گویا مخالفتها با حذف ارز 4200 تومانی به نتیجه رسید و کمیسیون تلفیق بودجه 1401 مجلس با حذف ارز ترجیحی در سال آینده موافقت نکرد اما آیا این اتفاق به معنای آن است که سال آینده دارو گران نمیشود و سایه سنگین گرانی از سر بیماران برداشته شده است؟
شفاآنلاین>سلامت> افزایش قیمت دارو حتی با وجود ادامه تخصیص ارز 4200 تومانی واردات، ادامه دارد
به گزارش شفاآنلاین: گویا مخالفتها با حذف ارز 4200 تومانی به نتیجه رسید و کمیسیون تلفیق بودجه 1401 مجلس با حذف ارز ترجیحی در سال آینده موافقت نکرد اما آیا این اتفاق به معنای آن است که سال آینده دارو گران نمیشود و سایه سنگین گرانی از سر بیماران برداشته شده است؟
دلار ترجیحی دارو ماندگار شد
ارز 4200 تومانی در بودجه سال آینده تا اینجای کار ماندگار شده است. براساس اعلام رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ مجلس و به نقل از خبرگزاری خانه ملت، نمایندگان این کمیسیون با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال آینده موافقت نکردند.
او با اشاره به این مصوبه توضیح داد: «کمیسیون تلفیق با توجه به روشن نبودن طرح دولت و اینکه دولت طرح مکتوب قابل استنادی ارائه نداده، ۹ میلیارد دلار با قیمت ارز ترجیحی برای تامین دارو،
تجهیزات پزشکی و کالاهای اساسی با حذف نرخ ارز ترجیحی در سال ۱۴۰۱ اختصاص داد.»
او تاکید کرد: «۹ میلیارد تخصیص داده شده، بدون درنظر گرفتن ارز مربوط به گندم است و مقرر شد با تامین بودجهای مستقل، با افزایش قیمت خرید از کشاورزان، گندم مورد نیاز توسط دولت از تولید داخل تامین شود.»
حالا تا اینجای کار نه تنها ارز ترجیحی واردات دارو و کالاهای اساسی حذف نشد که میزان تخصیص آن افزایش داشته است. از سمتی سایر مصوبات کمیسیون تلفیق بودجه 1401 حاکی از آن است که نمایندگان در بودجه سال آینده حسابی گشادهدستی به خرج دادهاند.
آنها با افزایش 24 درصدی حقوق کارمندان، حداقل حقوق پرداختی را 5 میلیون و 600 هزار تومان تعیین کردهاند. همچنین با واردات خودرو موافقت کرده و افزایش 2 سال به سن بازنشستگی را رد کردهاند. علاوه بر این آنها منابع سنگینی را برای ساخت مسکن حمایتی در نظر گرفتهاند، تسهیلات فرزندآوری ایجاد کردهاند و با آزادسازی واردات خودرو موافقت دارند.
تمام این اتفاقات ریز و درشت به معنی آن است که هزینههای دولت در سال آینده بالا و بالاتر رفته است آن هم در شرایطی که تا امروز تکلیف مذاکرات وین مشخص نیست و کسی نمیداند که دولت چگونه میخواهد از عهده کسری سنگین بودجه خود برآید. از آن طرف کرونا با بروز سویه جدید اومیکرون همچنان برای نظام سلامت ایران هزینهتراشی میکند.
با گذشت بیشتر از یکسال از ورود جو بایدن، رییسجمهوری امریکا به کاخ سفید، اقتصاد ایران همچنان معطل مذاکرات احیای وین است. تحریمهای شدید باعث سقوط چشمگیر صادرات نفت شده است و در حالی که پیش از تحریم، ایران روزانه 2.3 میلیون بشکه نفت صادر میکرد، میزان صادرات روزانه نفت ایران در حال حاضر به حدود 300 تا 500 هزار بشکه رسیده است. این سقوط سنگین درآمدهای نفتی کسری سنگین بودجه را برای دولت ایجاد کرده است. گزارش بانک جهانی نشان میدهد که میزان کسری بودجه دولت تا حدود یک سوم کل بودجه رسیده است و اگر این سهم به نصف بودجه برسد دولت عملا ورشکسته شده است.
ارز ترجیحی گره بازار دارو را باز نکرد
در این شرایط دولت برای برداشتن بخشی از مخارج خود تصمیم گرفت که ارز 4200 تومانی واردات دارو و کالاهای اساسی را حذف کند تا کسری بودجه سنگینتر نشود و نرخ تورم بیشتر از این رشد نکند اما حالا کمیسیون تلفیق بودجه مجلس ارز واردات دارو و کالاهای اساسی را به 9 میلیارد دلار افزایش داده است.
سال گذشته ارز واردات دارو و کالاهای اساسی 8 میلیارد دلار بود اما این میزان ارز ترجیحی به نیمه امسال نرسیده تمام شد و دارو در بازار گران و کمیاب شد. آنگونه که حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو سازمان غذا و دارو اعلام کرده، سهمیه ارز 4200 تومانی ششماه دوم سال برای واردات دارو و مواد اولیه اختصاص داده نشد و این موضوع به کمبود دارو منجر شد.
او به ایلنا گفته بود: «طبق قانون بودجه 1400 که سال گذشته تدوین و تصویب شد، مقرر شد در ششماه اول سال 1400، به میزان 1.5 میلیارد دلار ارز برای واردات دارو و تجهیزات اختصاص داشته باشد و از ششماه دوم، وزارت بهداشت به تدریج به سمت استفاده از ارز نیمایی حرکت کند، البته این رویکرد از همان سال گذشته هم اتخاذ شده بود و داروهای بدون نسخه و همچنین مواد جانبی و داروهایی که نمونه داخلی داشت، بهتدریج نیمایی شدند».
محمدی بر این نکته هم تاکید کرد: «این که گفته میشود وزارت بهداشت به طور ناگهانی حذف ارز برخی داروها را آغاز کرده، درست نیست؛ چرا که این یک روند تدریجی و طبق تکلیف قانونی بوده و حتی ما باید در ششماهه دوم امسال به سمت نیمایی کردن ارز دارو حرکت میکردیم که البته هنوز این کار انجام نشده است.»
خبرساز شدن کمبود دارو در نیمه دوم سال موجب شد که ابراهیم رییسی، رییسجمهوری با اختصاص منابع بیشتر برای واردات دارو موافقت کند و تاکنون و برخلاف قانون بودجه سال 1400، 12 میلیارد دلار ارز برای واردات دارو و کالاهای اساسی اختصاص یافته است.
بانک مرکزی اخیرا اعلام کرده است که در 10 ماه ابتدای امسال 12 میلیارد دلار ارز 4200 تومانی برای واردات دارو و کالاهای اساسی اختصاص داده است که تا همین جا این رقم 4 میلیارد دلار بیشتر از 8 میلیارد دلاری است که در قانون بودجه امسال برای واردات دارو و کالاهای اساسی در نظر گرفته شده بود اما نتیجه چه شد؟
نتیجه این شد که هم واردات دارو کاهش داشته است و هم تولید دارو کاهشی شده و از سمتی قیمت انواع دارو افزایش قابل توجه داشته است..
دارو حتی با دلار 4200 تومانی هم گرانمیشود
مجتبی بوربور، نایب رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در این زمینه به ایلنا گفته است: «اطلاعات مشخصی از میزان واردات دارو منتشر نکردند اما آنچه ما میدانیم این است که سال ۹۹ میزان واردات داروی ساخته شده ۱.۱ میلیارد دلار بود و در سال ۱۴۰۰ ادعا میشود که این رقم به ۷۰۰ میلیون دلار رسیده است.»
او اضافه کرد: «ماده اولیهای که برای دارو وارد کشور میشود حدود 80 تا 90 درصد از هند و چین است. اینکه میگویند ما در مواد اولیه خودکفا هستیم دروغ است چون ما در واردات ماده اولیه به شدت وابسته به ارز هستیم و امسال هم حدود 1.5 میلیارد دلار ارز گرفته است. در مورد داروی ساخته شده قبلا که پول بیشتری داشتیم بیشتر از اروپا، آمریکا و کشورهای معتبر وارد میکردیم، الان هم تا حدی از این کشورها وارد میکنیم و از کشورهایی مثل هند و ترکیه. ما داروی ساخته شده تقریبا از چین وارد نمیکنیم اگر هم این اتفاق بیافتد، میگویند ساخت داخل است. در مواقع کمبود واردات به هند و ترکیه بیشتر میل پیدا کرده است.»
نایب رییس اتحادیه واردکنندگان دارو با اشاره به بودجه سال 1401 و سرنوشت حوزه دارو در سال آینده گفت: «بودجه سال 1401 به شدت تورم و رکود دارد، اقتصاددانان میگویند یک رکود تورمی قابل توجهی در بودجه وجود دارد. بودجه ضدتولید هم است و تولیدکنندگان هم به روش دیگری آسیب میبینند که علت آن مواردی مانند رکود تورمی، سطح اشتغال، تامین مالی و... است. وضعیت در سال 1401 بسیار پیچیدهتر خواهد بود. مطمئنا دارو بسیار گرانتر میشود حتی اگر ارز 4200 تومانی حذف نشود. گرچه به نظر میرسد حذف خواهد شد.»
او تاکید کرد کرد: «در عمل کل چرخه دارو در اضطراب و نگرانی کمبود قرار دارد. چه کسی که برای تولید مواد اولیه تامین میکند، چه کسی که تولید میکند و نمیداند که قرار است با این تورم چه کند و چه واردکننده همه در این اضطراب قرار دارند. رفتار بازیگران در هنگام اضطراب نسبت به کمبود، کمی متفاوت است. کالا را بیشتر نگه میدارند و دنبال سود بیشتر و کاهش ریسک هستند. بیمار داروی بیشتری را در خانه نگه میدارد و پخش کننده مجبور به خرید بیشتر میشود. همه درگیر رفتاری میشوند که به نام الگوی رفتار مصرفکننده در حالت تورم انتظاری نامیده میشود. این چرخه به حالت اضطرار میافتد برای مثال اگر کشور برای 3 ماه ذخیره دارو داشت حالا مجبور است به قدر شش ماه ذخیره داشته باشد. ضمن اینکه وضعیت واردات دارو افتضاح است.»
گذشته از این حتی در صورت تخصیص ارز 4200 تومانی دارو، دولت همچنان با کسری بودجه دست و پنجه نرم میکند و ناچار است برای تامین ارز ترجیحی پول چاپ کند. بر اساس گزارش بانک مرکزی حجم نقدینگی حالا از 4 میلیون میلیارد تومان گذشته است و این میزان نقدینگی در 4 دهه گذشته بیسابقه بوده است. این مساله به آن معناست که چاپ پول برای تامین بودجه کشور ادامه دارد و با این شرایط حتی اگر تخصیص ارز 4200 تومانی ادامه داشته باشد رشد نرخ تورم و واردات پرهزینه دارو همه و همه موجب میشود که افزایش قیمت دارو تداوم داشته باشد.
از آن سمت امیدها به احیای برجام هم کار زیادی از پیش نخواهد برد و مذاکرات وین در بهترین حالت به یک توافق محدود و موقت ختم میشود که این توافق محدود احتمالا نمیتواند تمام درآمدهای از دست رفته نفت ایران را به سرعت برگرداند و منجر به ورود سرمایه خارجی به کشور شود و در نتیجه احتمال تداوم چاپ پول و افزایش تورم و افزایش قیمت دارو همچنان وجود دارد.