جامعه را اگر یک ارگانیسم در نظر بگیریم، یک ظرفیت و میزانی از تابآوری دارد. شما نمیتوانید یک جامعه و مجموعهای از آدمها را در معرض انواع و اقسام آسیب، تروما و شرایط همواره اضطراری و غیرقابل پیشبینی قرار دهید و انتظار داشته باشید آن جامعه یک رفتار نرمال داشته باشد
شفا آنلاین>سلامت>افزایش فشار اقتصادی و ابهام بیشتر از آینده شاید یکی از عواملی باشد که افراد را در جامعه ما به سمت اجرائیکردن مرگ خودخواسته سوق میدهد. حتی نوع انتشار این اخبار هم میتواند به افزایش این اتفاق دامن بزند؛ مانند اخبار مرگ خودخواسته افراد مشهور از جمله کیومرث پوراحمد که هشدارهایی برای جلوگیری از دراماتیککردن این نوع مرگها از طرف روانشناسان و کارشناسان این حوزه منتشر شد. چون نوع نگاه به مسائل حساسی از جمله مقوله «مرگ» بهسرعت بر عموم جامعه اثر خواهد داشت.
به گزارش شفا آنلاین:اما با انتشار اخباری به این شکل مخصوصا بعد از ماهها التهاب و ناآرامی در جامعه، سؤالی که برای اغلب افراد ایجاد میشود این است که آیا حال جامعه خوب است یا نیاز به هشدارهایی برای اعلام وضعیت قرمز وجود دارد؟
جامعه تابآوری داریم
در موضوع مرگ خودخواسته مسئله تابآوری نکته مهمی در نظر گرفته میشود. امیرحسین جلالی روانپزشک به این مسئله اشاره میکند و میگوید: «جامعه را اگر یک ارگانیسم در نظر بگیریم، یک ظرفیت و میزانی از تابآوری دارد. شما نمیتوانید یک جامعه و مجموعهای از آدمها را در معرض انواع و اقسام آسیب، تروما و شرایط همواره اضطراری و غیرقابل پیشبینی قرار دهید و انتظار داشته باشید آن جامعه یک رفتار نرمال داشته باشد و دچار آفتی هم نشود. جامعه ما دستکم از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ با وجود اتفاقاتی که در آن پیش آمده نشان داده که جامعه تابآوری است. به نظر من باید آمار خودکشی، افسردگی و مشکلات روانی اجتماعی در این جامعه بسیار بیشتر میشد اما معنای آن این نیست که جامعه وضعیتی را تجربه میکند که فردای آن از امروز بدتر خواهد شد». در مرگ خودخواسته افراد مشهور واکنشهای مختلفی وجود دارد که این واکنشها در مرگ کیومرث پوراحمد هم جلوهگر بود، جلالی اشاره میکند: «در رابطه با مرگ این کارگردان محترم باید حواسمان باشد که آن را دراماتیک نکنیم تا در افراد آسیبپذیر به نوعی تولید الگو برای اقدام مشابه باشد اما برای سیاستگذاران یک نشانه است تا متوجه شوند جامعه و مردم در چه وضعیتی قرار دارد. درد مردم تورم و گرانی است اما بزرگتر از آن احساس ناکارآمدی و ناتوانی در زندگی است. چون برای تغییر در زندگی و اثر بر زندگی خودشان تقریبا چیزی نمیبینند. وقتی یک انسان و جامعهای به این وضعیت برسد، به احتمال خیلی زیاد تصور مرگ به عنوان راهحلی برای پایاندادن به رنجی که آن را بیپایان میداند، بسیار زیاد است.
باید مراقب گروههای مختلف باشیم
یکی از دلایل مهمی که آدمها خودکشی میکنند این است که چشماندازی در زندگی نمیبینند؛ بنابراین آدمهایی که در زندگی، آیندهای نمیبینند یا مهاجرت میکنند، دچار اعتیاد میشوند، خودکشی میکنند یا رو به ابتذال میروند، یعنی خود را به بیخیالی میزنند. درصورتی که به نظر در جامعه ما این مورد آخر امکانپذیر نیست؛ چون در این شرایط نمیشود فردی که گرسنه است خودش را به بیخیالی بزند. یعنی باید شکمش سیر شده باشد تا بعد از آن بتواند با سینمای زرد و سرگرمیهای میانمایه و ... سرگرم شود. پس به نظرم وضعیت نگرانکننده است و کاش گوش شنوایی وجود داشته باشد. اگر گوش شنوایی باشد باز میشود با نوعی همبستگی کاری کرد». معمولا نشانههای مشخصی در افرادی که قصد خودکشی دارند، دیده میشود که این روانپزشک درمورد آن میگوید: «اگر هر کسی در اطراف ما از مرگ، یأس، خودکشی و ناامیدی حرف میزند، باید مستقیم از او بپرسیم که آیا ممکن است خودش را در معرض خطری ببیند؟ در شرایط کنونی باید بیشتر مراقب افراد آسیب دیده باشیم. مثل سالمندان، افرادی با سابقه افسردگی، کسانی که تنها زندگی میکنند و افرادی که سوگهایی را در ماهها و سالهای اخیر تجربه کردند، بیشتر در معرض خطر هستند و بروز نشانه یأس و ناامیدی در آنها باید جدیتر در نظرگرفته شود. درهرحال جامعه در استیصال است، باید این فشار برداشته شود. فشار گرانی و تورم را یکشبه نمیتوان برداشت اما میتوانیم فشارهایی را اضافه نکنیم. واقعیت این است که سالمندان هم در معرض خطر هستند و باید حواسمان به همه گروهها باشد و مسئله یأس و ناامیدی را نباید دستکم گرفت چون عوامل تشدیدکننده جدی محسوب میشود».
تشویق به خودکشی برابر با جرم در قانون مجازات
خودکشی در قانون مجازات کشور جرم نیست اما تشویق به آن جرم محسوب میشود که سیدمهدی حجتی وکیل پایهیک دادگستری به آن اشاره میکند که: «خودکشی در قواعد شرعی و فقهی گناه است اما جرم نیست و قانونگذار هم برای آن مجازاتی پیشبینی نکرده اما درباره تشویق به خودکشی قانون جرائم رایانهای قانونگذار برای کسانی که از طریق فضای مجازی دیگران را به خودکشی تشویق میکنند، بهعنوان یک رفتار مستقل جرمانگاری کرده است. پس اگر کسی در فضای سایبر و مجازی دیگران را به خودکشی تشویق کند، جدا از اینکه فرد مرتکب خودکشی بشود یا نشود، این رفتار جرم است و بهطورکلی در قانون جرائم رایانهای به این موضوع اشاره شده است. حتی اگر خودکشی ناموفق هم باشد؛ باز جرم تلقی نخواهد شد. در قانون اعمال دیگری هم داریم که از نظر شرع گناه است اما در قانون جرمانگاری نشده است. مثلا دروغگفتن گناه است اما در قانون جرمانگاری نشده. خیلی از اعمال به این شکل جرمانگاری نشده، همه اینها به باب حدود نظرات فقهی دارد».شرق