آلودگی هوا به عنوان مهمترین فاکتور خطر محیطی بر سلامت انسان و چهارمین عامل مرگ زودرس و دومین عامل مرگ ناشی از بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای ایسکمیک قلبی، سکتهمغزی و سرطان ریه در جهان شناخته شده است
شفاآنلاین>سلامت> «قانون هوای پاک» قانون زیبایی که با وجود اینکه بیش از 13 نهاد و وزارتخانه، موظف به اجرای آن هستند، اما کسی از آن خبر ندارد و دود آلودگی هوا مستقیم در ریههای مردم و عامل مرگ زودرس هزاران نفر میشود، بدون اینکه کسی مقصر یا قاتل بهحساب بیاید.
به گزارش شفاآنلاین: در این میان، مازوت سوزی، خودروهای آلاینده و فرسوده، موتور سیکلتها، سوخت نیروگاهها و سوخت بیکیفیت همه سبب شده که آسمان آبی برای بسیاری از مردم کلانشهرها، به یک آرزو تبدیل شود. در این میان آمار ترسناکی از بیتوجهی به این قانون نیز منتشر شده، که حقوق شهروندی و انسانی را زیر پا میگذارد.
طبق رسمی اعلام مسئولان، آلودگی هوا در کشور موجب مرگ زودرس حدود 41 هزار نفر میشود. آلودگی هوا به عنوان مهمترین فاکتور خطر محیطی بر سلامت انسان و چهارمین عامل مرگ زودرس و دومین عامل مرگ ناشی از بیماریهای غیرواگیر مانند بیماریهای ایسکمیک قلبی، سکتهمغزی و سرطان ریه در جهان شناخته شده است. اما رتبه ترسناک ایران از نظر آلودگی هوا در آسیا، موضوعی فراتر از این امر را بازگو میکند. در شرایطی که هزینه مرگ ناشی از آلودگی هوا ۷ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد میکند، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت اعلام کرد: «۱۰ درصد مرگ نوزادان زیر یک سال منتسب به آلودگی هوا است.» او به اشاره به این موضوع که تعداد کل مرگهای منتسب به ذرات معلق کمتر از ۲. ۵ میکرون در سالهای ۹۵ تا ۹۸ روند کاهشی و در سال ۹۹ روند افزایشی داشته است، میافزاید: «ایران در منطقـــه غــرب آسیا رتبه ششم آلودگی هوا را دارد. همچنین تهران در میان سایر پایتختهای جهان رتبه نوزدهم غلظت ذرات معلق PM۲. ۵ را به خود اختصاص داده است و در تهران به طور میانگین در سال ۱۳۹۹ تعداد ۳۷۵۱ مرگ منتسب به مواجهه با ذرات معلق رخ داده است و همه اهالی شهر تهران هم تحت تاثیر آلودگی هوا بودهاند.» شاهسونی به به مرگهای زودرس در کشور نیز اشاره دارد و خاطرنشان میکند: «در سال ۹۹ مجموع تعداد سالهای عمر از دست رفته در شهر تهران، ۴۵ هزار سال بوده است.»
قانون هوای پاک؟!
این آمار در شرایطی بیان میشود که ما در کشور قانونی بهنام «قانون هوای پاک» داریم. قانونی که وضعیت شهرها و آماری که وزارت بهداشت ارائه داده است، نشان میدهد که از ضمانت اجرایی برخوردار نیست و در این میان، جان مردم در میان دود و ذرات معلق بیارزش است. قانون هوای پاک طی سال ۱۳۹۶ به تایید مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان رسید و قرار شد که مرهمی باشد بر کیفیت هوای شهرهای مختلف کشور اما حالا پس از گذشت چند سال از تصویب این قانون هوای شهرهای مختلف کشور بهشدت آلوده است و حتی مشاهده میشود که دستگاههای مختلف وظایف قانونی خود را در جهت اجرای قانون هوای پاک نادیده گرفتهاند و به تعبیر معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست ارادهای برای رفع آلودگی هوا وجود ندارد. قانون هوای پاک بر اساس ۳۴ ماده خود دستگاههای مختلف اجرایی در کشور از جمله وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری، صدا و سیما و.. را مکلف کرده است که هر یک به تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور اجرایی کنند اما پس از گذشت سه سال از ابلاغ این قانون، بسیاری از دستگاهها نهتنها اقدامی برای رفع آلودگی هوا انجام ندادهاند بلکه قدمهایی علیه قانون هوای پاک برداشتهاند. بر اساس گزارش دیوان محاسبات تنها حدود ۱۰ درصد از احکام قانون هوای پاک در کشور اجرا میشود و براساس این گزارش گزارش دیوان محاسبات کشور نشان میدهد که از بین ۲۲۰ حکم قانونی تنها ۲۰ مورد به صورت کامل انجام شدهاند، ۱۴۰ حکم ناقص انجام یافته، ۶۰ حکم نیز فاقد عملکرد بودهاند.
تعداد روزهای پاک البرز، صفر
بر مبنای یافتــههای دیوان محاسبات کشور و براساس گزارش سازمان حفاظت محیط زیست، تعداد روزهای پاک طی سالهای ۱۳۹۷ تا هشت ماهــه اول ۱۴۰۰ در اکثریت قریب به اتفاق استانها بهخصوص در استانهای البرز، اصفهان، خراسان رضوی و تهران کاهش یافته و حتی به صفر رسیده است. تعداد روزهای ناسالم و ناسالم برای گروههای حساس (شاخص بالای ۱۰۰) در اکثر استانها افزایش داشته و در صورت کاهش نیز چندان محسوس نیست. به طور کلی با بررسی کیفیت هوای کشور طی سالهای اخیر، کیفیت هوا بهبود نیافته است. علاوه بر این، معضل آلودگی هوا که عموما در شش ماهه دوم سال رخ میداد، در حال گسترش به شش ماهه اول سال بوده و دامنه بروز آن به سایر شهرها نیز در حال گسترش است. در این شرایط، محمد مخبر معاون اول رئیسجمهور گفت: در دولت مصمم هستیم که گامهای بلندی در زمینه حل مشکل آلودگی هوا برداشته شود و تصمیمات خوبی هم در این زمینه گرفته شده است. آنطور که مخبر اعلام کرده: این مساله به هرحال زمان بر است و همت عمومی نیاز دارد. مردم باید به جد مراقبت کنند. اگر فکر کنیم با دولت، مجلس و یا یک دستگاه حاکمیتی میشود این مشکل را حل کرد، اشتباه است و پایه اصلی قضیه مردم هستند. مردم دو نقش دارند، یکی نقش خودشان و دیگری، نقشِ ناظر بر دستگاههای حاکمیتی. او افزود: هوای تهران آسیبهایی به افراد مختلف و بیماری ایجاد میکند. هم وظیفه دولت و مجلس است که در این زمینه اقداماتی انجام دهند.