیشینه غیرشفاف و پرابهام اما بودجه دارو گویی قرار نیست روی شفافیت به خود ببیند و محل خرج شدن آن نظم و نسقی بگیرد.

به همین سبب است که رضا آریان‌پور عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ترجیح می‌دهد دل به دریا زده وبگوید: "بودجه دارو، تجهیزات پزشکی و کالاهای اساسی در سر فصل کلی بودجه یک کاسه دیده می‌شود، بنابراین دست سازمان برنامه و بودجه برای استفاده از بودجه دارو برای واردات برخی کالاهای اساسی مانند گندم باز است." اما آیا این وضع بازنده‌ای به جز مردم دارد؟

دستبرد مدیران ارشد دولتی

سهم هر ایرانی از بودجه کلی امسال ۶۱ میلیون و ۸۰۰هزارتومان بود. سرانه هر ایرانی از یارانه دارو نیز ۸۱۱هزار و ۷۶۴ تومان. این دو مبلغ ناچیز، یک بودجه انقباضی که مردم را کاملا تحت فشار قرار می‌دهد به نمایش می‌گذارد. در این اوضاع سخت اما عده‌ای از بودجه دارو برمی‌دارند و به قسمت‌های دیگر می‌برند، یک کندن و بردن ناروا.

محمد پیکانپور مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو به این وضع اعتراض دارد و آن را نشتی در زنجیره مالی تامین دارو می‌نامد.

سیامک افاضلی استراتژیست صنعت دارو در خصوص اینکه چه کسانی مسبب نشتی در زنجیره مالی تامین دارو هستند گفت: روشن کرد که مشکل از جاهای بالا آب می‌خورد، وقتی بودجه‌ای برای موضوعی مثل دارو اختصاص می‌یابد، باید درهمان حوزه خرج شود ولی وقتی افراد، دستگاه‌ها یا سازمان‌هایی هستند که باوجود ناظران بسیار احساس امنیت می‌کنند و برای سیستم‌های نظارتی ارزشی قائل نیستند معلوم است که بودجه‌ها در جاهای دیگر صرف می‌شود، مدیران ارشد دولتی مساله و سوء‌مدیریت دارند که اگر نداشتند قطعا وضع این‌گونه نبود.
 
مشکل اساسی: بی‌انضباطی مالی

بودجه دارو و تجهیزات پزشکی یک بودجه کاملا نابسامان است و فقط این‌ طور نیست که عده‌ای لقمه لقمه از آن بکنند و در جاهای دیگر هزینه کنند. این بودجه از ابتدا یعنی اززمانی که درمجلس تصویب می‌شود کوچک‌تر ازآن عددی است که باید باشد. مثلا برای سال۱۴۰۳ وزارت بهداشت ۱۲۵همت برای طرح دارویار مطالبه کرده که فقط ۸۵ همت آن مصوب شده است. بنابراین در گام نخست دارو با کمبود بودجه روبه‌روست که همین بودجه نیز به صورت نابجا خرج می‌شود.
 
افاضلی در این خصوص گفت: بودجه دارو و تجهیزات پزشکی گرفتار حیف و میل نیز هست، ضایع شدن منابع ارزی و ریالی درحوزه دارو به وفور اتفاق می‌افتد به این صورت که برای برخی از مواد اولیه‌ ارز تخصیص می‌یابد و واردات انجام می‌شود ولی سایر مواد اولیه معطل تامین ارز می‌مانند که همین باعث می‌شود مواداولیه یک دارو همزمان دراختیار تولیدکننده قرار نگیرد و علاوه بر حیف و میل منابع، کمبودهای دارویی نیز ایجاد شود.
 
این تحلیلگر صنعت دارو با این توضیحات به یک بی‌انضباطی مالی درحوزه دارو اشاره می‌کند که سال‌هاست به واسطه حضور مدیران بی‌تجربه شکل گرفته و کار را به جایی رسانده که کشور در تامین داروهای معمولی که سال‌ها آن‌ را به‌ وفور تولید می‌کرد، اکنون‌ دچارمشکل‌ است.اما چه نشتی‌ منابع باشد، چه سوء‌استفاده، چه سوء‌مدیریت و چه بی‌انضباطی مالی، مردم‌اند که ازاین چرخه معیوب رنج می‌برند و صدای‌شان نیز به جایی نمی‌رسد. / جام جم آنلاین