اکبر ولدبیگی، ضمن اشاره به اهمیت خودمراقبتی اجتماعی در روزهای سخت کرونایی اظهار کرد: اکنون که انسان به محاصره طاعون کرونا درآمده این نکته را به خاطر بسپاریم که کرونا اولین و آخرین بیماری نبوده و نخواهد بود و از این دست شوکهای اجتماعی را در طول عمر خود بارها و بارها تجربه خواهیم کرد و مفهوم خودمراقبتی اجتماعی در این زمانها بیشتر از هر زمان دیگری معنا مییابد.
وی درباره صحت این امر که در زمانی که سخن از سلامت جسم و روان آدمی در میان باشد امکانات مادی ارزش خود را به کل از دست میدهند عنوان کرد: در این روزها همه انسانها اعم از بزرگترها، کوچکترها، دانشآموزان، دانشجویان، والدین و خانوادهها بیشتر از اینکه به کیفیت امکانات مادی زندگی خود توجه کنند بیشتر به فکر مدیریت خود در مواقع بحران و پیشگیری از ابتلا به بیماری هستند.
ولدبیگی خودمراقبتی را اینگونه تعریف کرد و افزود: خودمراقبتی به معنی برنامهای هدفمند و روزانه است که انسان در طول زندگی خود از دانش، مهارت و تواناییهای فردی خود در راستای سلامت جسم و روح خود بهره میگیرد.
وی ویژگیهای خودمراقبتی را داوطلبانه، آموخته شده و مسئولیتی همگانی برشمرد و اذعان کرد: خودمراقبتی خود شامل چهار قسم جسمی، عاطفی، اجتماعی و معنوی است که به صورت زنجیروار به هم متصل و به هیچ وجه از هم جدا نیستند.
به گفته این جامعهشناس سلامت جسم و روح بر یکدیگر اثرگذار است، به همین دلیل است که مدام بر انجام ورزش، داشتن رژیم غذایی سالم و زندگی در محیطی سالم تاکید میشود تا روح و جسم سالم بماند.
اکبر ولدبیگی اولین بخش از خودمراقبتی را خودمراقبتی جسمی برشمرد و گفت: اغلب بیماریهای عفونی و محیطی که اپیدمی و همهگیر هستند همانند ویروس کرونا، در برابر یک جسم سالم و قوی عاجز هستند و افرادی که از جسمی بارور و قوی برخوردار هستند کمتر به مشکلات جسمی و بیماریهای روحی و جسمی دچار میشوند.
وی تاکید کرد: ورزش مداوم، داشتن رژیم غذایی سالم، قرار گرفتن در محیطهای آرام و به دور از هرگونه آلودگیهای فیزیکی، خواب منظم، استراحت کافی کمک شایانی به تعادل فیزیکی و روانی و همچنین تاثیر بسزایی در سلامت جسم و روان آدمی خواهد داشت.
ولدبیگی دومین بخش از خودمراقبتی را خودمراقبتی عاطفی بیان کرد و گفت: در شرایط کنونی که خانوادهها در قرنطینه اجباری به سر میبرند باید بیش از پیش به فکر رعایت حال خود و دیگران و اطرافیانمان باشیم.
وی ادامه داد: مبحث خودمراقبتی عاطفی، امری نیست که انجام آن غیرممکن باشد بلکه میتوان با کاهش استرس، داشتن نگرش مثبت، کاهش تنشها، مطالعه کتاب و پرداختن به امور مورد علاقه که سبب ایجاد انگیزه و شادابی در ما میشود در این شرایط بحرانی از خود مراقبت کنیم زیرا سعادت در دنیا در گرو همین مسائل جزئی و کوچک در زندگی است.
این استاد جامعهشناسی بر این باور است که یکی از ابزارهای مهم و اثرگذار در بحث خودمراقبتی عاطفی، انجام ورزش مداوم و ارتباط با طبیعت و مواهب طبیعی آن است.
اکبر ولدبیگی اظهار کرد: سومین بخش از خودمراقبتی، خودمراقبتی اجتماعی است که در حین حال که امری سهل و آسان است اما تاثیر بسزایی در زندگی انسان داشته و نیازمند یادگیری و آموزش ویژهای است.
به عقیده وی، روابط اجتماعی پایدار در زندگی، دوری از ایجاد هرگونه تنش، دوری گزینی از آزار و اذیت خود یا دیگران و همچنین داشتن روابط اجتماعی سالم از ابزارهای مورد نیاز خودمراقبتی اجتماعی محسوب میشوند.
ولدبیگی در ادامه عنوان کرد: از دیرزمان آزمایشها و تحقیقات گوناگون پزشکی و روانپزشکی گواه این امر هستند که افراد سالم کسانی هستند که در طول زندگی خود از روابط اجتماعی پایداری برخوردار بوده و اهل عشق ورزیدن و محبت کردن به خود و دنیای اطرافشان بوده و دارای قلبی بزرگ و سرشار از عشق و محبت هستند.
وی تاکید کرد: افراد سالم همواره در طول زندگی خود از بیماریهایی همچون آلزایمر، افسردگی و بیماریهای روحی و روانی به دورند و از زندگی سالمتری برخوردار بوده و در مواقع بحرانی تکیهگاهی محکم برای دیگران خواهند بود.
این جامعهشناس، مسئله کرونا در جهان را به منزله کشتی شکستهای که آب درون آن نفوذ کرده و هر آن در حال غرق شدن است و برای رهایی آن باید هرکسی به سهم خود مقداری آب از آن بردارد، دانست و گفت: به طور کلی خوشپوش بودن، خوش برخوردی، داشتن یک تبسم، رفاقتهای پایدار، داشتن هنر مهربانی کردن، احترام به خود و دیگران حتی حیوانات و امیدبخشی به دیگران از مواردی هستند که در دنیای امروز و در شرایط بحرانی کنونی میتواند به کنترل کرونا کمک کند.
اکبر ولدبیگی، خودمراقبتی معنوی را آخرین بخش از خودمراقبتی برشمرد و افزود: خودمراقبتی معنوی از طریق شرکت در امور خیریه، ارتباط با خدا، انجام امور مورد علاقه خود، بازگشت به درون یا مدیتیشن، توسل و اعتماد به خدا، سپاسگذاری و شکرگذاری مداوم برای نعماتی که خدا به انسان ارزانی داشته امکان پذیر خواهد بود.
وی یادگیری مهارت خودمراقبتی را در گرو در نظرگرفتن سه بُعد رفتاری، نگرشی و محیطی دانست و خاطرنشان کرد: بُعد رفتار، از آن جهت که رفتار ما با خود و دنیای اطراف چگونه است، بعد نگرشی به معنی اینکه چه در ذهنمان میگذرد و شرایط پیش آمده را با دیده فرصت به آن بنگریم و به قول شاملو اینک زمانی است برای جبران محبتهای ناکرده، اگر تا به امروز اهل مطالعه نبودهایم اکنون فرصت آن است که کتاب بیشتری بخوانیم، اگر اهل ورزش نبودهایم اکنون فرصتی است برای ورزش کردن و ...
ولدبیگی در ادامه سخنان خود یادآور شد: بهتر آن است که تهدید را به فرصت تبدیل کرده، زیرا چه بسا انسانهایی که در شرایط سخت و دشوار زندگی قله موفقیت را فتح کردند و این نکته را مدنظر داشته باشیم که خودمراقبتی اجتماعی چه تاثیری در زندگی انسان و کاهش استرس و ایجاد شور و انگیزه و همچنین چه تاثیری بر سلامتی روح و جسم ما خواهد گذاشت.
وی بر این باور است که حیات اجتماعی انسان در هزاره سوم به دو دوران قبل و بعد از کرونا تقسیم خواهد شد، آیا مایلیم که در دوران پساکرونا در همان قالبهای کهنه روزمرگی خود باقی بمانیم یا اینکه با آموزش و تمرین خودمراقبتی در دوران بحرانی سعی در آغاز زندگی سالم و شادابتری خواهیم داشت و اطلاعات سوخته گذشته را رها کرده و اطلاعات جدیدتر و بروزتر دنیا را فرا میگیریم.
اکبر ولدبیگی اظهار کرد: به طور کلی پیادهروی منظم در طول هفته، نوشیدن آب، عدم استعمال دخانیات و مشروبات الکی با هر هدف و انگیزهای، گنجاندن میوهخواری در برنامه روزانه، داشتن رژیم سالم غذایی، دوری از ایجاد تنش برای خود و دیگران، استفاده کمتر از فضای مجازی و اینترنتی، داشتن روابط اجتماعی پایدار پس از فروکش کردن بحران، شرکت در موسسههای خیریه، در اختیار قرار دادن اطلاعات خود به خبرگزاریها و خواندن بیش از پیش کتاب نسخهای برای خودمراقبتی است که باید در کل حیات اجتماعی و فردی انسان در نظر گرفته شود.
وی خاطرنشان کرد: لازمه بهرهگیری و استفاده درست از اوقات فراغت تنها امکانات مادی نیست بلکه استفاده صحیح از اوقات فراغت لازمه داشتن فهم و شعور فردی و سازگاری خود با محیط اطراف و دوری از ایجاد هرگونه تنشی برای خود و دیگران است زیرا تنش خود منشا بسیاری از بیماریها است.
ولدبیگی در پایان یادآور شد: خودمراقبتی اجتماعی برنامهای مادامالعمر است که به صورت مداوم در کلاسهای درس در فایلها و همچنین در کتابهای مختلف به ما آموزش داده میشود، دیگر وقت آن رسیده که بیشتر از هر موقعی به خود و دیگران احترام بگذاریم و دغدغه خود مراقبتی فردی و اجتماعی را جایگزینی برای دغدغههای مادی قرار دهیم.ایسنا