وقتی مردی تحریک می شود
اجسام غاری پر از خون می شود و حالت نعوظ به مرد دست می دهد. حال اگر یک
قسمت از بافت نعوظ در مردان بنا به عللی قابلیت انبساط و گشادشدن خود را از
دست بدهد بافت فیبری ایجاد می شود که سفت و غیرقابل انعطاف است، هنگام
نعوظ آن قسمت از آلت تناسلی بدون خون باقی می ماند و ضمن کوتاه کردن آلت
تناسلی باعث کج شدن آن به طرف بافت فیبری می شود. بافت فیبری ایجادشده را
در اصطلاح «پلاک» می گویند.
به طور کلی کجی آلت تناسلی به دو بخش تقسیم می شود؛
۱) مادرزادی یا اولیه و اکتسابی
۲) ثانویه
پیش
آگهی، تشخیص و درمان آنها کاملا متفاوت است. کجی آلت تناسلی مادرزادی یا
اولیه یک بیماری نسبتا شایع است. کجی آلت تناسلی می تواند به طرف پایین،
بالا، راست، چپ یا ترکیبی از آنها مثلا به طرف پایین و راست باشد. اگر پلاک
فیبری در قسمت تحتانی آلت تناسلی ایجاد شود، آلت تناسلی به طرف پایین کج
می شود که در اصطلاح به آن «کوردی» (Chordee) می گویند. اگر بافت فیبری در
قسمت فوقانی آلت تناسلی ایجاد شود، آلت تناسلی به سمت بالا کج می شود.
در
مورد کجی آلت ناسلی به طرفین، موضوع متفاوت است. در بالا توضیح داده شد که
اعضای نعوظ آلت، اجسام غاری هستند که به شکل ۲ استوانه متساوی در طرفین
آلت تناسلی قرار می گیرند. حال اگر به طور مادرزادی یکی از این استوانه ها
کوتاه تر از طرف مقابل باشد، آلت تناسلی به طرف استوانه کوچک تر کج می شود.
میزان کجی آلت تناسلی با توجه به درجه سنجیده می شود.
اثرات کجی آلت تناسلی
یک
مرد از نظر زناشویی دارای ۲ جنبه توانایی باروری و توانایی برقرارکردن
رابطه زناشویی یا همان نزدیکی است. کجی آلت تناسلی به خودی خود باعث آسیب
به قدرت باروری مرد نمی شود. اگر کجی آلت تناسلی بیش از ۳۰ درجه باشد، هم
نزدیکی مشکل می شود و هم ممکن است همسر بیمار حین نزدیکی احساس درد کند که
این موارد به جراحی نیاز دارند.
برای اصلاح کجی آلت تناسلی عمل جراحی
بسیار موثر است. گاهی کجی آلت تناسلی به اندازه ای نیست که مانع نزدیکی یا
درد همسر شود ولی به علت ظاهر نامناسب آلت تناسلی، از نظر روحی و روانی،
زوج ها دچار مشکل می شوند. این موارد را نیز می توان با جراحی اصلاح کرد.
این عمل مثل جراحی زیبایی برای بینی است. خیلی از افراد ظاهر بینی نامناسبی
دارند، ولی هیچ مشکلی با آن ندارند ولی عده ای ترجیح می دهند که عمل جراحی
کنند.
ولی نوع ثانویه یا اکتسابی کجی آلت تناسلی کاملا متفاوت است.
سردسته
بیماری هایی که سبب کجی اکتسابی آلت تناسلی می شوند، بیماری پیرونی
(Peyronie) است که علت آن ایجاد بافت فیبری در اجسام غاری آلت تناسلی است.
عوامل متعددی باعث ایجاد بافت فیبری در اجسام غاری آلت تناسلی می شوند. یکی
از مهم ترین آنها، واردشدن ضربه و فشار به آلت تناسلی در حالت نعوظ است.
این
ضربه باعث پاره شدن مویرگ ها می شود که بعدها در اثر التیام محل پاره شده،
بافت فیبری ایجاد می شود که در اصطلاح به آن «پلاک» نیز می گویند.
بیماری پیرونی
یکی
از بیماری هایی که باعث کجی آلت تناسلی می شود و متاسفانه در جامعه ما نیز
زیاد دیده می شود، بیماری پیرونی است. این بیماری اگر درمان نشود اکثرا
سیر پیشرونده دارد و می تواند باعث ناتوانی جنسی کامل در مرد شود. هنوز
عامل اصلی بیماری پیرونی مشخص نیست ولی واردشدن ضربه به آلت تناسلی در حالت
نعوظ را در ایجاد آن موثر می دانند. بیماری پیرونی دارای ۳ مرحله است؛
مرحله حاد، مرحله مزمن زودرس و مرحله مزمن دیررس. شاه علامت مرحله حاد،
احساس درد در آلت تناسلی به ویژه حین نعوظ است.
اگر در این مرحله بیمار به پزشک مراجعه کند، احتمال اینکه با درمان جلوی
پیشرفت بیماری گرفته شود زیاد است، ولی صددرصد نیست. این مرحله حدود ۱۲ ۶
ماه طول می کشد و بیشتر مردان مبتلا نیز یا به آن اهمیت نمی دهند یا اینکه
به علت خجالت به پزشک مراجعه نمی کنند.
پس از
سپری شدن این مرحله، بیمار وارد فاز مزمن زودرس می شود که در آن کم کم بافت
فیبری در اجسام غاری ایجاد و پلاک تشکیل می شود و به تدریج آلت تناسلی حین
نعوظ به طرف پلاک کج می شود. اندازه و تعداد پلاک با توجه به شدت بیماری و
مدت زمانی که از آن سپری شده متغیر است.
گاهی
اندازه پلاک مثلا ۵۵ میلی متر و منفرد است و گاهی بیمار مثلا ۲ عدد پلاک
۲۲ سانتی متری روی آلت تناسلی خود دارد. این پلاک ها به راحتی با دست قابل
لمس هستند. پلاک ها ضمن کج و کوتاه کردن آلت تناسلی به توانایی نعوظ بیمار
نیز آسیب می زنند. مرحله مزمن زودرس حدود ۶ ماه طول می کشد و پس از آن
بیمار وارد مرحله مزمن دیررس می شود. در این مرحله یک اتفاق مهم می افتد و
آن رسوب کلسیم روی پلاک است که در اصطلاح به آن کلسیفیه شدن می گویند. در
این مرحله کجی آلت تناسلی شدت می یابد و بیمار مبتلا به اختلال در نعوظ می
شود.
در حالت
نعوظ ممکن است آلت تناسلی تا محل پلاک سفت شود و بعد از آن آلت تناسلی شل
باقی می ماند و یک حالت شبیه ساعت شنی ایجاد می شود یعنی آلت تناسلی در یک
قسمت باریک می شود. گاهی شدت کجی آنقدر زیاد است که نزدیکی امکان پذیر
نیست. تنها درمان در این مرحله جراحی است که همیشه مشکل بیمار را حل نمی
کند. تشخیص بیماری پیرونی در مرحله حاد اهمیت خیلی زیادی دارد زیرا می توان
کمک موثری به بیمار کرد. اگر سیر بیماری پیرونی کنترل نشود منجر به
ناتوانی جنسی می شود.
شکستگی آلت تناسلی
یکی
دیگر از مواردی که باعث تشکیل بافت فیبری و کجی بعدی آلت تناسلی می شود،
شکستگی آلت تناسلی است که پدیده نادری هم نیست. در شکستگی، آلت تناسلی در
حالت نعوظ به یک باره تا می شود که به دنبال آن درد شدید همراه با تورم
شدید و کبودی شدید آلت تناسلی و نواحی اطراف ایجاد می شود. این افراد به
عمل جراحی اورژانس نیاز دارند و اگر عمل نشوند ممکن است برای همیشه دچار
ناتوانی جنسی شوند.
درمان
کجی
آلت تناسلی نوع مادرزادی در صورتی به جراحی نیاز دارد که در روابط زناشویی
مشکل ایجاد کند یا از نظر ظاهری برای زوج ها ناراحت کننده باشد. نوع
مادرزادی به خودی خود باعث ناتوانی جنسی و ناباروری نمی شود ولی اگر بیش از
۳۰ درجه باشد نزدیکی مشکل و دردناک خواهد بود.
نوع
اکتسابی که سیر پیشرونده دارد اگر به طور مناسب درمان نشود باعث ناتوانی
جنسی در مرد خواهد شد. مهم ترین علت کجی اکتسابی آلت تناسلی، بیماری پیرونی
است که تشخیص و درمان زودهنگام آن برای بیمار خیلی موثر خواهد بود. در ضمن
به علت کجی اکتسابی آلت تناسلی و ناتوانی جنسی به دنبال آن نباید از
شکستگی آلت تناسلی نیز غافل بود.