بازار بورس اوراق بهادار تهران به دلیل سابقه کمتر نسبت به باقی بازارهای سرمایه همچون بانک و موسسات قرض‌الحسنه، همیشه از میزان استقبال کمتری برخوردار بوده است
شفاآنلاین>بیمه و بانک> بازار بورس اوراق بهادار تهران به دلیل سابقه کمتر نسبت به باقی بازارهای سرمایه همچون بانک و موسسات قرض‌الحسنه، همیشه از میزان استقبال کمتری برخوردار بوده است؛ به‌طوری که طبق آخرین آمارها حدود 11 میلیون نفر از کل کشور سهامدار هستند، اما تقریبا می‌توان مدعی شد اکثریت مردم حداقل در یکی از بانک‌ها دارای حساب هستند. دلیل دیگر و اصلی را که می‌توان عنوان کرد، عدم یا کمبود شفافیت این بازار نسبت به باقی بازارها است. ازطرفی در سال 94 که برجام به نتیجه رسید، تقریبا سه ماه به‌طور متوالی بازار اوراق واکنش مثبتی داشت و سودهای خوبی را نصیب سهامدارانش کرد.
به گزارش شفاآنلاین، هر از گاهی نیز سازمان بورس اوراق برای جذب بیشتر مردم به این بازار، از ترفندهای مختلفی استفاده می‌کند؛ نمایشگاه بورس، بانک و بیمه سال قبل بود که یک سامانه با عنوان «دارا» رونمایی شد. «دارا» که از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکز اوراق بهادار و تسویه وجوه به جامعه سهامداری کشور معرفی شد، قرار بود اطلاع‌رسانی مناسب، ارائه گزارش از تغییر دارایی سهامداران، به اشتراک گذاشتن سرویس‌های سمات و احراز هویت یک مرتبه‌‌ای برای سهامداران را ارائه دهد. نمایشگاه امسال نیز دستاورد دیگری داشت؛ این‌بار سامانه «کارا» معرفی شد؛
این سامانه برای مقاطع بالاتر درنظر گرفته شد. درواقع کارگزاران تنها از طریق سامانه الکترونیکی «کارا» درخواست‌های خود را در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ثبت می‌کنند و با بهره‌برداری کامل از این سامانه، دریافت، پذیرش و ثبت مدارک کارگزاران به صورت کاغذی در دبیرخانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی امکان‌پذیر نخواهد بود و عملا کاغذبازی از بورس(Exchange) حذف می‌شود.
بعد از آنکه بعد از 12 سال، محمدجواد ظریف توانست برجام را به نتیجه برساند، بسیاری از کارشناسان انتظار داشتند اولین بازاری که سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به کشور استفاده می‌کنند، بورس اوراق بهادار باشد؛ اما به دلیل عدم شفافیت این بازار، عملا ورود آنها به کشور منتفی شد. البته سازمان بورس در این زمینه اقداماتی را انجام داد؛ یکی از آنها الزام شرکت‌ها به رعایت IFRS در صورت‌های مالی‌شان بود. اکثر شرکت‌ها در این زمینه حرکت کردند و هر ماه فعالیت‌های شرکت را روی سامانه کدال نوشتند. اما مشکل اصلی شرکت‌های بزرگ خصولتی بود که دولت نهم و دهم به‌جا گذاشت و حال توانایی دولت در بازگرداندن آنها به حالت شفاف کم است و آنها بازهم قوانین را رعایت نمی‌کنند؛ در نتیجه انتظار برای ورود سرمایه‌گذار خارجی نیز به صفر رسید. بنابراین برخلاف با این امکاناتی که سازمان بورس برای سهامداران(Shareholders) درنظر می‌گیرد، عملا بعد از برجام نیز سرمایه‌گذار خارجی به کشور بازنگشت.
در وهله خُرد، نیاز مردم به زمینه‌سازی سازمان بورس به ورود آنها به این بازار مالی است. در این زمینه نیز اقدامات قابل‌توجهی انجام شده و سازمان توانسته هرچه بیشتر مردم را در این خصوص آگاه کند. به‌طوری که طی 2 سال اخیر به جمعیت سهامداران، حدود 25 درصد اضافه شده است. اما به هر طریق نسبت به کشورهای پیشرفته که میزان سرمایه‌گذارانشان تقریبا با جمعیتشان برابری می‌کند، بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم.
شفافیت کارگزاری‌ها
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: فاز اول سامانه درگاه الکترونیکی کارگزاران با نام اختصاری «کارا» که ارتباط و درگاه اصلی تجمیع و تسهیل ارائه خدمات به کارگزاران است، به‌طور رسمی با حضور رئیس سازمان بورس در جریان نمایشگاه امسال بورس افتتاح شده و به‌طور پایلوت این سامانه ابتدا با 10 شرکت کارگزاری آغاز و هم اکنون به 60 کارگزاری افزایش یافته است.
محمدرضا محسنی با بیان اینکه از طریق این سامانه شرکت‌های کارگزاری کلیه خدمات خود را از یک نقطه دریافت می‌کنند، گفت: در گام بعدی نیز تغییر کارگزار ناظر و فریز سهام و سایر خدمات شرکت‌های کارگزاری همچون گزارش‌های صندوق تضمین تسویه، پرداخت الکترونیکی نکول کارگزار، تغییر کارگزار ناظر، درخواست صدور کد مشتری، گزارش مالی تسویه کارگزاری و رصد و پیگیری امور درخواستی کارگزاران افزوده از طریق این سامانه انجام خواهد شد.
وی افزود: این سامانه با شبکه بانکی در ارتباط است و برمبنای شناسه شبا کار می‌کند، به‌علاوه اینکه عملیات ثبت کدهای حقوقی یا غیر از آن را که کارگزاران می‌خواهند انجام دهند با توجه بر اینکه مبنای سامانه آنلاین است هرگونه اشکال را به سرعت هشدار می‌دهد و در وقت و زمان کارگزارها صرفه جویی می‌کند.
به گفته محسنی شرکت‌های کارگزاری از هم اکنون می‌توانند از طریق سامانه کارا اطلاعات پایه سرمایه‌گذاران خود را برای انجام فرآیند توزیع عایدات اوراق بهادار به شکل ویژه اوراق بدهی از طریق این سامانه در اختیار سپرده‌گذاری قرار دهند تا به این ترتیب ارائه این سرویس نقش موثری در توسعه بازار بدهی داشته باشد.
وی با بیان اینکه درگاه الکترونیکی کارا مجهز به گواهی دیجیتال بازار سرمایه است، اظهار کرد: این امر باعث می‌شود تا صحت تبادل اطلاعات میان شرکت سپرده‌گذاری و کارگزاران با اعتبار و اطمینان بیشتری انجام و برخی مکاتبات حذف شود.
مدیرعامل سمات درباره اینکه چه رقمی از حجم سرمایه‌های خارجی در بازار سرمایه به گردش درآمده است، گفت: حجم سرمایه خارجی در بورس ایران از مبلغ 500 میلیارد تومان هم اکنون به سه هزار میلیارد تومان رسیده است؛ یعنی به طور متوسط شش برابر شده است. همچنین از مجموع 852 کد معاملاتی صادر شده برای سرمایه‌گذار خارجی نیز هم اکنون 820 کد معاملاتی در بازار سهام فعال شده اند.
لزوم توجه به زیرساخت‌ها
حیدر حریری در این رابطه گفت: خوشبختانه از دولت قبل، با اقداماتی که سازمان بورس انجام می‌دهد، آگاهی مردم نسبت به بورس بیشتر شده و خود سازمان نیز کلاس‌های متفاوتی برای مردم برگزار می‌کند. اما اینکه بسیاری از مردم از ورود به این بازار امتناع می‌کنند این است که هنوز مردم به بورس اعتماد ندارند و چون برای ورود، به اطلاعات کافی نیاز دانرد، بنابراین ترجیح می‌دهند یا سرمایه‌هایشان را در بانک‌ها و موسسات مالی قرار دهند و یا در مرحله پیشرفته‌تری، به خرید و فروش طلا و سکه اقدام کنند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: سال قبل و امسال دو سامانه با نام‌های «دارا» و «کارا» طراحی شد که به ترتیب برای بهتر کار کردن سهامداران و کارگزاری‌ها بود؛ البته سازمان بورس در این خصوص کم کاری انجام داد و سامانه قبلی که به سهامداران خُرد مربوط بود را بیشتر معرفی نکرد. به هر طریق ارائه این مدل سامانه‌ها برای شناخت هرچه بیشتر و همچنین ساده‌تر شدن کار سهامداران و کارگزاری‌ها مفید است که البته نبود آنها هم تاحدی مشکل‌زا نخواهد بود.
حریری درخصوص رابطه ورود سرمایه‌گذار خارجی با امکانات این چنینی تاکید کرد: ما نباید همه مسائل را به هم مرتبط بدانیم. ازطرفی سرمایه‌گذار خارجی در صورتی به بازار ایران ورود می‌کند که برایش نفعی داشته باشد. تا زمانی که ما نتوانیم اقداماتی در راستای شفافیت هرچه بیشتر انجام دهیم، یقینا نباید منتظر خارجی‌ها باشیم. همچنین توصیه می‌کنم سازمان بورس شیوه‌نامه IFRS را سخت‌گیرانه‌تر برای شرکت‌ها درنظر بگیرد، اگر این کار را انجام ندهیم، تا سال‌ها بعد هم باز سرمایه‌گذاران به دلیل عدم شفافیت به ایران پای نخواهند گذاشت.
وی در پایان افزود: تا به امروز بسیاری از شرکت‌ها در راستای شفافیت بیشتر اقدام کرده‌اند، اما بازهم به شفافیت بیشتر نیاز داریم. بسیاری از نمادهای بانکی هنوز درگیر مسائلی هستند که این موضوع نگران‌کننده است و به همین دلیل حتی افراد کم آگاه‌تر در کشور هم حتی رغبتی برای ورود به بورس ندارند؛ در نتیجه اگر بتوانیم زیرساخت‌ها را زودتر از مسائل پیش پا افتاده حل کنیم، موفق‌تر خواهیم بود.
به گزارش شفاآنلاین، هر از گاهی نیز سازمان بورس اوراق برای جذب بیشتر مردم به این بازار، از ترفندهای مختلفی استفاده می‌کند؛ نمایشگاه بورس، بانک و بیمه سال قبل بود که یک سامانه با عنوان «دارا» رونمایی شد. «دارا» که از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکز اوراق بهادار و تسویه وجوه به جامعه سهامداری کشور معرفی شد، قرار بود اطلاع‌رسانی مناسب، ارائه گزارش از تغییر دارایی سهامداران، به اشتراک گذاشتن سرویس‌های سمات و احراز هویت یک مرتبه‌‌ای برای سهامداران را ارائه دهد. نمایشگاه امسال نیز دستاورد دیگری داشت؛ این‌بار سامانه «کارا» معرفی شد؛
این سامانه برای مقاطع بالاتر درنظر گرفته شد. درواقع کارگزاران تنها از طریق سامانه الکترونیکی «کارا» درخواست‌های خود را در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ثبت می‌کنند و با بهره‌برداری کامل از این سامانه، دریافت، پذیرش و ثبت مدارک کارگزاران به صورت کاغذی در دبیرخانه شرکت سپرده‌گذاری مرکزی امکان‌پذیر نخواهد بود و عملا کاغذبازی از بورس(Exchange) حذف می‌شود.
بعد از آنکه بعد از 12 سال، محمدجواد ظریف توانست برجام را به نتیجه برساند، بسیاری از کارشناسان انتظار داشتند اولین بازاری که سرمایه‌گذاران خارجی برای ورود به کشور استفاده می‌کنند، بورس اوراق بهادار باشد؛ اما به دلیل عدم شفافیت این بازار، عملا ورود آنها به کشور منتفی شد. البته سازمان بورس در این زمینه اقداماتی را انجام داد؛ یکی از آنها الزام شرکت‌ها به رعایت IFRS در صورت‌های مالی‌شان بود. اکثر شرکت‌ها در این زمینه حرکت کردند و هر ماه فعالیت‌های شرکت را روی سامانه کدال نوشتند. اما مشکل اصلی شرکت‌های بزرگ خصولتی بود که دولت نهم و دهم به‌جا گذاشت و حال توانایی دولت در بازگرداندن آنها به حالت شفاف کم است و آنها بازهم قوانین را رعایت نمی‌کنند؛ در نتیجه انتظار برای ورود سرمایه‌گذار خارجی نیز به صفر رسید. بنابراین برخلاف با این امکاناتی که سازمان بورس برای سهامداران(Shareholders) درنظر می‌گیرد، عملا بعد از برجام نیز سرمایه‌گذار خارجی به کشور بازنگشت.
در وهله خُرد، نیاز مردم به زمینه‌سازی سازمان بورس به ورود آنها به این بازار مالی است. در این زمینه نیز اقدامات قابل‌توجهی انجام شده و سازمان توانسته هرچه بیشتر مردم را در این خصوص آگاه کند. به‌طوری که طی 2 سال اخیر به جمعیت سهامداران، حدود 25 درصد اضافه شده است. اما به هر طریق نسبت به کشورهای پیشرفته که میزان سرمایه‌گذارانشان تقریبا با جمعیتشان برابری می‌کند، بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم.
شفافیت کارگزاری‌ها
مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی گفت: فاز اول سامانه درگاه الکترونیکی کارگزاران با نام اختصاری «کارا» که ارتباط و درگاه اصلی تجمیع و تسهیل ارائه خدمات به کارگزاران است، به‌طور رسمی با حضور رئیس سازمان بورس در جریان نمایشگاه امسال بورس افتتاح شده و به‌طور پایلوت این سامانه ابتدا با 10 شرکت کارگزاری آغاز و هم اکنون به 60 کارگزاری افزایش یافته است.
محمدرضا محسنی با بیان اینکه از طریق این سامانه شرکت‌های کارگزاری کلیه خدمات خود را از یک نقطه دریافت می‌کنند، گفت: در گام بعدی نیز تغییر کارگزار ناظر و فریز سهام و سایر خدمات شرکت‌های کارگزاری همچون گزارش‌های صندوق تضمین تسویه، پرداخت الکترونیکی نکول کارگزار، تغییر کارگزار ناظر، درخواست صدور کد مشتری، گزارش مالی تسویه کارگزاری و رصد و پیگیری امور درخواستی کارگزاران افزوده از طریق این سامانه انجام خواهد شد.
وی افزود: این سامانه با شبکه بانکی در ارتباط است و برمبنای شناسه شبا کار می‌کند، به‌علاوه اینکه عملیات ثبت کدهای حقوقی یا غیر از آن را که کارگزاران می‌خواهند انجام دهند با توجه بر اینکه مبنای سامانه آنلاین است هرگونه اشکال را به سرعت هشدار می‌دهد و در وقت و زمان کارگزارها صرفه جویی می‌کند.
به گفته محسنی شرکت‌های کارگزاری از هم اکنون می‌توانند از طریق سامانه کارا اطلاعات پایه سرمایه‌گذاران خود را برای انجام فرآیند توزیع عایدات اوراق بهادار به شکل ویژه اوراق بدهی از طریق این سامانه در اختیار سپرده‌گذاری قرار دهند تا به این ترتیب ارائه این سرویس نقش موثری در توسعه بازار بدهی داشته باشد.
وی با بیان اینکه درگاه الکترونیکی کارا مجهز به گواهی دیجیتال بازار سرمایه است، اظهار کرد: این امر باعث می‌شود تا صحت تبادل اطلاعات میان شرکت سپرده‌گذاری و کارگزاران با اعتبار و اطمینان بیشتری انجام و برخی مکاتبات حذف شود.
مدیرعامل سمات درباره اینکه چه رقمی از حجم سرمایه‌های خارجی در بازار سرمایه به گردش درآمده است، گفت: حجم سرمایه خارجی در بورس ایران از مبلغ 500 میلیارد تومان هم اکنون به سه هزار میلیارد تومان رسیده است؛ یعنی به طور متوسط شش برابر شده است. همچنین از مجموع 852 کد معاملاتی صادر شده برای سرمایه‌گذار خارجی نیز هم اکنون 820 کد معاملاتی در بازار سهام فعال شده اند.
لزوم توجه به زیرساخت‌ها
حیدر حریری در این رابطه گفت: خوشبختانه از دولت قبل، با اقداماتی که سازمان بورس انجام می‌دهد، آگاهی مردم نسبت به بورس بیشتر شده و خود سازمان نیز کلاس‌های متفاوتی برای مردم برگزار می‌کند. اما اینکه بسیاری از مردم از ورود به این بازار امتناع می‌کنند این است که هنوز مردم به بورس اعتماد ندارند و چون برای ورود، به اطلاعات کافی نیاز دانرد، بنابراین ترجیح می‌دهند یا سرمایه‌هایشان را در بانک‌ها و موسسات مالی قرار دهند و یا در مرحله پیشرفته‌تری، به خرید و فروش طلا و سکه اقدام کنند.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: سال قبل و امسال دو سامانه با نام‌های «دارا» و «کارا» طراحی شد که به ترتیب برای بهتر کار کردن سهامداران و کارگزاری‌ها بود؛ البته سازمان بورس در این خصوص کم کاری انجام داد و سامانه قبلی که به سهامداران خُرد مربوط بود را بیشتر معرفی نکرد. به هر طریق ارائه این مدل سامانه‌ها برای شناخت هرچه بیشتر و همچنین ساده‌تر شدن کار سهامداران و کارگزاری‌ها مفید است که البته نبود آنها هم تاحدی مشکل‌زا نخواهد بود.
حریری درخصوص رابطه ورود سرمایه‌گذار خارجی با امکانات این چنینی تاکید کرد: ما نباید همه مسائل را به هم مرتبط بدانیم. ازطرفی سرمایه‌گذار خارجی در صورتی به بازار ایران ورود می‌کند که برایش نفعی داشته باشد. تا زمانی که ما نتوانیم اقداماتی در راستای شفافیت هرچه بیشتر انجام دهیم، یقینا نباید منتظر خارجی‌ها باشیم. همچنین توصیه می‌کنم سازمان بورس شیوه‌نامه IFRS را سخت‌گیرانه‌تر برای شرکت‌ها درنظر بگیرد، اگر این کار را انجام ندهیم، تا سال‌ها بعد هم باز سرمایه‌گذاران به دلیل عدم شفافیت به ایران پای نخواهند گذاشت.
وی در پایان افزود: تا به امروز بسیاری از شرکت‌ها در راستای شفافیت بیشتر اقدام کرده‌اند، اما بازهم به شفافیت بیشتر نیاز داریم. بسیاری از نمادهای بانکی هنوز درگیر مسائلی هستند که این موضوع نگران‌کننده است و به همین دلیل حتی افراد کم آگاه‌تر در کشور هم حتی رغبتی برای ورود به بورس ندارند؛ در نتیجه اگر بتوانیم زیرساخت‌ها را زودتر از مسائل پیش پا افتاده حل کنیم، موفق‌تر خواهیم بود.
نظرشما
آخرین اخبار