شفا آنلاين-محققان شیمی دانشگاه بوعلی سینا، برای اندازه گیری میزان داروی ضد ایدز، حسگری طراحی کرده اند که از قدرت تشخیص بسیار بالایی برخوردار است.
به گزارش
شفا آنلاين،از پایگاه اطلاع رسانی نانو، ساخت این حسگر ساده و
کم هزینه است و قابلیت کاربرد در حوزه پزشکی و داروسازی را دارد.
از این حسگر می توان برای اندازه گیری میزان داروی زیدوودین (Zidovudine) به عنوان اولین داروی ضدایدز شناخته شده استفاده کرد.
بر
اساس مطالعات موجود، غلظت های بالاتر از 10 میکرومولار این دارو در خون،
اثرات جانبی نامطلوبی برای انسان به همراه خواهد داشت. بنابراین به دست
آوردن میزان موثر دارو و دنبال کردن تغییرات غلظت آن در خون بیمار نیازمند
استفاده از حسگرهایی دقیق است.
محققان در این طرح با بهره گیری از
ترکیبی از نانولوله های کربنی و نانوفیلم نقره اقدام به ساخت حسگری
الکتریکی کرده اند که می تواند این هدف را تحقق بخشد.
حسگر طراحی
شده قادر به اندازه گیری غلظت های بسیار پایین (در حد 15/0میکرومولار) از
داروی ضدایدز زیدوودین است. این حسگر همچنین در اندازه گیری موثر دارو در
نمونه پلاسمای خون موفق بوده و تا حدود 98 درصد از میزان واقعی این دارو را
تعیین کرده است.
استفاده از فلزات در نقش کاتالیست برای ساخت
حسگرها یک روش شناخته شده است. بیشتر کارهای انجام شده در این زمینه، بر
مبنای استفاده از نانوذرات فلزی برای افزایش سطح فعال الکترود و بهبود
کارایی حسگرها بوده است.
تحقیقات این گروه نشان داده است که فلز
نقره، کاتالیست بسیار مناسبی در واکنش احیای الکتریکی- شیمیایی زیدوودین
است. در این طرح برای افزایش سطح فعال الکترود، نقره به صورت یک لایه
نانومقیاس بر روی بستر نانولوله ی کربنی نشانده شده است.
برای این
منظور سطح الکترود در ابتدا با نانولوله های کربنی (با سطح ویژه زیاد و
هدایت الکتریکی بالا) پوشش داده شده سپس پوششی از فلز نقره به صورت
نانوفیلم بر روی این بستر نانوساختار قرار گرفته است. این روش پیشنهادی می
تواند راهکار مناسبی برای دستیابی به حداکثر سطح فعال در حسگرها باشد.
به
گفته احمدرضا افراز، دانشجوی دکتری شیمی ـ فیزیک دانشگاه بوعلی سینا،
نشاندن فلز گرانبهای نقره به صورت یک لایه با ضخامتی در مقیاس نانومتر بر
روی یک بستر نانولوله کربنی نه تنها سبب افزایش قابل توجه سطح فعال حسگر و
سرعت واکنش های الکتروشیمیایی بر روی آن می شود، بلکه به دلیل ضخامت بسیار
کم، به مقدار زیادی در مصرف نقره صرفه جویی می کند و هزینه های ساخت حسگر
کاهش خواهد یافت.
ضخامت پوشش نقره با مقایسه تصاویر SEM نانولوله
های کربنی چند دیواره قبل و بعد از رسوب دادن نقره، 15/5 نانومتر به دست
آمده است. برای تشخیص خاصیت کاتالیستی نقره برای کاهش داروی زیدوودین و
ایجاد سیگنال الکتریکی از مقایسه نمودارهای ولتامتری چرخه ای استفاده شده
است.
بر اساس نتایج، الکترود تجاری کربن شیشه ای هیچگونه سیگنالی
برای این دارو تولید نمی کند، درحالی که با کاهش الکتروشیمیایی زیدوودین،
پوشش نقره بر روی سطح الکترود سبب ایجاد سیگنالی قوی می شود.
ایرنا