شفا آنلاین :فوق تخصص روماتولوژی گفت: هر ۵ کیلو کاهش وزن، ۲۰ تا ۳۰درصد سرعت پیشرفت بیماری آرتروز را کم میکند.
محمد مهدی امام اظهار داشت: آرتروز یک بیماری است که مشخصه آن تخریب پیشرونده غضروف مفصلی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: در این بیماری غضروف مفصلی به شدت و به مرور زمان دچار تخریب میشود و در راه رفتن بیمارمشکل ایجاد میکند.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: عملکرد غضروف در مفاصل، ایجاد سطح صیقلی بر روی استخوان است که تسهیل حرکت دو استخوان بر روی هم را باعث میشود.
محمد مهدی امام بیان داشت: با آسیب غضروف، استخوانها به طور مستقیم با هم تماس پیدا میکنند که به ایجاد درد شدید در بیمار منجر میشود.
این فوق تخصص تصریح کرد: این بیماری را نباید با پوکی استخوان اشتباه گرفت چرا که در پوکی استخوان غضروفها سالم هستند ولی خود استخوان ضعیف میشود که افزایش شکنندگی استخوان را در پی دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر اینکه علائم آرتروز چیست، گفت: علائم آرتروز بسیار متفاوت است گاهی اوقات آرتروز هیچ علائمی ندارد و فقط با عکسبرداری از مفاصل وجود آن محرز میشود.
این فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: تقریباً میتوان گفت که تمام افراد بالای 50 سال در ناحیه گردن ، آرتروز دارند.چون شواهد عکسبرداری آرتروز در مفاصل گردن این امر را نشان داده است در صورتی که خیلی از این افراد ، حتی سابقه درد در ناحیه گردن را نداشتهاند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: شایعترین علامت بروز آرتروز در بسیاری از افراد وجود درد است. درد در بیماران آرتروزی معمولاً با استراحت بهبود پیدا میکند و با فعالیت تشدید میشود.
این متخصص ادامه داد: در شروع آرتروز بسیاری از بیماران یک حالت ژلهای در مفاصل دارند بدین معنا که بعد از بیحرکتی ، مفصل کمی سفت شده و باید چند بار مفصل مربوطه را حرکت دهند تا سفتی آن برطرف شود؛ مثل کسانی که در ماشین مینشینند و بعد از پیاده شدن دچار درد در زانوها شده و میبایست چند قدم راه بروند تا این درد بهتر و کمتر شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از علائم دیگر آرتروز را ایجاد صدا در مفاصل دانست و گفت: البته صدا در مفاصل افراد نرمال نیز ممکن است دیده شود ولی در آرتروز صدای تلق تلوق، همراه با درد در مفاصل وجود دارد.
امام بیان داشت: از علائم دیگر آرتروز، تورم مفصل مبتلاست که متورم شده و به طور ثانویه به حجیم شدن استخوان یا تجمع مایع در داخل مفصل منجر میشود.
این فوق تخصص روماتولوژی، آرتروز را به دو صورت اولیه و ثانویه تقسیمبندی کرد و گفت: آرتروز اولیه آرتروزی است که با افزایش سن به وجود میآید که معمولاً در ایجاد آن فاکتورهای ژنتیک نقش دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: آرتروز ثانویه، آرتروزی است که ثانویه به دنبال یک بیماری خاص در مفصل به وجود می آید مانند روماتیسم مفصلی، عفونت و شکستگی.
محمد مهدی امام تصریح کرد: آرتروز ثانویه در هر مفصلی دیده میشود ولی آرتروز اولیه فقط در مفاصل خاصی قابل مشاهده است به عنوان مثال در اندام فوقانی فقط در بند انتهایی و میانی انگشتان و قاعده شخص دیده میشود؛ پس آرتروز اولیه در مچ دست، آرنج و شانه وجود ندارد.
وی ادامه داد: در اندام تحتانی مثلاً در زانو، لگن و شست پا، آرتروز اولیه دیده میشود ولی در سایر مفاصل اندام تحتانی آرتروز اولیه قابل مشاهده نیست.
فوق تخصص روماتولوژی گفت: در ناحیه ستون مهره، آرتروز در ناحیه گردن و کمر قابل مشاهده است و ناحیه پشتی دچار آرتروز نمیشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: افتراق آرتروز اولیه از ثانویه بسیار با اهمیت است چرا که در آرتروز ثانویه میتوان با کنترل بیماری زمینهای به میزان قابل توجهی جلوی پیشرفت آرتروز را گرفت.
محمد مهدی امام در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر اینکه در چه سنی بروز آرتروز شایعتر است گفت: آرتروز در هر سنی ممکن است دیده شود به خصوص آرتروز ثانویه که به صورت بیماری مفصلی عارض میشود و در هر سنی قابل مشاهده است. ولی آرتروز اولیه با افزایش سن، بروز پیدا میکند و در افراد زیر 40 سال دیده نمیشود.
امام درمان آرتروز را بسیار متغییر دانست و گفت: برای درمان نیاز به همکاری بیمار و کنترل فاکتورهای متعددی است. با درمانهای فعلی حداکثر کاری را که ما میتوانیم انجام دهیم آن است که جلوی سرعت پیشرفت آرتروز را بگیریم و از جمله درمانهای آرتروز کاهش وزن بیمار است.
وی افزود: اگر وزن فرد بالاتر از حد نرمال باشد یعنی در خانمها قد منهای 100 و در آقایان تا 5 کیلوگرم بالاتر از نرمال باشد لازم است که وزن بیمار کاهش پیدا کند. هر 5 کیلوگرم کاهش وزن میتواند سرعت پیشرفت آرتروز را 20 تا 30 درصد کاهش دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان داشت: دومین اقدام در درمان آرتروز، انجام ورزشهای مناسب برای تقویت عضلات اطراف مفصل مبتلا به آرتروز است. باید دقت شود که ورزش، مناسب با سن و شرایط فیزیکی و بیماری زمینهای فرد باشد.
این فوق تخصص روماتولوژی ، تغذیه مناسب و برطرف کردن کمبود ویتامین D و C را تا 30 درصد در کاهش روند آرتروز مؤثر دانست و گفت: امروزه ثابت شده که مصرف بعضی از مواد غذایی مثل سویا، آووکادو، زنجبیل و برگ سنا در جلوگیری از پیشرفت آرتروز میتوانند موثر باشند.
امام اصلاح مشکلات مفصلی را قبل از پیشرفت زیاد آرتروز موثر دانست و گفت: به عنوان مثال اگر پای فردی حالت ضربدری یا پرانتزی داشته باشد میبایست اصلاح این بیماری قبل از پیشرفت زیاد آرتروز انجام شود چرا که در صورت پیشرفت آرتروز اصلاح این ناهنجاریها نقش چندانی در جلوگیری از پیشرفت آرتروز نخواهند داشت.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان داشت: درمان فیزیکی و از آن جمله انجام فیزیوتراپی، گرما یا سرمای موضعی، استفاده از وسایل کمکی مثل زانو بند و کمربند، لیزر درمانی، طب سوزنی و مغناطیستراپی در کنترل درد بیماران آرتروزی مورد استفاده قرار میگیرند.
فوق تخصص روماتولوژی استفاده از داروهای ضد درد در درمان آرتروز را فراگیر دانست و گفت: بهتر است استفاده از آنها به واسطه تسریع پیشرفت آرتروز محدود شود.
وی درمانهایی با عنوان درمانهای ترمیم کننده آرتروز را که به کاهش درد بیماران منجر شده ولی به واسطه محدود بودن تحقیقات، اثر آنها در جلوگیری از پیشرفت آرتروز ثابت شده نیست، مورد استفاده دانست و گفت: این ترکیبات شامل گلوکوزآمین، کندراتین، ام اس ان، غضروف کوسه، گیاه پنجه شیطان و برن دانست.
وی گفت: تنها دارویی که اخیراً اثبات شده که در جلوگیری از پیشرفت آرتروز نقش دارد ، دارویی است به نام استرونسیوم که در درمان پوکی استخوان نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
امام استفاده از سلولهای بنیادی و تزریق پلاکت تغلیظ شده در درمان آرتروز را مورد استفاده بیماران دانست و گفت: تاثیر آن هنوز به طور قطع به اثبات نرسیده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه افزود: میتوان برای اصلاح ناهنجاریهای مفصلی مثل پاپرانتزی و پا ضربدری قبل از پیشرفت آرتروز از روش جراحی استفاد کرد و در مراحل پیشرفته آرتروز که به درمانها جواب نمیدهد نیاز به تعویض مفصل مبتلاست.
امام در پاسخ به پرسش فارس مبنی بر اینکه افراد مبتلا به آرتروز از چه کارهایی میبایست دوری کنند گفت: افرادی که دچار آرتروز زانو هستند بهتر است 4 زانو یا دو زانو ننشینند و همچنین بالا و پایین رفتن از پلهها را محدود کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: در بیمارانی که دچار آرتروز گردن هستند خمیده نگه داشتن طولانی گردن به تشدید و پیشرفت آرتروز منجر میشود لذا این افراد باید از خم کردن گردن پرهیز کنند.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه داد: در افراد مبتلا به آرتروز کمر نیز ایستادن طولانی، نشستن طولانی، خم نمودن مکرر کمر و انجام کارهای سنگین میتواند در تشدید آرتروز و درد در کمر تأثیر زیادی داشته باشد.