بنا براعلام سازمان پژوهشهای مجلس، بهزیستی تاکنون ۳۲ بار اقدام به جمع آوری کودکان کار کرده اما تا وقتی قوانین بازدارنده نباشد و درهای تهران به روی همه شهرها و کشورهای همسایه باز باشد تا از اقتصاد کف خیابان بهره ببرند، حتی اگر ۳۲۰ بار هم طرح اجرا شود موفقیت آمیز نخواهد بود
شفا آنلاین>سلامت>صحبتها یکی است و هربار هم که سراغ آن میرویم همان حرف مطرح میشود «طرح جمعآوری کودکان کار ۳۲ بار اجرا شد و شکست خورد!» طرحی که به جای حل مسئله صورت سوال را حذف میکند.
به گزارش شفا آنلاین: جمعآوری کودکان کار هیچگاه پاسخگو نبوده چرا که اگر بود ۳۲ بار با شکست مواجه نمیشد. مسئلهای یکبار در آذرماه به آن اشاره شد و بار دیگر هفته گذشته این ماجرا مطرح شد در هر دوبار هم احمد احمدی صدر، مدیرعامل سازمان خدمات شهرداری تهران، درباره آخرین وضعیت ساماندهی کودکان کار و خیابان در تهران گفت: «برخی کودکان به دلایل مختلف از جمله سوءاستفاده سودجویان از ضعف مالی و فقر خانوادههای کودکان، آنها را وارد شبکههای مافیای کار کودکان می کنند و این در حالی است که در قانون اجیر کردن و به کار گرفتن کودکان جرم است؛ اما برخوردی که با سوءاستفاده کنندگان از کودکان میشود، بازدارنده نیست.»
او بیان کرد: «بنا براعلام سازمان پژوهشهای مجلس، بهزیستی تاکنون ۳۲ بار اقدام به جمع آوری کودکان کار کرده اما تا وقتی قوانین بازدارنده نباشد و درهای تهران به روی همه شهرها و کشورهای همسایه باز باشد تا از اقتصاد کف خیابان بهره ببرند، حتی اگر ۳۲۰ بار هم طرح اجرا شود موفقیت آمیز نخواهد بود.»
احمدی صدر ادامه داد: «شهرداری تهران طرحی را در اختیار سازمانها و نهادهای مسئول در این حوزه قرار داده است و اعلام کردیم با اینکه متولی ساماندهی کودکان کار شهرداری تهران نیست؛ اما طرح استعدادیابی، توانمندسازی و حرفه آموزی این کودکان را ارائه کردیم و درخواست داریم که یکبار برای همیشه با سرشبکه متکدیان و مافیای کودکان کار برخورد جدی شود.»
او با بیان اینکه طبق قانون، شهرداری تهران هیچ وظیفهای در ارتباط با کودکان کار و خیابانی ندارد، گفت: «اما با این حال شهرداری تهران در قالب قرارگاه آسیبهای اجتماعی به این موضوع ورود کرده است. هماکنون شهرداری تهران، مدارس کودکان کار و خیابانی را در سطح شهر تهران راهاندازی کرده است و ۳۰ مدرسه در این حوزه فعالیت دارند.»
مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران با بیان اینکه ۸۰ درصد از کودکان کار و خیابانی، اتباع خارجی هستند، گفت: «در این زمینه اداره اتباع باید ورود کند تا این افراد به کشورشان بازگردند.»
احمد احمدی صدر البته در ۲۴ آذر و در گفت و گو با تسنیم اعلام کرده بود این طرح تا سه ماه دیگر دوباره اجرایی میشود اما این اتفاق نیفتاد و طبق گفته خودش در هفته گذشته، این طرح قابلیت اجرایی چندانی ندارد.
۱۲۰ هزار کودک کار داریم
حدود دو ماه پیش محمدرضا حیدرهایی سرپرست دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفتوگو با ایسنا، با ارائه گزارشی از وضعیت ساماندهی کودکان کار و خیابان توسط سازمان بهزیستی در سال ۱۴۰۱ اظهار کرد: براساس آخرین پیشبینیهای انجام شده، در مجموع حدود ۱۲۰ هزار کودک کار در کشور وجود دارد.به گفته وی، در سال گذشته، ۱۴ هزار و ۵۰۰ کودک خیابانی شناسایی شدند که حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ نفر از آنها از خدمات سازمان بهزیستی استفاده کردند و مابقی آنها تمایلی برای دریافت این خدمات نداشتند.سرپرست دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور خاطرنشان کرد: سازمان بهزیستی توسط مددکاران در پاتوقهای کودکان کار، خدمات را معرفی و آنها را جذب میکند، به دنبال آن این کودکان با مدل مددکاری و روانشناسی در راستای توانمندسازی خانواده ساماندهی و حمایت خواهند شد.
مخالفت بهزیستی با جمعآوری کودکان کار و خیابان
حیدرهایی با تاکید بر اینکه سازمان بهزیستی به عنوان سازمان «مددکارمحور» با جمعآوری کودکان کار و خیابان به طور کلی مخالف است، گفت: ما معتقدیم که جمعآوری این کودکان مشکل آنها را حل نمیکند. موضوع کودکان کار و خیابان مسئلهای است که باید ریشهای برطرف شود. از سوی دیگر جمعآوری کودکان کار و خیابان موجب میشود آنها از دسترس سازمان بهزیستی برای دریافت حمایت خارج شوند.
سرپرست دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: «در صورتی که دو الی سه هفته تمرکز خود را بر جمعآوری کودکان کار و خیابان قرار دهیم، ممکن است برای مدت زمانی شاهد حضور آنها در کف خیابانها نباشیم؛ حال آنکه مشکل آنها حل نشده و تنها مدل کاریشان تغییر کرده است. به طوریکه اگر آنها در گروه سنی نوجوان باشند ممکن است در فروش و جابجایی مواد مخدر از آنها استفاده شود و اگر کم سن و سالتر باشند به کارگاههای زیرزمینی یا زبالهگردی ورود پیدا کنند.»
به همین بهانه گفتوگو با سیدحسن موسوی چلک، رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران پرداخت که در ادامه میخوانید.
چلک درباره آمار کودکان کار در ایران و جهان میگوید: «در آمارهای جهانی یک عددی حدود ۱۶۰ میلیون کودک کار گزارش دادهاند اما در ایران آمار مشخصی از کودکان کار وجود ندارد و یکی از دلایلش هم تفاوتهایی است که ما از کودکان کار ارائه میدهیم به همین دلیل ما نباید کودکان کار را فقط کسانی که در خیابان هستند ببینیم، بخشی از کودکان کار ما در جاهای متفاوتی از قبیل دامداری و فروشگاهها و جاهای دیگری کار میکنند که در خیابان نیست اما از سنین کودکی کار میکنند.»
او درباره قوانین جاری در کشور درباره قانون کار میگوید: «باتوجه به قوانین جاری در کشور، ماده ۷۹ قانون کار، کار برای افراد زیر ۱۵ سال کلا ممنوع است، اما طبق ماده ۸۰ افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال کارگر نوجوان نامیده میشوند و در ماده ۸۴ هم به این موضوع اشاره شده که شرایط کار این افراد باید چگونه باشد. این قانون شامل مواردی است که عبارتند از کار نیم ساعت کمتر از حد معمول باشد، به سلامت آنها آسیبی وارد نکند و بیمه هم مشمول حالشان میشود این یعنی افراد بین ۱۵ تا ۱۸ سال در کشور به عنوان کارگر نوجوان شناخته شدند.»
او ادامه میدهد: «در نامه ۱۸۲ سازمان بینالمللی کار که ایران هم آن را پذیرفته، به کشورها توصیه شده که سن کار باتوجه به جغرافیا و موارد دیگر مشخص شود. از طرفی هم ما آیین نامه ساماندهی کودکان خیابانی هم داریم. در آیین نامه اورژانس اجتماعی موضوع کودکان کار خیابانی مطرح میشود و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۱۳۹۹ و آیین نامه اجرایی ماده ششم همین قانون، مصدایق را که نگاه میکنیم، موضوع کودکان کار در قالب بهره کشیهای اقتصادی و موارد دیگر کاملا مشخخص است، بعضی از این کودکان در وضعیت مخاطرهآمیز قرار دارند، حتی در محیطهای کاری که تحت نظارت وزارت کار و رفاه اجتماعی هم هستند، این قانون خاص کودکان، قوانین و مسئولیتهایی را برای جلوگیری از آزار این کودکان و حمایتهای اجتماعی و غذایی روی دوش این سازمان گذاشته است.»همدلی