کوچ مجرمان به فضای مجازی و ضرورت افزایش دانش سایبری

به گزارش شفاآنلاین: اکنون در عصر ارتباطات به سر می بریم؛ عصری که تمام کسب و کارها در فضای مجازی و در بستر اینترنت انجام می شود، به ویژه این روزها که کرونا در تمام کشورها سایه افکنده، بسیاری از خریدها، ثبت نام ها و فعالیت ها در فضای مجازی انجام شده و کاربران را در این دنیای پیچیده فضای مجازی و گستردگی پهنای اینترنت، با خطراتی مواجه کرده است. در این شرایط چنانچه در نبرد نابرابر انسان و این فضای درهم تنیده، ناشیانه عمل کنیم بطور قطع از قربانیان دنیای مجازی خواهیم بود زیرا دام شیادان همواره در این فضای مدرن پهن است.

مجرمان فضای مجازی همواره راه هایی را برای اعمال مجرمانه خود می یابند، یکی از روش های رایج بزهکاران فضای مجازی ساخت لینک ها و صفحاتی تحت عنوان فیشینگ است که فرد سودجو با ترغیب کاربران تحت عناوین مختلف مثل شارژ ارزان و تبلیغات دروغین اقدام به کلاهبرداری می کنند.

با گسترش روز افزون فناوری‌های نوین، به طبع کلاهبرداران سایبری به دنبال نفوذ بیشتر به اطلاعات کاربران هستند و با وجود پیشرفت در حوزه پیشگیری از جرائم سایبری، شیادان فضای مجازی راهی برای نفوذ به دنیای پیچیده اطلاعات باز کرده و به دنبال ناآگاهی طعمه ها به راحتی قربانیان خود را به دام می‌اندازند.

با توجه به اینکه یکی از جرائم مهم سایبری فیشینگ یا همان کلاهبرداری مالی اینترنتی است اما همچنان فیشینگ بالاترین جرائم سایبری به شمار می‌رود. در واقع کلاهبرداران با طراحی صفحات جعلی موسوم به فیشینگ به عنوان یک فرد مهاجم و حمله کننده برای دستیابی به اطلاعات حساس از جمله نام کاربری، رمز عبور، شماره و رمز کارت بانکی دست می یابند.

جعل و دستکاری پیوندهای آدرس صفحات اینترنتی، گریز از فیلترها، فیشینگ تلفنی و جعل وبگاه از روش‌های فیشینگ است. پلیس توصیه می کند که بهترین روش‌ مقابله با فیشینگ این است که کاربران هنگام ورود به درگاه‌ها و صفحات پرداخت بانکی حتما به آدرس اینترنتی توجه ویژه داشته باشند و کاربران بر روی لینک‌های دریافتی در ایمیل، پیامک و سایر موارد مشکوک با عناوین مختلف مانند ثبت نام کارت سوخت، موارد قطع یارانه‌ها و دریافت سبد کالا کلیک نکنند.

در این گزارش به مجموعه جرائم سایبری و راه های در امان بودن از این جرائم از زبان کارشناسان پلیس فتا و فضای مجازی اشاره می شود: 

فیشنیگ چیست؟

فیشینگ یا تله گذاری تلاش برای به دست آوردن اطلاعاتی مانند نام کاربری،  گذرواژه، اطلاعات حساب بانکی و مانند آن‌ها از طریق جعل یک وبگاه، آدرس ایمیل و مانند آن‌ها گفته می‌شود. فیشینگ یا سرقت آنلاین، در عمل به صورت کپی دقیق رابط گرافیکی یک وبگاه معتبر مانند بانک‌های آنلاین انجام می‌شود. ابتدا کاربر از طریق ایمیل یا آگهی‌های تبلیغاتی سایت‌های دیگر، به این صفحه قلابی راهنمایی می‌شود. سپس از کاربر درخواست می‌شود تا اطلاعاتی را که می‌تواند مانند اطلاعات کارت اعتباری مهم و حساس باشد آنجا وارد کند. در صورت گمراه شدن کاربر و وارد کردن اطلاعات خود، فیشرها به اطلاعات شخص دسترسی کاربر پیدا می‌کنند.

اطلاعاتی که سایت‌های فیشینگ ممکن است از کاربران بخواهند عبارت از: نام کاربری و گذرواژه، شماره تأمین اجتماعی، شماره‌های حساب‌های بانکی، کدهای پین (شماره‌های شناسایی شخصی)، شماره‌های کارت اعتباری، تاریخ تولد و اطلاعات هویتی.

جعل و دستکاری پیوندها و آدرس‌ها یکی از شیوه‌های متداول فیشینگ است. در این روش،  پیوندها و آدرس‌های سازمان‌ها و شرکت‌های غیرواقعی و جعلی از طریق ایمیل ارسال می‌شوند. این آدرس‌ها با آدرس‌های اصلی تنها در یک یا دو حرف تفاوت دارند.

گریز از فیلترها از دیگر جرائم فیشینگی است که فیشرها برای جلوگیری از شناسایی متن‌های متداول فیشینگ در ایمیل‌ها توسط فیلترهای ضد فیشینگ از نگاره به جای نوشته استفاده می‌کنند.

برخی از فیشرها از جاوااِسکریپت برای تغییر آدرس در نوار آدرس مرورگر استفاده می‌کنند تا هیچ جای شکی برای قربانی نماند. یک مهاجم حتی می‌تواند به کمک تزریق اسکریپت از طریق وبگاه از ایرادهای موجود در اسکریپت‌های یک سایت معتبر علیه خودش استفاده کند. در این نوع فیشینگ، از کاربر خواسته می‌شود تا در بانک خودش لاگین کند. ظاهرا همه چیز عادی است. از آدرس وبگاه گرفته تا گواهینامه امنیتی اما در واقعیت، پیوند به آن وبگاه دستکاری می‌شود تا با استفاده از عیب‌های موجود در اسکریپت‌های آن وبگاه، حمله انجام شود. با این حال این روش نیازمند دانش و آگاهی بالایی است.

فیشینگ تلفنی از دیگر جرائم فیشینگ است،  همه حملات فیشینگ نیازمند وبگاه قلابی نیستند. پیام‌هایی که ظاهرا از طرف بانک فرستاده شده و از کاربر می‌خواهد تا مثلاً به دلیل وجود ایراد در حسابشان، شماره خاصی را شماره‌گیری کنند نیز می‌تواند حمله فیشینگ باشد. پیش از گرفتن شماره که متعلق به فیشر است و با سرویس صدا روی پروتکل اینترنت فراهم شده‌است، از کاربر خواسته می‌شود تا شماره حساب و پین (PIN) خود را وارد کند.

فیشینگ نیزه‌ای از دیگر جرائم فیشینگی است، تلاش‌های فیشینگ برای افراد یا شرکت‌های خاص، فیشینگ نیزه‌ای یا هدفمند نامیده می‌شود.  برخلاف فیشینگ فله‌ای، مهاجمان فیشینگ نیزه‌ای، بیشتر برای افزایش احتمال موفقیت از هدف خود، اطلاعات شخصی، گردآوری کرده و از آن استفاده می‌کنند.

روش های مقابله با فیشینگ

استفاده از نرم‌افزارهای ضد هک و فیشینگ مانند کومودو اینترنت سکیوریتی که با دیوار آتش قدرتمند خود مانع هک شدن می‌شود. برای جلوگیری از افزایش آمار فیشینگ و سرقت اطلاعات باید آگاهی کاربران را افزایش داد. نباید به ایمیل‌هایی که از شما در آن‌ها خواسته شده تا فرمی را پر کنید اطمینان کرد. نباید اطلاعات حساب کاربری خود را در اختیار سایت‌ها قرار داد. کاربران برای پرداخت آنلاین باید از درگاه‌های مخصوص بانک‌ها استفاده کنند. تلاش کنید به ایمیل‌های داخل اسپم در حساب کاربری‌تان بی‌اعتنا باشید و آن‌ها را پاک کنید.

پلیس توصیه می کند در صورتی که شهروندان کارت بانکی، شماره خطوط تلفن همراه و امثال این موارد را اجاره بدهند و برای اعمال مجرمانه مورد استفاده قرار بگیرد جرم محسوب می‌شود و مسئولیت قضائی آن متوجه مالکان است، همچنین فروشندگان باید توجه داشته باشند به هیچ عنوان از پرداخت وجه نقد به افرادی که نمی‌شناسند، خودداری کنند.

موتور جستجوگر گوگل قربانگاه استفاده کنندگان اینترنت بانک است و از آنجا که همواره خطر افشای اطلاعات بانکی شهروندان به دلیل عدم آگاهی برخی از آنها در شناسایی درگاه های جعلی وجود دارد، لازم است شهروندان ضمن جدی گرفتن هشدارهای پلیس فتا از آخرین شگردهای متهمان و توصیه های پیشگیرانه که به صورت روزانه منتشر و نکات ساده و کلیدی آموزش داده می شود را جدی بگیرند. برای جلوگیری از فیشینگ تنها یک راه ساده وجود دارد و آن این است که شهروندان آدرس درگاه بانکی و سایت های مورد نظر خود را دقیق در موتور جستجوی گوگل وارد کنند تا وارد صفحات جعلی نشوند.

کلاهبرداری پانزی و راه های پیشگیری از آن

پانزی ترفندی برای کلاهبرداری است که در آن یک کلاهبردار یا همان طراح پانزی، به افراد ناآگاه وعده می‌دهد که اگر پول‌هایشان را در اختیار او قرار دهند، با آن پول‌ها کار خواهد کرد و سودهای نجومی و تضمینی به سرمایه‌گذاران خواهد داد برای اعتماد سرمایه گذاران در ابتدا از پول افراد جدید، سود افراد قدیمی پرداخت می‌شود تا سرمایه‌گذاران بیشتری جذب سیستم شوند. این طرح در نهایت به دلیل اشباع شدن و عدم وجود سرمایه‌گذار جدید نابود شده و معمولا کلاهبردار با مقدار زیادی پول متواری می‌شود.

تشخیص طرح‌های پانزی کار سختی نیست، مهم‌ترین شاخصه این طرح‌ها سودهای نجومی تضمینی و ناشناس بودن است اما با وجود این شاخص های عینی و روشن در بسیاری از موارد افراد در دام این طرح افتاده و وقتی متوجه می شوند که فریب خورده اند که اندک سرمایه خود را از دست می دهند.

ترفندی که طراح پانزی استفاده می کند وعده سرمایه گذاری در بورس، مسکن، ارز دیجیتال، ارزهای خارجی یا طرح های تحقیقاتی و فروش و هر نوع دیگری که به فکرشان برسد، پول های قربانیان را جمع کرده و به آنها وعده سودهای بزرگ می دهد در این مدل کلاهبرداری ممکن است تا مدتی هم از پول افراد جدید سود افراد قبلی را بپردازند ولی از یک جایی به بعد امکان پرداخت سود وجود ندارد و کلاهبردار بزرگ غیب می شود.

در بیشتر مواقع افراد قشر متوسط و حتی ضعیف در دام طراح پانزی گرفتار می شوند زیرا تصور می کنند با اندک سرمایه خود می توانند در مدت کوتاهی ثروتمند شوند به همین دلیل این افراد اندک سرمایه خود خودرو، طلا و حتی خانه کوچک خود را می فروشند به این امید که به سود بالایی دست می یابند اما دریغ از سود و هزار افسوس از مال رفته.

 قربانیان این روش از کلاهبرداری مبالغ زیادی را از دست داده و متضرر می شوند، همان طور که گفته شد، شیوه‌ای که افراد سودجو در این روش از کلاهبرداری مورد استفاده قرار می دهند، به این صورت است که قربانیان را متقاعد می‌کنند در سایت آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. این افراد سودجو به قربانیان وعده دریافت سود زیادی در ابتدای سرمایه‌گذاری می‌دهند و حتی آن سود را در ابتدا پرداخت می‌کنند، درواقع این سایت‌ها هیچ خدماتی را انجام نمی‌دهند و با دریافت سرمایه از کاربرانی که فعالیت می‌کنند، به کار خود ادامه می دهند و برای دریافت پول بیشتر به شما گفته می شود با سرمایه‌گذاری اولیه باید تعدادی از دوستان و آشنایان خودتان را به این مجموعه معرفی کنید و در قبال این معرفی به شما سود پرداخت می‌ کند.

پرداخت این سود، ماهیانه و منظم نیست و برای دریافت سود بیشتر باید افراد بیشتری را دعوت کنید. در اصل گردانندگان این سایت‌ها خودشان هیچ سرمایه‌گذاری نکردند. این سرمایه کاربران است که در دست آن‌ها است و در قبال معرفی تعداد زیادی از افراد توسط کاربران و سرمایه‌گذاران همان مبلغی که به گردانندگان سایت‌ها ارسال می‌شود بخش کوچک آن به‌عنوان سود به قربانیان پرداخت می‌کنند.

به این ترتیب سرمایه‌گذار یا قربانی بیشتر تشویق می‌شود تا مبلغ سرمایه‌گذاری‌ را افزایش دهد و افراد بیشتری را دعوت و تشویق کند که سرمایه‌گذاری کنند تا بتوانند سود بیشتری دریافت کند. این روش کلاهبرداری وابسته به قربانیان جدید است تا بتوانند پول بیشتری جمع کنند و در نهایت هم توسط پلیس دستگیر می‌شوند یا بعد از جمع‌کردن پول هنگفتی پا به فرار می‌گذارند.

در نهایت سرنوشت این سیستم فروپاشی است زیرا سودهای واقعی آن، اگر سودی در کار باشد، کمتر از مقدار پرداخت به سرمایه‌گذاران است. معمولا این سیستم قبل از آنکه دچار فروپاشی شود بوسیله مراجع قانونی برهم زده می‌شود زیرا چنین سیستمی مورد سوءظن قرار گرفته یا مروج آن اسناد اعتباری ثبت نشده، می‌فروشد. همچنان که سرمایه‌گذاران بیشتری درگیر می‌شوند، احتمال اینکه توجه مراجع قانونی به آن جلب شود، بیشتر می‌شود.

کارشناسان پلیس فتا بر این باورند که برخی از جرائم سازمان یافته و سیستم های پولشویی با هدایت لیدرهای اصلی ساکن کشورهای همسایه انجام می گیرد و همدستان آن‌ها در داخل کشور به ظاهر از ماهیت کلاهبرداری متهمان اطلاعی ندارند و نقش مکمل برای تبادلات مالی و انتقال ارز به عهده آن ها است، یکی از شگردهای مشهور کلاهبرداری در این سیستم ها بهره گیری از طرح پانزی است.

پلیس همواره به هموطنان تذکر داده است که هرگز فریب این‌ نوع کسب ‌و کارهای اینترنتی را نخورند و بدون اینکه شناختی از آن شرکت‌ها و صاحبانشان داشته باشند؛  پول و سرمایه خود را با وعده چند برابر شدن و دریافت سود زیاد از دست دهند. این در حالی است که اخیرا در بسیاری از شبکه های اجتماعی و سایت‌ها،  تبلیغات برای سرمایه‌گذاری در این نوع شرکت‌ها و سایت‌ها دیده می شود براین اساس هموطنان باید هوشیار بوده و فریب این دروغ‌های وسوسه‌انگیز را نخورند.

پلیس همچنین هشدار می دهد مجرمان سایبری با بهره گیری از طرح پانزی به واسطه راه اندازی وب سایت های سرمایه گذاری اقدام به جذب سرمایه های افراد می کنند و تا مدتی از طریق اعضای جدید مبلغ سود یا وام را پرداخت می کنند، سپس زمانی که عضوگیری ها متوقف شد، پنل های کاربری بلوکه می شود و دیگر اصل سرمایه و سودها به افراد فریب خورده بر نمی گردد.

فریب ظاهر وب سایت های کلاهبرداری و تبلیغات دروغ را نخورید، هر وب سایت معتبری قابل جعل می باشد حتی فعال سازی تراکنش های ارزی در پنل کاربری یا کیف های پول مجازی برای سوء استفاده از سرمایه شهروندان قابل پیاده سازی است.  تنها به ظاهر مطالب پیرامون مجوزها و  نظارت مراکز معتبر برای کسب و کارهای اینترنتی اکتفا نکنید و حتماً برای راستی آزمایی به صورت مستقیم از این مراکز درباره این وب سایت ها اعتبارسنجی کنید.

همیشه به تبلیغات وسوسه انگیر و غیرمنطقی شک کنید و تحقیقات گسترده ای برای اطمینان از صحت این تبلیغات انجام دهید.  اگر با کسب و کارهای هرمی مجهول الهویه همکاری و برای عضوگیری فعالیت می کنید در صورت وقوع کلاهبرداری، شما در معرض اتهام و فشارهای اجتماعی قرار می گیرید. آگاه باشید در انتقال سرمایه از طریق کیف های پول مجازی، هویت گیرنده اعتبار در سیستم بانکی ثبت نمی شود در واقع تراکنش های مرتبط با ارزهای دیجیتال  به صورت ذاتی بر پایه عدم شناسایی هویت طرفین طراحی شده است.

پلیس می گوید، هیچ راه میانبری برای سودهای نجومی وجود ندارد اگر فردی به شما وعده سودهای بزرگ و چشمگیر داد، بدبین شوید. کسب درآمد در زمان کوتاه و بالاتر از نرخ سود بازده بازارهای رایج مالی  معمولا امکانناپذیر است.

چنانچه شمارا ترغیب کردند تا افراد و نزدیکانتان را تشویق به ورود و عضویت در شرکت یا موسسه یا گروه مورد نظر کنید و از این طریق قول سود بالاتر به شما دادند، حتما شک کنید. احتمالا شما با یک پروژه کلاهبرداری روبرو هستید. دنبال فعالیتهای شفاف اقتصادی باشید. اگر قرار است کسی با پول شما سرمایه گذاری کند باید فعالیتهای شفاف و روشنی داشته باشد یعنی باید به شما بگوید در کدام بازار سرمایه گذاری می کند و از چه روشی سود کسب می کند و اصل و سود پول شمارا چگونه تضمین می کند و در برابر دولتی که فعالیت سرمایه گذاری در حیطه قلمرو آن است چه وظایف مالیاتی یا غیر مالیاتی دارد و آنها را چگونه انجام می دهد. این نکته مخصوصا برای سرمایه گذارانی است که قرار است پول شما را در خارج از کشور و در پروژه های بین المللی سرمایه گذاری کنند.

شرکت، موسسه، گروه یا دپارتمان و هر اسمی که زیر چتر آن قرار است فعالیت اقتصادی صورت بگیرد باید ثبت شده باشد و دفتر فیزیکی مشخص داشته باشد. همچنین سوابق موسسان و اعضای اصلی را چک کنید. در واقع باید به روش های عحیب و غیر متداول پرداخت پول یا سود حساس شد چرا که سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی پاکدست از راه های قانونی متداول و شفاف به انتقال پول و سود پول دست می زنند.

توصیه می شود شهروندان به صورت مستمر برای مطالعه مطالب آموزشی، اخبار جرائم سایبری، مصونیت از شگردهای مجرمانه و گزارش جرائم به وب سایت ‌www.cyberpolice.ir  مراجعه کنند.

مجازات جرم کلاهبرداری پانزی

طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبان ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری، کلاهبردار غیر شبکه ای علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می شود. در کلاهبرداری شبکه ای اگر مبلغ کلاهبرداری کلان نباشد مجرم به رد مال به حبس از ۶ ماه تا سه سال و جزای نقدی معادل دو برابر اموالی که از طرق مذکور به دست آورده محکوم می‌شود. ولی اگر کلاهبرداری کلان باشد به حبس از پنج سال تا ۲۰ سال محکوم می شود و در هر دو صورت دادگاه به عنوان جزای مالی به ضبط تمام اموالی که از طریق خلاف قانون به دست آمده باشد، حکم خواهد داد. دادگاه می تواند علاوه بر جریمه مالی و حبس، مرتکب را به ۲۰ تا ۷۴ ضربه شلاق در انظار عمومی محکوم کند. موارد خاصی از کلاهبرداری هم تحت عنوان مجرمانه افساد فی الارض بررسی می شود که مجازات اعدام در پی دارد.

هرچند در قانون آمده است که مجرم به رد مال محکوم خواهد شد ولی شناسایی و دستیابی به اموال محکوم کاری سخت و حرفه ای است. قطعا شما به تنهایی نخواهید توانست کلاهبرداران را شناسایی کنید و اقدام متقلبانه آنها را به دادگاه ثابت کنید این مساله در تخصص حقوقدانان و وکلای باتجربه امور کیفری است. عناصر قانونی و مادی جرم کلاهبرداری پیچیده و دقیق هستند و شما حتما به کمک حرفه ای یک وکیل متبحر در امور کیفری نیاز خواهید داشت. از اینجا میتوانید از حامی درخواست کمک و مشاوره حرفه ای داشته باشید.

همچنین  در تعریف قانونی جرم کلاهبرداری هم به عبارت عملیات متقلبانه اشاره شده و عنصر فریب یکی از اجزای جرم کلاهبرداری شناخته می شود. در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۳۶۷آمده است: هر فردی از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها و تجارتخانه های یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد با به امور غیر واقع امیدوار کند یا از حوادث و پیشامدهای غیرواقع بترساند یا اسم یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور،  وسایل تقلبی دیگر وجوه،  اموال،  اسناد، حوالجات،  قبوض یا مفاصاحساب و غیره و امثال آنها را تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب می شود.

کلاهبرداری وانگیری چیست؟

کلاهبرداری وانگیری به این صورت عمل می‌کند که کلاهبردار یک روبوکال یا روبات تماس‌گیرنده را روی یک شماره قرار می‌دهد و بعد از یک یا دو بوق، تماس را قطع می‌کند. این روبات‌ها حتی ممکن است چندین بار با یک شماره تماس بگیرد. در شرایطی به این اتفاق کلاهبرداری گفته می شود که بسیاری از افراد برای اینکه بدانند تماس از دست رفته از سوی چه کسی بوده است، با شماره ناشناس تماس می گیرند، اینجا آغاز کلاهبرداری است، به محض اینکه فرد این کار را انجام می دهد از او خواسته می‌شود هزینه‌های مسافت طولانی را برای اتصال تماس بپردازد که بخشی از آن به کلاهبردار پرداخت می‌شود و این موضوع می‌تواند برای کاربر گران تمام شود.

این نوع کلاهبرداری، نوعی از کلاهبرداری است که می‌تواند هزینه زیادی برای افراد داشته باشد. این نوع کلاهبرداری به حس کنجکاوی ذاتی انسان تکیه می‌کند. بسیاری از افراد به طور طبیعی به تماس‌های از دست رفته خود پاسخ می‌دهند حتی اگر یک تماس ناشناخته و مشکوک بین‌المللی باشد به همین دلیل پلیس فتا نسبت به این نوع کلاهبرداری هشدار داده است. در این شیوه از کلاهبرداری، مهاجم یکسری شماره‌های ویژه یا پریمیوم (premium) تهیه می‌کند. (شماره‌های پریمیوم شماره‌هایی هستند که برای ارائه سرویس خاصی ایجاد شده‌اند و هزینه تماس با آنها بیشتر از حالت معمولی است) و از آنها به صورت رندوم به شماره‌های سراسر دنیا تماس‌هایی را برقرار و بلافاصله قطع می‌کند تا یک تماس از دست‌رفته (Missed Call) در گوشی قربانی مشاهده شود.

در صورتی که قربانی به برقراری تماس مجدد (Call Back) با مهاجم اقدام کند، یک پیام ضبط‌شده برای وی پخش شده و بدون اینکه فرد متوجه باشد درگیر قبوض بالا می‌شود؛ اغلب مهاجمان سعی می‌کنند با طرح موضوعات جذاب مانند برنده شدن مشتری در لاتاری و غیره قربانی را برای صحبت بیشتر ترغیب و هزینه بیشتری را به وی تحمیل کنند.

به گفته کارشناسان پلیس فتا تماس‌های وانگیری یا تقلب مخابراتی یکی از روش‌های جدید مجرمانه است، کلاهبرداران با ثبت تماس بی پاسخ از مبدا کشورهای خارجی در گوشی همراه مشترکان اقدام به هزینه سازی سنگین برای شهروندان می‌کنند.

همان طور که گفته شد در این روش ابتدا به صورت سیستمی با افراد و شماره‌های مختلف تماس‌های کوتاه و متعدد برقرار شده به نحوی که به صورت تماس بدون پاسخ در دستگاه گیرنده ثبت می‌شود و سعی بر ترغیب کاربر نسبت به برقراری تماس مجدد دارند که بلافاصله بعد از برقراری تماس، هزینه‌های اضافه و بین‌المللی برای مخاطب به همراه خواهد داشت. صحبت در خصوص برنده شدن لاتاری، برنده شدن جایزه هنگفت و موارد مشابه، از جمله موضوعاتی هستند که می‌تواند موجب طولانی‌تر شدن مکالمه و در ادامه افزایش هزینه شود.

به گفته کارشناسان فتا، در این شگرد مجرمانه قابلیت تماس با زبان فارسی وجود دارد در گذشته تماس‌های صورت گرفته به صورت خارجی و با زبان انگلیسی صورت می‌گرفت اما از تماس‌ها به زبان فارسی ماشینی که توسط نرم‌افزار خوانده می‌شود، پخش شده که این مورد روند فریب خوردن کاربران را افزایش خواهد داد.

فردی که اینگونه مورد کلاهبرداری قرار گرفته، ممکن است حتی تا زمانی که قبض خود را دریافت و خدمات پریمیوم (شماره‌های پریمیوم شماره‌هایی هستند که برای ارائه سرویس خاصی ایجاد شده‌اند و هزینه تماس با آنها بیشتر از حالت معمولی است) را روی قبض مشاهده نکند، متوجه اتفاقی که برایش افتاده نشود. بنابراین اگر از یک شماره ناشناخته بین‌المللی یا غیرمعمول یک تماس غیرمنتظره دریافت کردید، مراحل ساده‌ای وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از خود در برابر کلاهبرداری وانگیری انجام دهید.

کارشناسان پلیس فتا همچنین در مورد کلاهبرداری دیگری که تا حدودی مشابه وانگیری است، هشدار داده اند. به گفته این کارشناسان گاهی کلاهبرداران و شیادان با ساختن اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی با استفاده از شماره تماس‌های خارج کشور، روشی تازه برای فریب طعمه‌های خود ابداع کرده‌اند و کاربران شبکه‌های اجتماعی را هدف قرار می‌دهند. این کلاهبرداری اغلب با ارسال پیام به صفحه اینستاگرام کاربران آغاز می‌شود؛ پس از یک احوال‌پرسی کوتاه که البته به زبان انگلیسی یا فارسی دست و پا شکسته است، شخص پیام‌دهنده خود را یک فرد متمول و پولدار معرفی می‌کند.

کلاهبردار برای تسلط بیشتر بر تکنیک مهندسی اجتماعی برای جلب اعتماد کاربر، صفحه شبکه اجتماعی قربانی را بررسی کرده و پست‌های او را به دقت مطالعه می‌کند تا از علاقه‌ها و طرز تفکر طعمه‌اش آگاه شود. کلاهبردار مدعی می‌شود که قصد کمک و بخشیدن مال خود را دارد یا چون وارثی ندارد ادعا می‌کند قصد دارد قسمتی از مال خود را به طعمه خود واگذار کند.

این شیوه، یک کلاهبرداری سازمان یافته است که در کشورهای مختلف دنیا انجام می‌شود، امکان دارد که به کاربر پیشنهاد شود برای تهیه مدارک یا برای ارسال کالا یا هدیه، مبلغی را به حساب کلاهبردار بفرستد یا اینکه یک حساب بانکی در یک بانک خاص افتتاح کند یا اینکه شماره حسابی را برای شخص کلاهبردار ارسال کند. در همه این حالات مبلغی را که ارسال می‌کنید از دست می‌دهید، این گروه سازمان یافته به حساب‌های شما و اطلاعات حساب شما دست پیدا می‌کنند و تمام سپرده شما را هک کنند.

در حالتی دیگر ممکن است کلاهبردار با مشخصات ذکرشده واقعی باشد و حتی مبلغی را به عنوان مبلغ ویزا و هزینه سفر به حساب شما واریز کند تا شما به آن کشور سفر کنید. ولی ممکن است الباقی مبلغ را در حسابی که شما در همان کشور افتتاح کرده‌اید، واریز کند و مدارک واریز را نیز برایتان ارسال کنند.

در این شیوه وسوسه می‌شوید به آن کشور سفر کنید ولی متاسفانه سر از زندان‌های آن کشور درمی‌آورید؛ چراکه این گروه کلاهبردار با اطلاعاتی که از حساب‌های شما دارند، پیش از آن‌که شما به خاک آن کشور برسید، موجودی حساب شما را به حساب دیگری انتقال می‌دهند و شما به عنوان عامل کلاهبرداری دستگیر و زندانی می‌شوید. شما نیز نمی‌توانید بی گناهی خود را ثابت کنید، زیرا فقط با یک نام مجازی در فضای مجازی آشنا شده‌اید و دستوراتش را عملی کرده‌اید لذا هیچ اطلاعات درستی از کلاهبرداران ندارید و این موضوع برای پلیس قابل‌قبول نیست. پلیس فتا در این شرایط توصیه می‌کند در صورت دریافت چنین پیام‌هایی در هر کجای فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اعتنا نکرده و پلیس فتا را در جریان این نوع کلاهبرداری قرار دهید.

در این روش مجرمان با استفاده از تماس گیرنده‌های خودکار و به صورت نرم افزاری با تعداد زیادی از شماره‌ها، یک یا دو تماس کوتاه برقرار کرده تا تماس از دست رفته روی گوشی طرف مقابل ثبت شود؛ افراد نیز پس از دیدن تماس‌های از دست رفته، به گمان اینکه تماس مهمی را از دست داده‌اند و یا از روی حس کنجکاوی و بدون دقت به داخلی یا خارجی بودن شماره، اقدام به تماس مجدد با این شماره‌ها می‌کنند و به این شکل هزینه‌های سنگین تماس بین المللی به آنها تحمیل می‌شود.

پس از برقراری تماس با شماره مورد نظر، اپراتور پاسخ داده و سعی می‌کند با صحبت در مورد موضوعات مختلف مانند پذیرفته شدن در لاتاری و برنده شدن جایزه‌های متنوع، مکالمه را طولانی کند تا درآمد بیشتری نصیبشان شده و از طرفی حساب شما را خالی کنند و از سویی اقدام به تخلیه تلفنی کرده و اطلاعات خصوصی و شخصی شما را نیز از شما گرفته و ممکن است بعدها مورد سوءاستفاده قرار گیرد.

بسیاری از آنها دارای اپراتور نرم‌افزاری هستند و در صورت تماس با آنها پیام ضبط شده برای شما پخش می‌شود. این پیام‌ها اغلب به زبان انگلیسی هستند ولی گاهاً به صورت فارسی و عربی نیز پخش می‌شود. توصیه می‌شود افراد شماره‌های مربوط به بستگان خود را که در خارج از کشور هستند به صورت مشخص در فهرست مخاطبان خود ذخیره کنند تا در صورت مشاهده شماره‌ای ناشناس بتوانند به راحتی آن را رد کرده و در صورت مواجهه با این شماره‌ها، با آنها هیچ تماسی برقرار نکنند.

راه در امان ماندن از وانگیری

پلیس فتا بهترین راه در امان ماندن از کلاهبرداری وانگیری را نادیده گرفتن این گونه تماس‌ها می‌داند و معتقد است در صورت نیاز به برقراری تماس با بستگان در خارج از کشور، شماره آنها را در حافظه گوشی خود ذخیره کنید و در غیر این صورت اگر منتظر تماس از شخصی خارجی نبودید، تماس را نادیده بگیرید.

پلیس تاکید می‌کند به تماس‌های غیرمنتظره از شماره‌های بین‌المللی یا غیرمعمول پاسخ ندهید و اگر از یک شماره بین‌المللی یا غیرمعمول، تماس از دست رفته دریافت کردید، برای تماس دوباره با آن شماره وسوسه نشوید.

همچنین می‌توانید شماره‌های ناآشنای خارج از کشور و خدمات پریمیوم (شماره‌های پریمیوم شماره‌هایی هستند که برای ارائه سرویس خاصی ایجاد شده‌اند و هزینه تماس با آنها بیشتر از حالت معمولی است) را مسدود کنید و این شماره‌ها را با اپراتور خود به اشتراک بگذارید تا بتوانند روی آنها تحقیق کنید.

این تماس‌ها نوعی کلاهبرداری است که در آن کلاهبرداران از کشورهای کوچک و کمتر شناخته شده، با کمک برخی اپراتورهای متخلف خارجی و با هدف کسب درآمد غیرقانونی از مشترکان با استفاده از سرویس‌های مخابراتی صورت می‌گیرد.

شیادان به وسیله تماس گیرنده‌های خودکار و به صورت نرم افزاری با تعداد زیادی از شماره‌ها، یک یا دو تماس کوتاه برقرار کرده تا تماس از دست رفته روی گوشی طرف مقابل ثبت شود. افراد نیز پس از دیدن تماس‌های از دست رفته، به گمان اینکه تماس مهمی را از دست داده‌اند یا از روی حس کنجکاوی و بدون دقت به داخلی یا خارجی بودن شماره، اقدام به تماس مجدد با این شماره‌ها می‌کنند و به این شکل هزینه‌های سنگین تماس بین المللی به آنها تحمیل می‌شود. به طور کلی راه حلی که می‌توان در مقابل این کلاهبرداری‌ها اتخاذ کرد، مسدود کردن شماره‌های تماس گیرنده و عدم تماس مجدد با آنها است.

قمارخانه‌های مجازی، دامی برای کلاهبرداری

یکی دیگر از جرائم فضای مجازی قمارخانه هایی است که دام بزرگی برای جوانان باز می کند، تبلیغات اغواگرایانه سایت های قمار و شرط بندی آن چنان وسوسه برانگیز و فریبنده است که قشرهای مختلف جامعه اعم از نوجوان و جوان و حتی میانسالان را به سوی خود می کشاند اما غافل از آنکه در انتهای این مسیر راهی جز بن بست و تباهی نیست.

در تحقیقات صورت گرفته از اینگونه سایت‌ها مشخص شده که کاربران اکثراً نوجوانان و افراد کم سن و سال هستند که با تبلیغات اغواکننده و پیشنهادات چشمگیر و واهی در فضای مجازی عضو این سایت‌ها شده اند. شگرد گردانندگان سایت‌های شرط بندی و قمار به این شکل است که در ابتدا افراد در سایت‌های قمار و شرط‌بندی آنلاین عضو شده و شاید در مراحل اولیه با هدف سرگرمی وارد این سایت‌ها شوند اما به مرور این موضوع برای آنها به صورت یک اعتیاد اینترنتی شده که تبعات منفی بسیاری را به دنبال خواهد داشت که یکی از این پیامدها، احتمال فیشینگ اطلاعات حساب بانکی و در ادامه، سرقت موجودی حساب آنها است.

گردانندگان این سایت‌ها اجازه فعالیت با مبالغ پایین را به اعضا می‌دهند و پس از جلب توجه و تطمیع طعمه‌های خود، فرد با مبالغ بالاتری خود را درگیر فعالیت در این سایت‌ها می‌کند و با از دست دادن سرمایه خود اقدام به ادامه روندبرای جبران باخت‌ها می‌کنند غافل از اینکه فعالیت بیشتر در سایت‌های قمار و شرط‌بندی منجر به فرو رفتن بیشتر در مرداب این سایت‌ها می‌شود.

نکته قابل توجه این است که در برخی از سایت‌ها، بازی‌ها دارای تقلب‌هایی به نفع گردانندگان بوده و در برخی دیگر نیز با توجه به مجرمانه بودن فعالیت در سایت‌های قمار در صورت برنده شدن، تضمینی برای پرداخت مبالغ اعلامی به اعضا وجود ندارد و بسیاری از شکات این پرونده‌ها در خصوص مسدود سازی اکانت‌های خود پس از برنده شدن مبالغ کلان توسط مدیران سایت‌ها اقدام به طرح شکایت می‌کنند.

پلیس می‌گوید، کاربران فضای مجازی به هیچ عنوان فریب این تبلیغات اغوا کننده را نخورند و خانواده‌ها تهدیدات سایت‌های قمار و شرط بندی را جدی بگیرند. والدین با توجه به افزایش اوقات فراغت نوجوانان و جوانان در ایام تعطیلی فیزیکی دانشگاه‌ها، مدارس و کلاس‌ها خانواده‌ها باید بیش از پیش مراقب فعالیت‌های فرزندان خود در فضای مجازی باشند.

گردانندگان این سایت‌ها با شعارهای تبلیغاتی «پولدار شدن آسان است» و یا «چند برابر کردن پول» و از این قبیل تبلیغات در فضای مجازی به خصوص شبکه‌های اجتماعی، نوجوانان و جوانان را در دام خود گرفتار می‌کنند.

افراد با ورود به این قبیل سایت‌ها به طمع به دست آوردن پول بیشتر ترغیب شده تا برد خود را افزایش داده یا باخت خود را جبران کنند که در نهایت باعث گرفتار شدن بیشتر آن‌ها در دام گردانندگان این سایت‌ها می‌شود و نتیجه‌ای جز اعتیاد به قمار و شرط بندی ندارد.

افرادی که دچار اعتیاد به قمار و شرط بندی هستند، در واقع بیشترین وقت و پول خود را صرف بازی‌های قمار یا شرط بندی بر سر پول یا هر دارایی دیگری دارند، می‌کنند. روانشناسان معتقدند که آسیب‌های روانشناختی از جمله افسردگی، اضطراب، خود کم‌بینی وآسیب‌های جسمی از قبیل بدخوابی، کم‌خوابی، مشکلات ارتباطی و آسیب‌های بازداشت شدن وحتی اقدام به خودکشی در پی باخت‌های پی در پی،  از تبعات فعالیت دراین سایت‌ها است.

کاربران فضای مجازی باید بدانند که اجاره دادن حساب بانکی برای سایت‌های قمار و شرط بندی نیز در فضای مجازی جرم است. برای استفاده از پول‌هایی که از طریق این سایت‌ها به دست کلاهبرداران می‌رسد لازم است که از حساب‌های بانکی افراد دیگر استفاده کنند که در نهایت ردی از کلاهبرداران پیدا نشود از همین رو مدیران سایت‌های شرط بندی اقدام به اجاره حساب‌های بانکی افراد مختلف می‌کنند.

ترفند دیگر مدیران سایت‌های شرط بندی که از آن سوءاستفاده می‌کنند این است که کاربرانی که قصد ثبت نام در این سایت‌ها را دارند به درگاه جعلی بانکی هدایت کرده و با سرقت اطلاعات بانکی حساب آنها را خالی می‌کنند و به حساب‌های اجاره‌ای که با نام افراد مختلف تهیه کرده‌اند واریز می‌کنند.

قانون برای افرادی که حساب‌های بانکی خود را اجاره می‌دهند مجازات سنگین در نظر گرفته است، در صورتی که فردی حساب و کدملی خود را به فرد دیگری اجاره دهد و وجوهی که منشأ آنها از اعمال مجرمانه باشد را در حساب خود نگهداری کند یا موجب نقل و انتقال آن شود، علاوه بر معاونت در جرم اصلی و تحمل مجازات مقرر برای آن جرم، به جرم پولشویی که مجازات آن استرداد تمام وجوه تراکنش‌شده، سود بانکی و همچنین جزای نقدی به میزان یک چهارم مبالغ تراکنش شده (عوائد حاصل از جرم) است.

قانون چه می‌گوید؟

برابر ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی قماربازی با هر وسیله‌ای ممنوع است و مرتکبان آن به یک تا ۶ ماه حبس یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده و در صورت تجاهر (یعنی اصرار و تکرار جرم) به قماربازی به هر دو مجازات محکوم می‌شوند.

همچنین برطبق ماده ۷۰۷ قانون مجازات اسلامی هر فردی آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و یک میلیون و پانصد هزار تا ۶ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.  براین اساس باید کاربران توجه داشته باشند که هرگونه تبلیغ و فعالیت در این زمینه جرم است و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.

کلاهبرداری با وعده کار در فضای مجازی

کار در خارج از کشور در بین متقاضیان مهاجرت از محبوبیت بسیاری برخوردار است چرا که مهاجرت از طریق کار یکی از کم هزینه ترین روش های مهاجرت است براین اساس بسیاری از افراد به امید زندگی بهتر و کسب موفقیت عزم مهاجرت کاری به خارج از کشور را دارند این در حالی است که درباره نحوه اقدام و نیازمندی های آن اطلاعات دقیقی ندارند،  اطلاعاتی از جمله مدارک مورد نیاز ویزای کار، مشاغل مورد نیاز، نحوه کاریابی در خارج از کشور و سایر مواردی که جزء نیازهای مهاجرت کاری به شمار می رود.  

عدم آگاهی قشر جوان بستر را برای کلاهبرداران فراهم کرده است تا از این فرصت استفاده کرده و طعمه های خود را به راحتی در فضای مجازی به دام بیندازند. عموما کلاهبرداران از طریق تبلیغات در فضای مجازی می‌توانند طعمه‌های خود را با وعده تأسیس شرکت و اخذ مجوز کار در کشورهای همسایه یا اروپایی شکار کرده و از هر متقاضی مبالغ هنگفتی کسب کنند.

این در حالی است که با توجه به اینکه گذرنامه جعلی، ویزای جعلی و اقامت غیر مجاز در نهادهای کشور مقصد ثبت می شود در این صورت متقاضی به صورت اتوماتیک وارد فهرست سیاه شده و متناسب به مقررات هر کشور ممنوع الورود می شود.  

قانون گذرنامه

براساس ماده دو قانون گذرنامه اتباع ایرانی برای خروج از کشور یا اقامت در خارج یا مسافرت از خارج به ایران باید گذرنامه داشته باشند.  صدور گذرنامه نیز منوط به ارائه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضا کننده را ثابت کند. براساس ماده سه این قانون خروج از کشور بدون ارائه گذرنامه یا مدارک مسافرت مذکور ممنوع است.

براساس ماده چهار این قانون ورود به کشور یا خروج از آن فقط از نقاطی که بنا به پیشنهاد وزارت کشور و تصویب هیأت وزیران تعیین و آگهی خواهد شد مجاز است.

براساس ماده پنج قانون گذرنامه، بازرسی گذرنامه و مدارک مسافرت و رسیدگی به آنها در مرز ها ضروری است و مأموران مربوط مکلفند از ورود افرادی که فاقد گذرنامه یا مدارک لازم برای ورود بایران باشند جلوگیری کنند.

خطرناک ترین ویروس در فضای مجازی

طبق ماده۷۴۲ـ قانون جرایم رایانه‌ای بخش تعزیرات حکومتی هرفردی که به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای، مخابراتی یا حامل‌های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید، ذخیره یا نگهداری کند، به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریال تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. همچنین برابر ماده ۱۴ قانون جرائم رایانه‌ای اشاعه محتوای خلاف عفت و اخلاق عمومی حتی در صفحات کاربری خصوصی که امکان بازنشر این‌گونه محتواهای مجرمانه وجود دارد برای کاربران مسئولیت قانونی در پی دارد.

براساس این ماده قانون ها تجاوز به حریم شخصی افراد، افشای اسرار آن‌ها در فضای مجازی و انتشار فیلم و عکس‌های خصوصی آن‌ها، استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی برای انتقام‌جویی و هتک حیثیت و در نهایت انتشار هرگونه تصاویر غیراخلاقی در فضای مجازی همانند فضای حقیقی جرم بوده و با آن برخورد می‌ شود. یکی از عوامل بسیار مهم و تأثیرگذار منفی در فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان، محتوای نامناسبی است که به راحتی در اختیار همه افراد در این فضا قرار گرفته و امنیت اخلاقی کاربران به خصوص خانواده‌ها را به خطر می‌اندازد.

صفحات غیراخلاقی فعال در فضای مجازی می‌تواند ویروسی برای تخریب شخصیت جوانان و نوجوانان باشد لذا ضرورت دارد تا والدین در این زمینه اطلاع داشته باشند که برخی افراد ناباب و غیرمتعهد اقدام به چنین اعمال زشت و قبیح در فضای مجازی می کنند که در این راستا  نظارت مستمر بر عملکرد فرزندان باید جدی گرفته شود.

بدافزارهای فضای مجازی را بشناسیم 

نرم افزارهای مخرب یا بدافزار برنامه‌های رایانه‌ای هستند که به دلیل آزار رساندن و ایجاد خسارت به کاربران به این نام مشهورند البته طیف گسترده ای از انواع نرم افزارهای مخرب وجود دارد که می‌توان به ویروس های رایانه ای،  کرم‌ها،  اسب‌های تروآ، باج افزار،  جاسوس‌افزارها،  آگهی‌افزارها،  روت‌کیت‌ها،  هرزنامه‌ها، نرم افزار سرکش و ترس‌افزار اشاره کرد، البته برنامه ها اگر مخفیانه بر خلاف منافع کاربر رایانه عمل کنند نیز بدافزار تلقی می شوند.  

امروزه بدافزارها توسط هکرهای کلاه سیاه و دولتها برای سرقت اطلاعات شخصی، مالی یا تجاری مورد استفاده قرار می گیرند. نرم افزارهای مخرب گاهی اوقات به طور گسترده علیه وب سایتهای دولتی یا شرکت ها برای جمع آوری اطلاعات محافظت شده یا به طور کلی مختل کردن عملکرد آنها استفاده می شود. با این حال بدافزارها می توانند برای به دست آوردن اطلاعاتی از جمله شماره شناسایی شخصی یا جزئیات، شماره بانکی یا کارت اعتباری و رمزهای عبور در اثر ناآگاهی کاربران وارد گوشی های هوشمند شوند.

با گسترش دسترسی گسترده به اینترنت،  نرم افزارهای مخرب بیشتر برای سودآوری طراحی شده اند. برخی از بدافزارها برای ایجاد پول استفاده می شوند و در این نوع سرقت به نظر می رسد کاربر رایانه بر روی پیوند تبلیغاتی در یک سایت کلیک کرده و از تبلیغ کننده هزینه ای دریافت می کند. علاوه بر پول سازی، از بدافزارها می توان برای خرابکاری ها استفاده کرد آن هم اغلب برای انگیزه های سیاسی.

در ایران بد افزارها بیشتر برای کلاهبرداری مالی مورد استفاده قرار می گیرد و از جمله ترفندهای مجرمان سایبری برای نفوذ به حریم خصوصی کاربران و سرقت اطلاعات آن ها،  طراحی اپلیکیشن‌های جعلی است به‌ طوری‌ که با انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی و تحریک افراد به دانلود و نصب آن‌ها، سعی در عملی کردن اهداف مجرمانه خود دارند.

مراقب آخرین بد افزار باشید

همان طور که گفته شد بدافزار یکی از معروف ترین تهدیدات سایبری است که برای آسیب رساندن به رایانه یا شبکه و دسترسی به اطلاعات حساس مورد استفاده قرار می گیرد. بدافزار از مدت ها قبل وجود داشته است، اما هنوز هم یک مشکل بزرگ برای انواع مشاغل است و براساس آمارها و گزارش ها حدود نیمی از سازمان ها در سال گذشته مورد حمله بدافزار قرار گرفتند.

این درحالی است که به تازگی منبع cybersecurityintelligence( از معروف ترین منابع اشتراک گذاری تهدیدات سایبری) به کاربران مبنی بر مراقبت از گوشی های هوشمند و رایانه ها در برار آخرین بدافزار هشدار داده است.  

در سال ۲۰۲۰، استفاده از بدافزار توسط مجرمان اینترنتی افزایش یافته است. ویژگی های خاص بدافزارها باعث شده است که به استفاده از تکنیک های پیچیده تر روی آورده اند. در حال حاضر راه حل های آنتی ویروس فقط قادر به جلوگیری از حدود ۴۰٪ حملات بدافزار هستند. علاوه بر این، بدافزارها در حال گسترش زمینه اهداف خود هستند و اکنون از آن ها علیه تلفن های همراه و دستگاه های هوشمند استفاده می شود.

بخش نگران کننده بدافزارها، افزایش بدافزار به عنوان سرویس است که حتی افرادی با توانایی های اندک در زمینه حملات سایبری نیز می توانند به راحتی با استفاده از این سرویس در راستای رسیدن به اهداف مجرمانه خود، اقدام به جرم کنند. این بدان معناست که مشاغل باید با جدیت بیشتری بدافزارها را مورد توجه قرار دهند و منابع و سرمایه گذاری را برای دفاع از خود در برابر آخرین تهدیدات بدافزار در سراسر جهان انجام دهند.

نحوه انتشار بدافزار

بدافزار قادر است به طرق مختلف و با سرعت گسترش یابد.  برخی از رایج ترین آنها به عنوان حملات فیشینگ رخ می دهد. جایی که کاربران فریب برنامه یا وب سایت را در یک ایمیل می خورند. همچنین برای مجرمان معمول است که به اصطلاح براندازی نرم افزار را انجام می دهند، به عبارت دیگر آنها برنامه ها و نرم افزارهایی که توسط توسعه دهندگان وب استفاده می شود را به طور غیرمستقیم یا از طریق وب سایت ها و شبکه های رایانه ای آلوده می کنند. بدافزار همچنین می تواند توسط هکرهایی که به شبکه دسترسی پیدا می کنند و سپس آن را از راه دور کنترل می کنند، گسترش یابد. حتی برخی از کارمندان و سایر افراد داخلی برای جاسازی بدافزار در شبکه از مجرمان اینترنتی رشوه می گیرند.

آخرین تهدیدهای بدافزار که باید از آنها آگاه باشید

بدافزار می تواند اشکال مختلفی داشته باشد براین اساس به برخی از معروف ترین آخرین تهدیدات بدافزار اشاره می شود:

ز Ryuk - این یک باج افزار بسیار پیچیده است. به سیستم نفوذ می کند و سپس داده های ذخیره شده روی آن را رمزگذاری می کند و آن را غیر قابل استفاده می کند. سپس پیامی نمایش داده می شود که این حقایق را به کاربر اطلاع می دهد و خواستار پرداخت آن به صورت بیت کوین می شود تا پرونده ها رمزگشایی شوند.

Trickbot - این یک تروجان بانکی است که برای هدف قرار دادن مشاغل کوچک و متوسط استفاده می شود. این مورد برای سرقت اطلاعات شخصی به منظور انجام کلاهبرداری در هویت استفاده می شود.

Emotet - تروجان بانکی دیگری است که به یک سرویس تهدید تبدیل شده است و از طریق ایمیل های هرزنامه که به گونه ای طراحی شده اند که مانند ایمیل های قانونی هستند،  توزیع می شود.

Dridex - این نوع دیگری از بدافزار است که می تواند از دفاع قدیمی فرار کند و در سرقت اطلاعات بانکی آنلاین تخصص دارد.

راه در امان ماندن از بدافزارها

آنتی ‌ویروس‌ها و فایروال‌ها به تنهایی نمی‌توانند ضامن امنیت کامپیوتر باشند. هکرها و سازندگان بدافزارها و ویروس‌ها، انسان‌های بسیار زیرک و هوشیاری هستند. آن‌ها همیشه یک پله جلوتر از نرم‌افزارهای امنیتی حرکت می‌کنند و به خوبی بیشتر ترفندهای کاربردی را در امنیت سیستم‌های مختلف می‌دانند و از این حفره‌ها به نفع خود استفاده می‌کنند. براین اساس باید بدانیم چگونه با تهدیدات سایبری و آسیب‌های امنیت مقابله کنیم، پیغام‌های آلوده به تروجان را از بین برده و از دزدیده شدن اطلاعات کاربری خود جلوگیری کنیم. د ذیل به نکات کلیدی در این زمینه اشاره می شود:

- از پسوردهای قوی استفاده کنید.

- سعی کنید کلمه عبوری که می‌سازید ترکیبی از عدد و حروف و حتی علامت‌ها باشد.

- حواستان به URL های(نشانی های وب) کوتاه شده باشد.

- از آنجا که URL های کوتاه شده هیچ اشاره‌ای به مقصد ندارند، هکرها از این موضوع استفاده کرده و لینک‌های آلوده به ویروس و بدافزار را برای کاربران می‌فرستند.

- هرچند وقت یک بار تنظیمات امنیت ایمیل و شبکه‌های اجتماعی را چک کنید.

- به هر تقاضای دوستی جواب مثبت ندهید، کمی به همه چیز مشکوک باشید و اطلاعات مهم و شخصی خود را از صفحه پروفایلتان پاک کنید.

- هنگام خرید اینترنتی از اعتبار و امنیت فروشگاه اینترنتی اطمینان حاصل کنید.

- هنگام خرید،  اطلاعات حساب بانکی‌تان را دراختیار فروشگاه مورد نظر قرار می‌دهید، پس کمی تأمل و تحقیق در مورد سیستم امنیتی آن‌ها زمان چندانی از شما را نمی‌گیرد.

- به طور محرمانه جست‌وجو کنید.

- نسخه‌های جدید مرورگرهای فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، سافاری و کروم، همه گزینه‌ای به نام جست‌وجوی محرمانه دارند. نام این گزینه در مرورگرهای مختلف متفاوت است.

- مرورگرتان را آپدیت کنید.

- با آپدیت مرورگر، با خیال راحت‌تر می‌توانید در صفحات مختلف وب بگردید. به روزبودن آن‌ها نیز شما را در مقابل نسخه‌های جدیدتر بدافزارها محافظت می‌کند.

چگونگی حذف بدافزارها و ویروس‌ها از تلفن همراه

کارشناسان پلیس فتا توصیه می کنند تا کاربران فضای مجازی چندین نکته را به منظور حذف بدافزارها و ویروس ها بیاموزند تا در دام شیادان گرفتار نشوند.  

- تا زمانی که ویژگی‌های خود را پیدا نکردید، تلفن همراه خود را خاموش کنید. پس از اطمینان از اینکه تلفن شما توسط بدافزار مورد حمله قرار گرفته است، دکمه پاور را پایین نگه دارید و تلفن را کاملاً خاموش کنید. ممکن است جلوی خسارت بدافزارها را نگیرد، اما می‌تواند این مشکل را بدتر کند و ممکن است تلاش‌های مخرب برای دسترسی به شبکه‌های مجاور را متوقف کند.

خاموش کردن نیز به شما فرصت می‌دهد تا فکر کنید و تحقیق کنید. آیا برنامه آلوده خاصی را که بدافزار را به دستگاه شما وارد کرده است می‌دانید؟ آیا می‌دانید چه نوع نرم‌افزار دیگری ممکن است بدون رضایت شما بارگیری کند؟. اگر نتوانید برنامه را در ریشه مشکل پیدا کنید، نمی‌توانید آن را حذف کنید.

 برنامه‌های ضد بدافزار می‌توانند به شناسایی مواردی که باعث ایجاد مشکلات شما می‌شوند کمک کنند و حتی ممکن است نرم افزارهای آلوده را برای شما حذف کنند. با این وجود، این کار نیاز به بازگرداندن دسترسی مجدد تلفن به اینترنت دارد.

- در حین کار به حالت امن / اضطراری بروید. وقتی دستگاه خود را مجددا روشن می‌کنید و برای جدا کردن برنامه مشکل ساز، وارد برنامه می‌شوید، ابتدا به حالت ایمن بروید. این کار به محدود کردن خسارت‌هایی که برنامه آلوده می‌تواند انجام دهد کمک خواهد کرد. برای اکثر دستگاه‌های اندروید، می‌توانید با نگه‌داشتن دکمه پاور برای چند ثانیه وقتی دستگاه روشن است، به حالت ایمن بروید، سپس روی گزینه Power off ضربه بزنید و نگه‌دارید. این باید چند گزینه قدرت را ایجاد کند، از جمله گزینه Reboot to safe mode. این حالت را انتخاب کرده و منتظر بمانید تا دوباره تلفن خود را راه‌اندازی کنید. اگر نمی‌توانید یک حالت امن پیدا کنید، به جای آن، حالت هواپیما را فعال کنید تا دستگاه شما از هر شبکه قطع شود. معمولا می‌توانید آن گزینه را در بالای سایه اعلان‌های خود پیدا کنید.

- به تنظیمات بروید و برنامه را پیدا کنید. از تنظیمات دستگاه اندروید خود بازدید کنید. تنظیمات معمولا دارای یک نماد چرخ دنده‌ای شکل است، اما این به موضوع و ترتیب شما بستگی دارد.  اگر در یافتن مکان مناسب مشکل دارید، آن را جستجو کنید. در تنظیمات تا زمانی که بخشی به نام برنامه‌ها را مشاهده کنید، حرکت کنید. به دنبال لیستی از تمام برنامه‌های فعلی خود باشید - برای یافتن لیست کامل ممکن است لازم باشد مدیر برنامه را انتخاب کنید. هنگامی که در آنجا هستید، حرکت کنید تا برنامه آلوده را در مرکز مشکلات خود پیدا کنید.

-برنامه آلوده و سایر موارد مشکوک را حذف کنید. به سادگی حذف را انتخاب کنید و دستگاه  اندروید شما باید برنامه مورد نظر را حذف کند. همچنین ایده خوبی است که لیست برنامه های خود را مرور کنید و بارگیری‌های مشکوک دیگر را حذف کنید، اگر قبلاً به این لیست نگاه نکرده‌اید، ممکن است از برخی موارد عجیب دستگاه شما روی آن تعجب کنید.

- برخی از محافظت از بدافزار را بارگیری کنید. در هر دستگاه اندرویدی تعدادی برنامه امنیتی وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از تلفن خود، اسکن ویروس‌ها  و خلاص شدن از شر پرونده‌های ناخواسته و هرگونه نرم‌افزار آلوده، بارگیری کنید. هنگامی که برنامه حذف برنامه دستی را به صورت دستی تمام کردید، یک برنامه امنیتی را بارگیری کنید تا به مراقبت از هرگونه مسائل آینده کمک کند.

فضای مجازی جایی برای جولان مجرمان ندارد

سردار حسین اشتری فرمانده نیروی انتظامی گفت: هر چقدر اطلاع رسانی درست به مردم را افزایش دهیم شاهد کاهش جرایم و خنثی سازی توطئه های دشمنان خواهیم بود.

وی تاکید کرد:  باید به واسطه اطلاع رسانی دقیق و ظرفیت های فنی که در اختیار داریم، فضای مجازی را برای جولان مجرمان ناامن کنیم ضمن اینکه پلیس فتا باید قاطعانه و در چارچوب قانون با افرادی که باعث ناامنی می شوند، برخورد کند.

اشتری ادامه داد: در صورت وقوع موارد مجرمانه در فضای مجازی و انتشار محتوای هنجارشکنانه در تضاد با اخلاقیات حاکم بر فرهنگ جامعه، با هنجارشکنان برخورد می کنیم.

برخورد با ناهنجاری های اخلاقی در فضای مجازی 

سردار وحید مجید رئیس پلیس فتا نیز به برخورد با هر گونه ناهنجاری اخلاقی در فضای مجازی تاکید کرد و گفت: باندهای تبهکاری و مجرمانه در خارج از کشور با اجیر کردن افرادی شناخته شده در فضای مجازی سعی در گسترش فرهنگ ابتذال و همچنین بهره برداری اقتصادی با دایر کردن سایت های غیراخلاقی دارند که پلیس فتا و سایر نهادهای امنیتی در کشور ضمن رصد دقیق رفتار مجرمانه این گروه ها و اشخاص برابر قانون با آن ها برخورد خواهد کرد.

وی افزود: با توجه به ایجاد بستر وقوع رفتارهای مجرمانه، هنجارشکنی ها که عمدتا منشا آن در خارج از کشور است، پلیس اینترپل در راستای استرداد مجرمان و مسدودسازی صفحات مجرمانه این افراد اقدامات لازم را انجام و در حال پیگیری است.

سردار مجید گفت: افراد با استفاده از نام و اعتبار چهره های شناخته شده و فعال در حوزه سایبر داخل کشور برای پیشبرد مقاصد شوم و مجرمانه خود اقدام می کنند بنابراین به هیچ عنوان نباید بستر وقوع اقدامات مجرمانه را به صورت خواسته یا ناخواسته برای آن ها فراهم کرد و باید قوانین و هنجارهای پذیرفته شده را رعایت کرد در غیر این صورت با آن ها برخورد قانونی می شود.

رئیس پلیس فتا گفت: اولویت اصلی این پلیس برخورد با هنجارشکنان  داخلی است که به صورت عمدی و غیر عمدی در دام این افراد قرار گرفته اند، چه بسا در این رابطه تعدادی از چهره های شناخته شده و فعال در عرصه سایبری مورد ارشاد و راهنمایی قرار گرفته اند.

سردار مجید با بیان اینکه در حال حاضر شاهد همکاری و تعامل مناسب دستگاه قضائی هستیم، افزود: در صورت رویت موارد مجرمانه یا ارتکاب مجدد جرم توسط افراد، برابر ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی با این افراد که سلامت اخلاقی و روانی جامعه و به خصوص جوانان را تهدید می کنند، برخورد قانونی خواهد شد ...

وی با بیان اینکه مخاطبان جریانات در فضای مجازی عمدتا جوانان و نوجوانان هستند از والدین خواست نظارت مستمری بر عملکرد سایبری فرزندان خود داشته باشند و استفاده صحیح از فضای مجازی را به آنها بیاموزند.

سردار مجید وی تاکید کرد: هموطنان می توانند در صورت نیاز به اخذ مشاوره و راهنمایی و گزارش موارد مشکوک از طریق سایت پلیس فتا به آدرس www.cyberpolice.ir  قسمت ثبت گزارشات مردمی برای تسریع در رسیدگی اقدام کنند.

رئیس پلیس فتا نیروی انتظامی گفت: در صورت وقوع موارد مجرمانه در فضای مجازی و انتشار محتوای هنجارشکنانه در تضاد با اخلاقیات حاکم بر فرهنگ جامعه، با هنجارشکنان برخورد می کنیم.

مطالعات با مهاجرت مردم به فضای مجازی در این زمینه متمرکز شود

سردار مهدی حاجیان معاون اجتماعی ناجا در زمینه پیشگیری از جرائم فضای مجازی گفت: مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در نیروی انتظامی باید مبتکرانه و خاص ناجا باشد چرا که نوع تاکتیک ها در ناجا با ۱۰ سال گذشته تفاوت دارد چرا که امروز مردم به فضای مجازی مهاجرت کرده و باید عمده مطالعات در فضای مجازی صورت بگیرد.

وی با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت ها و فناوری های نوین در مطالعات و تحقیقات  افزود: لازم است که در معاونت اجتماعی ناجا هوشمندسازی را مدنظر قرار دهیم و در این راستا برای محقق شدن اهداف سرمایه گذاری صورت بگیرد. باید بر مبنای ساختارهای تعریف شده حرکت کنیم، لازم است همپوشانی نیز در این راستا صورت بگیرد و در نهایت محصولاتی که در نتیجه تحقیقات به دست می آوریم مورد بهره برداری واقع شود.

معاون اجتماعی ناجا همچنین گفت: در مطالعات باید نهایتا به برآوردهای اجتماعی برسید و آثار آن را در دورترین نقاط (استان‌ها) شاهد باشیم.  لازم است نیروهای اجرایی براساس مطالعات، تحقیقات و همچنین برآوردهای اجتماعی تصمیم سازی کنند و فرماندهان استان ها نیز هم براساس برآوردها، طرح های عملیاتی و اطلاعاتی خود را انجام دهند.

سردار حاجیان گفت: کتابخوانی و تحقیقات میدانی دو مبنای اصلی و مهم برای رسیدن به برآوردهای اجتماعی است؛ زمانی که این دو مهم را مدنظر قرار دهیم، می توانیم به یک برآورد اجتماعی ارزشمند برسیم.

سردار حاجیان با بیان اینکه تحولات در جامعه جریان هایی را به دنبال خواهد داشت، ادامه داد: اگر در یک مجموعه در نگرش افراد تغییر ایجاد شود در کل استان ها نیز تاثیرگذار خواهد بود؛ لازم است که داده ها هوشمندانه جمع آوری شوند و اولویت های ما نیز براساس اولویت های فرمانده ناجا باشد.

معاون اجتماعی ناجا همچنین با بیان اینکه امروز دشمن باورها و اعتقادات مردم را هدف قرار داده است، افزود: باید نتایجی که از مطالعات بدست می آوریم در اختیار سایرین قرار دهیم تا آنها نیز برای رسیدن به اهداف مدنظر از تحقیقات بهره ببرند.

سردار حاجیان با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت ها و فناوری های نوین در مطالعات و تحقیقات گفت: لازم است که در معاونت اجتماعی ناجا هوشمندسازی را مدنظر قرار دهیم و در این راستا برای محقق شدن اهداف سرمایه گذاری صورت بگیرد.

معاون اجتماعی ناجا ادامه داد: در واقع باید به سمتی برویم که تمامی پژوهشگران در کل کشور به شما به عنوان یک مرجع پژوهشی نگاه کنند.  آموزش از جمله نکات حائز اهمیت است،  در این راستا استفاده از ظرفیت های ارزشمند انجمن های مردم نهاد را مدنظر قرار دهید؛ باید ناجا را به نقطه ای برسانیم که هوشمندی را در کارها شاهد باشیم.ایرنا