اکنون که جام جهانی ۲۰۲۲ قطر نیز به ایستگاه پایانی خود رسید، به همین منظور نگاهی خواهیم داشت به تصاویر دورههای مختلف فینالهای جام جهانی.
تصویر زیر متعلق به ۳۰ ژوئن سال ۱۹۳۰ و رقابت بین اروگوئه و آرژانتین است که در نهایت آرژانتین پیروز میدان شد. در آن دوره از جام جهانی تنها هفت تیم حضور داشتند. چهار تیم با یک قایق مشترک خود را به اروپا رساندند و حین سفر روی عرشه کشتی تمرین میکردند.
پابلو دورادو از اروگوئه اولین گل فینال جام جهانی را در دقیقه ۱۲ مسابقه به ثمر رساند اما این گل به سرعت با ضربه شدید کارلوس پیوسل بیاثر ماند. قبل از وقفه بین دو نیمه، گیرمو استابیله، بهترین گلزن مسابقات آن زمان، آرژانتین را جلو انداخت؛ این هشتمین گل او در آن جام جهانی بود.
با این حال اروگوئه در نیمه دوم جلو افتاد. پدرو سی قبل از اینکه سانتوس ایریارته آنها را به برتری برساند، بازی را ۲ ـ ۲ کرد.
یک دقیقه مانده به پایان، هکتور کاسترو گل برد را زد. تصویر او در عکس زیر دیده می شود.
با این حال، اروگوئه چهار سال بعد در ایتالیا در اعتراض به اینکه در دوره ۱۹۳۰ تنها چهار کشور اروپایی دعوت آنها را پذیرفته بودند، از حضور در دومین جام جهانی سر باز زد.
در جام جهانی ۱۹۳۴، ۳۲ تیم موفق به حضور شدند. این دوره برای اولین بار یک سیستم انتخابی داشت که پس از آن ۱۶ تیم به مرحله پایانی راه یافتند؛ ۱۲ کشور از اروپا، آرژانتین و برزیل از آمریکای جنوبی، مصر از آفریقا و آمریکا از امریکای شمالی.
مرحله نهایی این دوره در ورزشگاه پی ان اف برگزار شد.
این دوره آغشتهترین جام به سیاست لقب گرفت. بنیتو موسولینی مشتاق بود که از این جام به عنوان ابزاری برای تبلیغ فاشیسم استفاده کند، و اتهامات رشوهدهی، فساد و دخالت موسولینی در مسابقههای تیم ملی ایتالیا مطرح بود.
ایتالیا در بازی پایانی با پیروزی ۲–۱ بر چکسلواکی بدل به دومین قهرمان جام جهانی و اولین تیم اروپایی برنده این جام شد. جام جهانی ۱۹۳۴، همچون المپیک برلین در دو سال بعد، نمونه تمامعیار استفاده آشکار سیاسی از یک رویداد ورزشی بود.
چهار سال بعد در فرانسه، پوزو و ایتالیا به جام برگشتند تا برای جایزه بزرگ باری دیگر رقابت کنند ...
سومین دوره از جام جهانی فوتبال در ۱۹۳۸ به میزبانی فرانسه برگزار شد. ۱۶ تیم در این مسابقات شرکت داشتند. در این دوره ایتالیا به قهرمانی رسید و به اولین تیم تاریخ فوتبال تبدیل شد که از عنوان قهرمانی خود دفاع میکند.
این دوره از جام جهانی در بحبوحه جنگ جهانی دوم برگزار شد.
در آن زمان حاضران نمیدانستند که این آخرین جام جهانی تا ۱۲ سال بعدی خواهد بود.
آغاز دوبارهٔ جام جهانی پس از جنگ جهانی دوم در ورزشگاه نوبنیادی در کشور برزیل انجام میشد که به شکل ماموت بسیار بزرگی با گنجایش بیش از ۲۰۰ هزار تماشاگر تا آن روز بزرگترین استادیوم ورزشی جهان شناخته شده بود.
رویداد دلخراش سقوط هواپیمای تیم ملی فوتبال ایتالیا در ماه مه سال ۱۹۴۹ که ۱۷ ملیپوش ایتالیا و مربی نامآور این تیم را به کام مرگ فرستاده بود، از بخت تیم ملی ایتالیا میکاست.
در این دوره از بازیها، مرحلهٔ نیمهپایانی وجود نداشت و چهار تیمی که از گروههای خود بالا میآمدند، در بازیهای دورهای به دیدار یکدیگر میرفتند تا بر اساس امتیاز قهرمان را بشناسانند.
این مسابقات دومین قهرمانی اروگوئه در جام جهانی را به ارمغان آورد و باعث شوک و ماتم در برزیل شد.
جام جهانی فوتبال ۱۹۵۴ به میزبانی سوئیس برگزار شد. ۱۶ تیم در این مسابقات شرکت داشتند. این دوره پنجمین دورهٔ جام جهانی فوتبال بود.
به مناسبت سالگرد تأسیس فیفا که جایگاهش در زوریخ بود، تصمیم گرفته شد که سوئیس محل برگزاری پنجمین دورهٔ بازیهای جام جهانی باشد. تیم ملی (م جادوگران) یا همان مجارستان که از جام جهانی ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۴، ۳۳ دیدار پیدرپی خود را بدون شکست انجام داده بود، بخت نخست قهرمانی شمرده میشد اما باز هم پیشگوییها درست نبود و همانگونه که اروگوئه در پایانی ۱۹۵۰ برزیل را ناباورانه شکست داده بود، در پایانی جام جهانی ۱۹۵۴ نیز آلمان علیرغم شکست ۸ – ۳ در دور آغازین از مجارستان، در فینال به برتری ۳ – ۲ در برابر همین تیم دست یافت.
جام جهانی ۱۹۵۸ به این دلیل معروف است که برزیل اولین پیروزی خود را به دست آورد؛ در حالی که به جهان یک مهاجم ۱۷ ساله به نام «پله» را معرفی کرد. در مرحله پایانی این دوره برزیل مقابل سوئد بازی کرد.
چهار سال بعد برزیل بار دیگر به مرحله نهایی رسید ولی اگر قرار بود باری دیگر به جام برسند باید این کار را بدون بازیکن جادویی خود انجام میدادند؛ چراکه پله به علت مصدومیت از بازیهای خود محروم ماند.
در مرحله پایانی برزیل مقابل چکسلواکی بازی کرد و از قهرمانی خود در جام جهانی ۱۹۵۸ دفاع کرد. این دوره در شیلی برگزار شد.
برزیل با قهرمانی متوالی در جامهای جهانی با دستاوردهای ایتالیا در دهه ۱۹۳۰ برابری کرد. از آن زمان هیچ کشوری این کار را انجام نداده است.
تا اینکه به ۱۹۶۶ میرسیم. جام جهانی فوتبال ۱۹۶۶ هشتمین دوره جام جهانی فوتبال به میزبانی کشور انگلستان بود. این مسابقات از تاریخ ۱۱–۳۰ ژوئیه ۱۹۶۶ برگزار شد و با قهرمانی تیم ملی فوتبال انگلستان به پایان رسید.
رودولف کریتلین داور مسابقه یک چهارم نهایی که در ورزشگاه ومبلی برگزار میشد در تصمیمی بحث برانگیز آنتونیو راتین، کاپیتان تیم ملی آرژانتین را از زمین اخراج کرد، آنتونیو راتین که از این تصمیم بسیار خشمگین شده بود حاضر نشد زمین بازی را ترک کند. این واکنش او باعث شد ادامه مسابقه به تأخیر بیفتد.
فینال جام جهانی ۱۹۶۶ در روح و روان هر طرفدار انگلیس حک شده است؛ فینالی که تمام عملکردهای دیگر سه شیرها (به تیم انگلستان سه شیر میگویند) در تورنمنتهای بزرگ با آن سنجیده میشود. همچنین گل سوم انگلستان به آلمان غربی در فینال رقابتها که به گفته بسیاری توپ از خط عبور نکرد اما توفیق بهراموف کمک داور بازی آن را گل اعلام کرد که زمینه ساز برد و قهرمانی انگلیس شد.
در جام جهانی ۱۹۷۰ که در مکزیک برگزار شد، برزیل برای بار سوم موفق به قهرمانی شد. در مرحله نیمه نهایی برزیل مقابل اروگوئه به برتری رسید و ایتالیا مقابل آلمان غربی با نتیجه ۴–۳ به پیروزی رسید.
ایتالیا پس از این بازی سخت و طاقت فرسا در مقابل برزیل در فینال با نتیجه چهار بر یک شکست خورد. با این پیروزی برزیل برای سومین بار به قهرمانی در جام جهانی رسید و طبق قوانینی که ژول ریمه تعیین کرده بود توانست جام ژول ریمه را برای همیشه به خانه ببرد. اگر در این مسابقه ایتالیا پیروز میشد آنها برنده جام ژول ریمه میشدند. در نهایت برزیل به مقام اول، ایتالیا به مقام دوم، آلمان غربی به مقام سوم و اروگوئه به مقام چهارم رسیدند.
دهمین دوره جام جهانی در سال ۱۹۷۴ در آلمان غربی برگزار شد. این بازیها از ۱۳ ژوئن تا ۷ ژوئیه ۱۹۷۴ انجام گرفت. ۱۶ تیم در ۳۸ بازی به مصاف هم رفتند و با قهرمانی میزبان یعنی آلمان غربی در مقابل هلند به پایان رسید.
جام جهانی فوتبال ۱۹۷۸، یازدهمین دوره جام جهانی فوتبال، در کشور آرژانتین برگزار شد. این بازیها از ۱ ژوئن ۱۹۷۸ تا ۲۵ ژوئن انجام گرفت. ۱۶ تیم در این بازیها حضور داشتند و در نهایت آرژانتین میزبان با پیروزی برابر هلند به قهرمانی رسید.
فینال جام جهانی ۱۹۸۲ دو تیم از غولهای فوتبال اروپا را مقابل یکدیگر قرار داد؛ ایتالیا و آلمان غربی که در نهایت ایتالیا پیروز میدان شد. این دوره از جام جهانی در اسپانیا برگزار شد. این بازی سه به یک به نفع ایتالیا به پایان رسید.
این بازیها پس از ۴۴ سال پیروزی را از آن ایتالیا کرد و آنها را به سطح برزیل با سه برد در جام جهانی رساند.
یک مرد به جام جهانی ۱۹۸۶ چیره شد و آن کسی نبود جز مارادونا. این جادوگر کوچک کاری کرد که آرژانتین هیچ شکستی در این جام نداشته باشد.
در مسابقه تیمهای انگلستان و آرژانتین در مرحله یک چهارم نهایی، دیگو مارادونا جلوی دروازه انگلستان یک پاس هوایی را با دست وارد دروازه این تیم کرد. داور این خطا را ندید و در نتیجه این گل آرژانتین محسوب شد. بعدها مارادونا به خبرنگاران گفت که در آن مسابقه «دست خدا» به یاری او آمده بود. آرژانتین با گل دوم مارادونا که از زیباترین گلهای تاریخ جام جهانی است و گل قرن نام گرفت، به پیروزی رسید.
جام جهانی فوتبال ۱۹۹۰ چهاردهمین دوره این مسابقات بود که از هشتم ژوئن تا هشتم ژوئیه در ایتالیا برگزار شد. در این دوره آلمان برای بار سوم پس از رقابت در مقابل آرژانتین قهرمان شد.
جام ایتالیا ۹۰ از نظر میانگین کمترین تعداد متوسط گل در هر بازی و بیشترین تعداد کارتهای قرمز را در خود داشت. تهاجمیترین تیم این رقابتها کامرون لقب گرفت. حتی آرژانتین که تا فینال راه یافت تنها پنج گل در هفت بازی خود به ثمر رساند.
در تصویر بالا آندریاس برمه امتیاز پنالتی مرحله نهایی را از آن آلمان میکند. این پنالتی در پنج دقیقه آخر شانس قهرمانی بزرگ را به آلمان داد.
در سال ۱۹۹۴ جام جهانی از اروپا و آمریکای جنوبی به آمریکای شمالی رفت.
برزیل و ایتالیا فینال این جام را برگزار کردند که پس از تساوی صفر ـ صفر در ۱۲۰ دقیقه کار به ضربات پنالتی کشید و برزیل ۳ بر ۲ پیروز شد. روبرتو باجو از ایتالیا آخرین پنالتی تیم خود را از دست داد. برای اولین بار در تاریخ جامهای جهانی فوتبال، قهرمان در ضربات پنالتی مشخص شد. با توجه به این که قبل از برگزاری این بازیها تیمهای ملی فوتبال برزیل، ایتالیا و آلمان هر کدام سه بار موفق به قهرمانی در جام جهانی شده بودند، تیم ملی فوتبال برزیل با قهرمانی در این جام موفق شد رکورد قهرمانی خود را به عدد چهار رسانده و از کشورهای آلمان و ایتالیا پیشی بگیرد. تیم ملی فوتبال برزیل همه جامهای قبلی خود را در زمان جام ژول ریمه کسب کرده بود و این جام اولین باری بود که موفق به کسب جام طلایی جدید شد.
البته برزیل دوره بعدی؛ ۱۹۹۸ هم برگشت ولی با تیمی مقابل شد که حتی توان مقاومت هم نداشت.
شانزدهمین دوره جام جهانی فوتبال از تاریخ ۱۱ ژوئن تا ۱۲ ژوئیه سال ۱۹۹۸ در کشور فرانسه برگزار شد. این دوره از بازیها با قهرمانی تیم ملی فوتبال فرانسه پایان گرفت که برزیل را در بازی پایانی با نتیجه ۳ به ۰ شکست داد. فرانسه توانست برای نخستین بار به قهرمانی این رقابتها دست یابد و هفتمین کشوری باشد که تا آن زمان موفق به کسب این عنوان شدهاست.
جام جهانی فوتبال ۲۰۰۲ هفدهمین دورهٔ این مسابقات بود که به میزبانی مشترک کشورهای کره جنوبی و ژاپن برگزار شد. این نخستین بار در تاریخ جامهای جهانی بود که میزبانی جام به طور مشترک میان دو کشور برگزار میشد.
از میان ۳۲ تیم شرکتکننده در این دوره تیم ملی فوتبال برزیل توانست با پیروزی بر آلمان برای پنجمین بار قهرمان شود. تیمهای ترکیه و کرهٔ جنوبی پس از تیم آلمان سوم و چهارم شدند.
الیور کان دروازهبان آلمان بهترین بازیکن و رونالدو مهاجم برزیل آقای گل این بازیها بودند.
جام جهانی فوتبال ۲۰۰۶ هجدهمین دوره مسابقات جام جهانی بود که بین ۹ ژوئن تا ۹ ژولای ۲۰۰۶ به میزبانی آلمان برگزار شد و در پایان با قهرمانی تیم ملی فوتبال ایتالیا خاتمه یافت. در دیدار پایانی لاجوردی های ایتالیا موفق شدند در ضربات پنالتی تیم ملی فرانسه را شکست دهند. ۳۲ تیم از جمله تیم ملی ایران در این مسابقات شرکت داشتند. در ژوئن ۲۰۰۰ آلمان با برتری بر تقاضاهای آفریقای جنوبی (که میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ بود)، انگلستان، برزیل و مراکش حق میزبانی این بازیها را کسب کرد.
در دوره سال ۲۰۱۰، جام جهانی بار دیگر وارد مرحله جدیدی شد آن هم با میزبانی آفریقای جنوبی برای اولین بار. این دوره شاهد عالیترین اتفاقات فوتبال مدرن بود که در نهایت با پیروزی اسپانیا به پایان رسید.
جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴ بیستمین دورهٔ جام جهانی فوتبال بود که از ۱۲ ژوئن ۲۰۱۴ تا ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۴ در کشور برزیل برگزار شد و در نهایت با قهرمانی تیم ملی فوتبال آلمان پایان گرفت. در دیدار پایانی ژرمنها موفق شدند با یک گل ماریو گوتزه در دقایق پایانی وقت اضافه دوم، تیم ملی آرژانتین را شکست دهند.
برزیل پس از میزبانی در سال ۱۹۵۰ میلادی، برای دومین بار موفق به کسب میزبانی جام جهانی شد. این کشور پس از مکزیک، ایتالیا، فرانسه و آلمان، پنجمین کشوری است که برای دومین بار میزبان جام جهانی میشود.
جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ بیست و یکمین دورهٔ جام جهانی فوتبال بود که از ۱۴ ژوئن تا ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۸ (۲۴ خرداد تا ۲۴ تیر ۱۳۹۷) در کشور روسیه برگزار شد و در نهایت با قهرمانی تیم ملی فوتبال فرانسه پایان گرفت. در دیدار پایانی فرانسویها موفق شدند ۴–۲ تیم ملی فوتبال کرواسی را شکست دهند. حق امتیاز این مسابقات در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۱۰ به روسیه اهدا شده بود. این اولین جام جهانی در تاریخ است که در اروپای شرقی برگزار شدهاست.
و اما فینال جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، آرژانتین و فرانسه در دیداری نفس گیر به مصاف هم رفتند که در نهایت پس از اینکه آرژانتین با دو گل از حریف پیش افتاد، فرانسوی ها توانستند بازی را به مساوی بکشانند. این دیدار در وقت اضافه هم ابتدا با برتری آرژانتین و سپس تساوی بازی توسط فرانسوی ها پیگیری شد تا در نهایت ضربات پنالتی تعیین کننده تیم قهرمان باشد.
در شبی که همه چیز به نفع مسی و یارانش تمام شد، این اسطوره فوتبال توانست جام را به بالای سر ببرد و بهترین بازیکن زمین هم شناخته شود.