آهن غیر هِم هم در گیاهان و هم در حیوانات یافت می شود و ویتامین C به جذب بهتر آن کمک می کند.
هورمون هپسیدین تعادل آهن بدن را تنظیم می کند و در واقع
عملکرد هپسیدین سرکوب جذب آهن است. زمانی که ذخایر آهن بدن بالا باشد، سطح
هپسیدین افزایش یافته و جذب آهن کاهش می یابد. وقتی ذخایر آهن کم باشد، جذب
آهن افزایش می یابد. به همین دلیل، رنج بردن از آهن بیش از حد در رژیم
غذایی غیر معمول است. با این حال، شرایطی وجود دارد که مسمومیت آهن یا
اضافه بار آهن ممکن است رخ دهد.
سمیت آهن
مسمومیت با آهن می تواند با مصرف دوزهای بالای مکمل های آهن برای دوره های طولانی مدت ایجاد شود. دوزهای منفرد 10 تا 20 میلی گرم بر کیلوگرم نیز می تواند برخی از علائم مسمومیت با آهن را ایجاد کند. تجویز پزشک در دوزهای بیشتر از 40 میلی گرم بر کیلوگرم انجام می شود و بیش از 60 میلی گرم بر کیلوگرم می تواند کشنده باشد.
آهن بیش از حد می تواند به سیستم گوارشی آسیب برساند.
علائم مسمومیت با آهن
علائم مسمومیت با آهن شامل تهوع،
استفراغ، اسهال و درد معده است. با گذشت زمان، آهن می تواند در اندام ها
انباشته شود و باعث آسیب کشنده به کبد یا مغز شود و اثرات سمی سلولی نیز رخ
می دهد.
اگر با دوز بالای آهن مسموم شویم چه اتفاقی می افتد؟
فسفوریلاسیون اکسیداتیو و عملکرد میتوکندری می تواند توسط مقادیر زیاد آهن با اختلال مواجه شده و منجر به مرگ سلول ها شود.
سمیت آهن در درجه اول بر کبد تأثیر می گذارد، اما سایر اندام ها و خون نیز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.
اسیدوز متابولیک به دلیل از دست
دادن مایعات، گشاد شدن رگ های خونی و متابولیسم بی هوازی به دلیل مهار
فسفوریلاسیون اکسیداتیو رخ می دهد.
اضافه بار آهن
اضافه بار آهن وضعیتی است که می تواند در طول زمان ایجاد شود، به ویژه در افرادی که خون دریافت می کنند، مانند بیماران مبتلا به سندرم میلودیسپلاستیک، تالاسمی یا بیماری سلول داسی شکل.
وقتی بدن، آهن بیش از حد جذب می‌کند و پروتئین‌های متصل‌کننده به آهن اشباع می‌شوند، نتیجه ممکن است اختلالی در اضافه بار آهن باشد که به نام هموکروماتوز شناخته می‌شود. این بیماری باعث ایجاد رنگ برنزی در پوست می شود. با این حال، اثرات جدی تری از این اختلال بر روی اندام ها نیز به همراه دارد. رسوب آهن در کبد می تواند باعث سیروز شود، در حالی که در پانکراس ممکن است منجر به دیابت شود.
هموکروماتوز یک بیماری است که به علت وجود مقدار زیاد آهن در بدن به وجود می آید. وجود آهن در رژیم غذایی برای حفظ سلامت بدن و به ویژه ساخته شدن سلول های قرمز و اکسیژن رسانی به سلول های بدن الزامیست.
هموکروماتوز شرایطی می‌باشد که در آن جذب بیش از حد آهن از دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد. با گذشت زمان آهن اضافی در بافت‌های سراسر بدن تجمع یافته و اضافه بار آهن بوجود می‌آید.
افراد مبتلا به هموکروماتوز می توانند با کاهش مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز و اهدای خون مکرر، خطر ابتلا به بیماری ناشی از اضافه بار آهن را کاهش دهند. آنها همچنین باید از استفاده از ظروف آهنی خودداری کنند و نباید غذاهای حاوی ویتامین C را با غذاهای غنی از آهن ترکیب کنند.
سرطان
نشان داده شده است که سطوح بالای آهن باعث ایجاد سرطان در انسان و حیوانات می شود. سطوح بالای آهن هِم در رژیم غذایی با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط است. آهن هم ممکن است منجر به تشکیل ترکیبات سرطان زا N-nitroso در دستگاه گوارش شود.
