شفاآنلاین>سلامت>به گفته وزیر بهداشت واکسیناسیون عمومی با واکسن ایرانی از هفته آینده آغاز خواهد شد. این واکسیناسیون اگرچه داوطلبانه است و دلیل آن اضطرار و سرعت دادن به ایمنی‌سازی عنوان شده، با واکنش‌های متفاوتی از طرف جامعه علمی کشور همراه بوده است. کارشناسانی که می‌گویند طی نشدن مراحل لازم برای نهایی شدن عملکرد واکسن و تحت‌نظر نبودن کسانی که واکسن می‌زنند، قابل تامل است. ایتدا مروری داریم بر اظهارات مسئولان بهداشتی کشور.
به گزارش شفاآنلاین:روز دوشنبه دهم خرداد وزیر بهداشت گفت واکسیناسیون علیه کرونا با واکسن ایرانی به صورت داوطلبانه از هفته آینده آغاز می‌شود. او گفت:«همانطور که قول داده بودم که در خردادماه و پایان بهار واکسن ایرانی روی میز است و برای تزریق در مردم آماده است. ان‌شاءالله این کار را تا هفته دیگر آغاز خواهیم کرد. اما برای رعایت برخی پروتکل‌ها این کار را داوطلبانه خواهیم کرد و خودم و همکارانم داوطلب این اقدام هستیم.»
دکتر رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم در همین زمینه اعلام کرد: «وزیر بهداشت خبر مجوز مصرف داوطلبانه واکسن‌های ایرانی برکت و پاستور را اعلام کرد و باید دانست که واکسن پاستور در کوبا فاز سه بالینی را به خوبی سپری کرده و به مردم این کشور تزریق شده است.
در هفته آینده فراخوان برای تزریق داوطلبانه واکسن برکت و پاستور اعلام می شود و در مرحله نخست ١٠٠ هزار و بعد ٢٠٠ هزار و ٣٠٠ هزار داوطلب واکسینه می شوند و در واقع قرار است فاز سه با داوطلبان بیشتری سپری شود و به زودی هم می توان به نتایج فاز سه دسترسی پیدا کرد.»
این صحبت‌ها در حالی بود که مینو محرز، عضو هیئت علمی کمیته ملی مقابله به کرونا، نهم خرداد در یک نشست خبری از وزارت بهداشت خواسته بود هرچه سریع‌تر مجوز اضطراری استفاده از واکسن کوو برکت را صادر کند.
محرز ایمنی‌زایی واکسن ایرانی «برکت» را بیشتر از حد انتظار خواند و گفت:«.میزان اثربخشی کوو ایران برکت از سینووک بالاتر است، اما هر دوی این واکسن‌ها از ویروس کشته شده ساخته شده اند و واکسن سینوفارم چینی هم از همین نوع است.» اما پس از صحبت‌های مینو محرز منتقدان یادآوری کردند که او در مورد واکسن روسی با حساسیت بیشتری سخن گفته بود. محرز بهمن ماه سال پیش که بحث واردات واکسن اسپوتنیک مطرح شد یکی از نخستین و مطرح‌ترین شخصیت‌های دانشگاهی بود که اعلام کرد از دریافت واکسن روسی خودداری می‌کند چون هنوز مجوز مراجع بین‌المللی را دریافت نکرده است.
او اما حالا به راحتی از شروع واکسن ایرانی می‌گوید که همین مجوزهای بین‌المللی را دریافت نکرده‌اند. شبهات دیگری هم هست. کارشناسانی که به وزارت بهداشت هشدار می‌دهند در استفاده از واکسن ایرانی عجله نکند، معتقدند اظهارات مسئولان در ایران وقاع‌بینانه نبوده و گویی حساسیتی که برای استفاده از واکسن وطنی وجود دارد باعث شده، حساسیت‌های علمی کمرنگ شود.
جهت یادآوری باید به این صحبت‌های وزیر بهداشت ارجاع داد. آقای نمکی ۲۰ مهرماه 99، یعنی زمانی که شیوع کرونا در ایران با شتاب در حال اوج‌گیری بود، گفته بود:«خبرهای خوشی از واکسن کرونا دارم و به مدیر روابط بین‌‌الملل (وزارت بهداشت) نیز اعلام کردم که به سازمان جهانی بهداشت اعلام کنند که ما فازهای مطالعاتی واکسن را تا کجا رسانده‌‌ایم». احتمالا تحت تاثیر همین سخنان بود که سید محسن دهنوی، عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی ایران دهم دی‌ماه خبر داد که «ایران در ردیف ۱۰ کشور تولید کننده واکسن کرونا قرار گرفته است». یعنی حدودا پنج ماه پیش!
وزیر بهداشت ۲۳ بهمن ماه هم وعده داده بود ایران تا سه ماه دیگر صادرکننده واکسن کرونا خواهد بود. شاید به خاطر این عجله و اظهارات غیرمسئولانه بود که رضا ملک‌زاده، معاون مستعفی تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در نامه استعفای خود، وزیر بهداشت را از جمله به « معرکه‌گیری درباره تولید واکسن کرونا» متهم کرد. دکتر نمکی امروز می‌گوید واکسن مشترک ایران و کوبا ممتازترین واکسن دنیاست. او در حالی از آغاز واکسیناسیون با واکسن ایرانی سخن می‌گوید که معتقد است:«قطعا این واکسن سالم ترین و بی ضررترین و مطمئن ترین واکسن خواهد بود.»
بسیاری از متخصصان در کشور نسبت به فاز جدید واکسیناسیون خوشبین نیستند. دکتر سعید رضایی یکی از محققان این حوزه نوشته است:«به واکسن‌های ایرانی مجوز مصرف اضراری داوطلبانه داده می‌شود در حالی هنوز در فاز سوم هستند. این به معنی مجوز مصرف اضطراری و یا مجوز کامل نیست. نمی‌دانم کجای دنیا این طور مجوز داده می‌شود. بالاخره یا مجوز داریم یا نداریم. حالا به شکل اضطراری یا کامل. مگر مطالعه بالینی است که مجوز ورود به مطالعه به شکل داوطلبانه داده می‌شود؟ پس این فرقش با ترایال چیست؟ حداقل در ترایال آزمودنی‌ها شدیدا مراقبت می‌شوند و تحت پیگیری هستند.
اینجا چه می‌شود؟ آیا قرار است خودمان را گول بزنیم و بگوییم مجوز نداده‌ایم ولی واکسن را در سبد مصرفی قرار دهیم و همان کاری که با مجوز اضطراری یا کامل را می‌شد کرد را با این اصطلاح داوطلبانه انجام دهیم؟ وزیر بهداشت محترم واکسن پاستور و برکت را به صورت قطعی (دقت کنیم به صورت قطعی) سالم‌ترین و بی‌ضررترین واکسن دنیا دانسته‌اند و پاستور را ممتازترین واکسن دنیا.
ایشان همانی هستند که در مقابل پرسش از واکسن اسپوتنیک از ادبیات «کوری چشم» استفاده کردند. به جای ارائه مستند، تزریق به فرزندشان را عنوان می‌کردند. بعد از منع ورود واکسن آمریکایی از واکسن mRNA بد می‌گفتند.» برخی منتقدان وزارت بهداشت مدعی‌اند که استفاده از واکسن ایرانی به صورت عمومی در پاسخ به وعده‌هایی است که در گذشته داده شده و نگرانی خود را از نمایشی بودن استفاده از واکسنی که هنوز تاییدات لازم داخلی و بین‌المللی را دریافت نکرده پنهان نمی‌کنند. در همین شرایط رئیس مرکز اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام در توئیتی نوشته است: «ما در حال افزایش زیرساخت و راندمان تولید هستیم.
طبق برنامه ما ان‌شاالله تا پایان شهریور بیش از ۵۰ میلیون دز واکسن تولید خواهد شد و ظرفیت تولید ماهانه شهریورماه به بیش از ۲۰ میلیون خواهد رسید.» مسئولان به روزنامه همشهری گفته‌اند، هفت کشور متقاضی خرید واکسن برکت از ایران هستند و چند مشتری خارجی برای تکنولوژی واکسن ایرانی کرونا هم وجود دارد. واکسنی که محمد مخبر، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام، ششم خرداد گفته بود فاز سوم کارآزمایی بالینی آن «تقریبا به نیمه راه خود رسیده» است.
