غذاهای فرآوری شده هم منبعی از این ماده سمی هستند، مثل سوسیس و کالباس که همین چند وقت پیش با استناد به یک تحقیق در آمریکا اعلام شد، نیترات موجود در آن، منجر به بیماری روانی شیدایی میشود
شفاآنلاین>سلامت> پیش از این رئیس سابق سازمان غذا و دارو، وجود نیترات در سیب زمینی و پیاز برخی از مناطق را تایید کرده بود و قبل از آن هم به وجود این ماده در برخی از گوجه فرنگیها، اشاره کرده بود.
به گزارش شفاآنلاین، آب هم جزو همین گروه قرار میگیرد که گاهی گفته میشود نیتراتش بالاست و گاهی میگویند در حد مجاز است. غذاهای فرآوری شده هم منبعی از این ماده سمی هستند، مثل سوسیس و کالباس که همین چند وقت پیش با استناد به یک تحقیق در آمریکا اعلام شد، نیترات موجود در آن، منجر به بیماری روانی شیدایی میشود.
نیترات در سبد غذایی مان جاخوش کرده. همه جا می شود پیدایش کرد، در آب، در سیب زمینی،در پیاز و گوجه فرنگی و ...؛ همه هم می دانند، از مسئولان بهداشتی تا مدیران بخش کشاورزی. هر بار ماجرا با یک اعلام نگرانی به اوج می رسد و پس از چند خبر و گزارش، به دست فراموشی سپرده می شود و در نهایت مردم می مانند و غذاهای آلوده ای که هر روز باید مصرف کنند.
اثرات زیانبار نیترات به دو گروه مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می شوند:
اثر مستقیم آن در ترکیب با پروتیین و اسیدهای آمینه باعث ایجاد نیتروزآمین شده که خود عامل ابتلا به سرطان است
اثر غیرمستقیم آن تبدیل شدن به نیتریت و بروز مسمومیت(Poisoning) است
کدام مواد غذایی بیشترین نیترات را دارند؟
سوسیس و کالباس
سس های قرمز
رب گوجه فرنگی
غذاهای آماده
فست فودها
کدام سبزیها نیترات بیشتری جذب میکنند؟
گروه اول گیاهانی که بین هزار تا ٤ هزار میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن تازه، نیترات ذخیره میکنند مثل کاهو، رازیانه، چغندر، تربچه، کلم قمری و اسفناج.
گروه دوم ذخیرهسازی نیترات در حد متوسط یعنی ٥٠٠ تا هزار میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن تازه است مثل هویج، کلمپیچ، گلکلم، ترهفرنگی.
گروه سوم گیاهانی هستند که در حد کم نیترات ذخیره میکنند یعنی کمتر از ٥٠٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن تازه مانند نخود، لوبیا سبز، خیار، سیبزمینی، سیر، گوجهفرنگی، پیاز و انواع میوهها.
میزان نیترات ذخیرهشده در گیاهان به سایر شرایط مثلا مقدار کود ازتی که به گیاه داده میشود و حتی مدت تابش نور خورشید هم بستگی دارد. مثلاً در کمبود نور، گیاهان نیترات بیشتری ذخیره میکنند.
نیترات چه بلایی سرمان می آورد؟
سرطان معده
کمخونی
سقطجنین
بی خوابی
افزایش چربی شکم
احساس گرمای بیش از حد
زبان زرد یا سفید
یبوست
مشکلات(Difficulties) پوست
سردردهای مداوم
سنگ کیسه صفرا
موقع خریدن سبزیجات و میوه ها این نکات را فراموش نکنید.
پوست خیار بویژه خیارهای گلخانه ای را پیش از مصرف جدا کنید و حتی الامکان خیارهای مزرعه ای بخرید و استفاده کنید.
از خرید هویج های درشت اجتناب کنید و هویجهایی بخرید که نارنجی پررنگند زیرا چنین هویجهایی میزان بالاتری آنتی اکسیدان در خود دارند.
برگ های کهنه سبزی را دور بریزید و از خوردن برگهای بیرونی و بویژه مغز سفت و سفید وسط کاهو خودداری کنید.
بهتر است برگ های اسفناج را خام مصرف کنید و در صورتی که آن را آب پز کرده اید از نگهداری طولانی مدت آن در یخچال خودداری کنید. هرگز این نوع سبزی را منجمد و فریز نکنید زیرا فعل و انفعالات شیمیایی که در نقطه انجماد آن ایجاد می شود بر میزان نیترات درون این سبزی میافزاید.
از مصرف میوه ها و سبزیجات کهنه و مانده دوری کنید.
سادهترین راه تشخیص پیاز سالم از پیاز آلوده به نیترات، توجه به قسمت گردن آن است. هر چه گردن پیاز نازک و اندازه آن کوچکتر باشد معلوم میشود که میزان نیترات کمتری جذب کرده است. علاوه بر این، به پیازهای جوانه زده یا دارای گردن ضخیم و سایز درشت، کود بیشتری داده شده است.
سیبزمینیهای درشت، نرم و انواعی که رنگ پوستشان تیره است و آنهایی که به فاصله کوتاهی پس از قاچ زدن سیاه میشوند، حاوی درصد بالاتری نیترات هستند.
سبزی بخوریم یا نخوریم؟
سبزی بخوریم، اما باید اصول ایمنی و بهداشتی را در خوردن آنها رعایت کنیم. مثلا سبزیهای برگی کهنه را نخورید، پوست خیار را حتما پیش از خوردن آن بگیرید (هرچند پوست خیار دارای پتاسیم بسیار بالایی است اما با توجه به شرایط این روزهای کشاورزی ما و جذب آلایندهها به وسیله پوست خیار، جدا کردن پوست آن توصیه میشود) یا دور خوردن برگهای بیرونی و مغز سفت و سفید وسط کاهو را خط بکشید.
تجمع نیترات، کودها و مواد شیمیایی در سبزیهای برگی مانند کاهو و بعد از آن، در سبزیهای غدهای یا همان ریشهای بیشتر است. رتبه آخر هم به سبزیهای میوهای اختصاص دارد.
موقع خرید پیاز و سیب زیمنی به این نکته ها توجه کنید
پیاز بدون جوانه که دارای گردن نازک و بسته است، بهتر از پیازهای جوانهزده یا با گردنهای ضخیم و باز است
سیبزمینیهای سالم، نرم نیستند. سیبزمینیهای نرم، بدمزهاند و معلوم است که مدت زمان زیادی در انبار ماندهاند. برای تشخیص سلامت سیبزمینی، کافی است آن را برش بزنید. اگر تا ٥ دقیقه سیاه نشد، یعنی سلامت و تازه است.
میوه ها را چطور میل کنیم؟
بهتر است پوست میوههای انباری مانند سیب و گلابی که قابل پوست کندن هستند، پیش از خوردن بگیرید چون خیلی از سموم انباری، جذب پوست میوهها میشوند. معمولا پوست سیبها آغشته به واکس هم است که میتواند نفاخ شدن آنها را در پی داشته باشد. مصرف مرکباتی مثل پرتقال و نارنگی به دلیل پوست ضخیمی که دارند و به خاطر جدا کردن پوستشان قبل از خوردن، مشکل خاصی ندارد.
نیترات چه خطراتی برای نوزادان دارد؟
نیترات را یک تهدید بالقوه سلامتی برای افراد به ویژه نوزادان میدانند؛ چرا که منجر به ابتلا به بیماری «مت هموگلوبین» یا سندروم نوزاد کبود میشود. این عارضه به خصوص اگر نوزاد با شیر خشک رقیقشده یا آب با نیترات بالا تغذیه(Nutrition) شده باشد، ممکن است، رخ دهد. اما نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، حتی اگر مادر از آب با غلظت بالای نیترات نوشیده باشد، در معرض خطر مت هموگلوبین نیستند. وقتی نیترات با خوردن غذا و نوشیدن آب وارد بدن میشود، در خون با هموگلوبین (پروتیین ناقل اکسیژن در خون که رنگ سرخ ناشی از آن است) ترکیب میشود و متهموگلوبین ایجاد میشود. این اتفاق منجر میشود تا توانایی انتقال اکسیژن خون کاهش پیدا کند. نوزادان به سمیت با نیترات بیش از کودکان بزرگتر یا بزرگسالان حساسترند.