به گفته دکتر فیروزه فیض، متخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، دیابت مانند یک بچه نافرمان است که همراه با فرد زندگی می‌کند، اگر فرد مبتلا با این فرزند نافرمان مدارا کند و او را کنترل کند، این بیماری هم با او کنار می‌آید، ولی اگر بخواهد آن را نادیده بگیرد، مطمئنا از بیمار، انتقام خواهد گرفت. دیابت توجه خاص خود را می‌طلبد، اگر به جای این‌که مقابل او بایستیم، او را بپذیریم و در کنارش باشیم و اصولی را که برای آن وجود دارد رعایت کنیم، تقریبا سبک زندگی عادی خواهیم داشت.
دکتر فیض ادامه می‌دهد: ماهیت دیابت یک بیماری پیش رونده است و قند خون در این بیماری سیر بالارونده دارد، حتی اگر بیماران بخصوص در دیابت نوع دو کنترل مطلوبی از دیابت داشته باشند، ممکن است در دراز مدت به‌دلیل عوامل محیطی و ژنتیکی، در سال‌های اول دچار عوارض دیابت شوند.
حال آن‌که در مواردی بعضی از عوارض دیابت از طرف بیمار و پزشک با تاخیر بررسی میشود، از جمله این موارد ناتوانی جنسی است که در اغلب اوقات بیمار به دلیل مسائلی ممکن است مشکلاتش را بازگو نکند.
دیابت و مشکلات جنسی مردان
وی با اشاره به این‌که دیابت با ایجاد کاهش میل جنسی در روابط زناشویی اختلال ایجاد می‌کند، می‌گوید: شایع ترین اختلال مردان دیابتی اختلال نعوظ است و این امر کیفیت زندگی زوجین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شیوع اختلال نعوظ در دیابتی‌های بالای 18 سال، به 35 درصد می‌رسد و با بالا رفتن سن این شیوع افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند.
تحقیقات نشان داده است، بیشتر از 50 درصد مردان دیابتی، اختلال نعوظ آلت پیدا می‌کنند که شیوع آن در دیابت نوع دو بیشتر از دیابت نوع یک است. همچنین دیده شده است مردان دیابتی ده سال زودتر به ناتوانی جنسی مبتلا می‌شوند. این استاد دانشگاه می‌گوید: اگر یک بیمار عادی در پنجاه سالگی توانایی جنسی‌اش کاهش یابد، در مورد بیماری که دیابت نوع دو دارد، ممکن است در چهل سالگی این عارضه رخ دهد، در واقع سن شروع اختلالات جنسی در بیماران دیابتی ده سال زودتر است. کنترل نامناسب قند، فاکتورهای محیطی مثل فشار خون که در بیماران دیابتی بسیار شایع است و استعمال دخانیات در بروز این عارضه نقش مهمی دارد.
وی می‌افزاید: دیابت به خودی خود، مشکلات عروقی را به دنبال دارد و پوشش درونی رگ در این بیماران آسیب‌پذیر است به‌دنبال آن فاکتورهای التهابی در بدن آزاد می‌شوند که به نوروپاتی محیطی و درگیری اعصاب خودکار اتونوم در ارگان‌های مختلف بدن منجر شده و از جمله به اختلال نعوظ منجر میشود.
دکتر فیض درباره رایج‌ترین اختلالات جنسی در مردان مبتلا به دیابت می‌گوید: انزال زودرس، انزال دیررس و کاهش میل جنسی در بیماران دیابتی شایع است.
وی با اشاره به این‌که درگیری اعصاب اتونوم در سیستم قلبی و عروقی در این فرد از قبل اتفاق افتاده است و این زنگ خطر بسیار مهمی است، می‌گوید: بیمار در این شرایط در معرض خطر بیماری‌های ایسکمیک قلبی و عروقی (سکته قلبی و مغزی) قرار دارد. به نوعی می‌توان گفت دیابت روی سیستم قلبی و عروقی اثر گذاشته و در مرحله بعدی عارضه اختلال جنسی به‌وجود می‌آید. در این صورت لازم است بیمار را بدقت بررسی کنیم و درمان‌های لازم صورت گیرد.
دیابت با ناباروری مردان ارتباط دارد
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که آیا دیابت با ناباروری مردان ارتباط دارد، می‌گوید: دیابت با میزان بالاتر بر تعداد اسپرم و کیفیت آن اثر می‌گذارد، بنابراین می‌تواند یکی از دلایل ناباروری در مردان باشد، البته هم‌اکنون روش‌های مختلفی برای درمان ناباروری وجود دارد و اسپرم بیماران دیابتی را می‌توان با روش‌های خاصی تقویت کرد و در نهایت از روش‌های لقاح خارج از بدن استفاده کرد.
کنترل مطلوب قند و فشار خون و چربی خون و درمان‌های مهارکننده دیگر از راهکارهای درمانی کارآمدی هستند که در درمان ناتوانی جنسی به کار می‌روند.
دیابت و مشکلات جنسی زنان
زنان مبتلا به دیابت نیز همانند مردان در صورت کنترل نشدن بیماری‌شان، با مشکلات جنسی رو به رو می‌شوند. دکتر فیض در این باره می‌گوید: کاهش میل جنسی، فقدان ارگاسم، مقاربت دردناک و عفونت‌های واژینال در زنان دیابتی مشاهده میشود. این افراد ممکن است از بی‌اختیاری ادرار یا جمع شدن ادرار رنج ببرند.
به گفته این متخصص غدد، در زنان بخصوص کسانی که زمینه‌ای از پیشرفت به سمت دیابت دارند داروهای محرک تخمک‌گذاری به کنترل قند و از طرفی به باروری آنها کمک می‌کند. معمولا درجاتی از سندرم متابولیک و پیشرفت به سمت دیابت در خانواده‌های این افراد دیده میشود.
وی می‌افزاید: زنانی که دیابت دارند ممکن است باروری‌شان کاهش پیدا کند، سیکل قاعدگی‌شان نامنظم باشد یا سیکل‌های بدون تخمک‌گذاری داشته باشند و طبق تحقیقات در این افراد متفورمین و انواع روش‌های القای تخمک‌گذاری به درمان کمک می‌کند.
این متخصص غدد تاکید می‌کند: اگر زنان در دوران بارداری قند بد کنترل‌شده‌ای داشته باشند، حین حاملگی فرزندشان دچار افزایش وزن میشود و ممکن در سنین بالاتر فرزندان آنها مبتلا به دیابت شوند، اگر این بیماری در دوران بارداری کنترل شود برای جنین مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما اگر کنترل نشود می‌تواند علاوه بر افزایش وزن، اختلالات متابولیک در بدن کودک ایجاد کند.
وی می‌گوید: در مورد این بیماری یک نکته را نباید فراموش کنیم، فردی که بیماری همسرش را بپذیرد می‌توانند با همراهی یکدیگر آن را کنترل کنند و زندگی عادی داشته باشند.
با توجه به درمان‌های جدید دیابت، این نکته را باید در نظر داشته باشید این بیماری دست و پاگیر نیست و اگر بدرستی کنترل شود، سبک زندگی را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. اختلال در رابطه زناشویی بخصوص در مورد آقایان می‌تواند برای یک زوج جوان مساله بغرنج باشد و کیفیت زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد اما با آگاهی در مورد این بیماری می‌توان مشکلات را کنترل و برطرف کرد.
یک توصیه
به گفته دکتر فیض، یکی از نکات مهم در درمان بیماری این است که افراد مبتلا به دیابت زمان مواجه شدن با این بیماری حالت دفاعی به خود نگیرند و این بیماری را بپذیرند. فراموش نکنیم که 50 درصد درمان بیماری به خود بیمار مربوط است، رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی ایده‌آل، ورزش، کنترل وزن و کنترل فشارخون می‌تواند به کنترل مطلوب روند بیماری کمک کند و 50 درصد بقیه درمان این بیماری تجویز بموقع درمان‌های دارویی است. در واقع شروع بموقع درمان نقش بسیار مهمی در جلوگیری از عوارض دیابت دارد. بنابراین فردی که کنترل دیابت مطلوبی دارد ممکن است بعد از شصت سالگی دچار مشکلات جنسی شود و با کنترل فاکتورهای محیطی قطعا شروع این عوارض به تاخیر می‌افتد.
به نوعی می‌توان گفت، فرد قطعا ناخواسته مبتلا به این بیماری شده است در واقع پذیرش بیماری و همکاری متقابل اطرافیان بیمار و ارتباط تنگاتنگ آنها با پزشک کمک می‌کند که این بیماری مزمن و پرعارضه بخوبی کنترل شود و بیمار با حمایت‌های خانواده از یک سبک زندگی مطلوب برخوردار خواهد شد.جام جم
