نقش مهم استرس دربروزبیماری های جسمی/ سایکوسوماتیک چیست؟

دکتر غلامرضا حاجتی- متخصص اعصاب و روان- در گفتگوی اختصاصی با شفا آنلاین ضمن اعلام این مطلب افزود: بیماری های روان تنی می توانند در تشدید بسیاری از بیماری های جسمی تأثیر گذار باشند.برای نمونه درفرد بیماری که دچار میگرن یا آسم است در اکثر مواقع علت  بیماری ناشی از استرس است. وی ادامه داد: همچنین اضطراب جدایی فرزند از مادر و یا بسیاری از دردهای عضلانی- اسکلتی و مفصلی که منشأ مشخصی برای آنها پیدا نمی شود نشاندهنده این است که باید به تعامل ذهن و جسم توجه  جدی داشته باشیم. دکتر حاجتی با بیان این که هر فرد مقابل استرس نقطه ضعفی دارد تصریح کرد: ممکن است نقطه ضعف فردی روی دستگاه گوارش باشد که به دنبال آن دچار دل درد- اسهال- یبوست- درد معده می شود . همچنین حالت تهوعی که هیچ عامل طبی برایش وجود ندارد. وی یادآور شد: همچنین ممکن است فرد دچار دردهای میگرنی همراه با استرس شود، به طور کلی استرس همراه با تحریک سیستم خودکار بدن اثرش را بر بدن می گذارد. این روانپزشک اظهار کرد: در واقع استرس از راه های طبی، عصبی و کابل های عصبی که در بدن وجود دارد، می تواند بر عملکرد فرد تأثیر گذار باشد. وی در خصوص مشکلاتی که فرد بر اثر اختلالات سایکوسوماتیک تجربه می کند گفت: زمانی که بیماری یک فرد درمان نشود، به سمت انجام آندوسکوپی- عکس برداری- سونوگرافی و... می رود و این اقدامات علاوه بر این که به بیمار لطمه وارد می کند بلکه بار اضافه ای را به سیستم بهداشتی نیز تحمیل می کند. وی عملکرد زندگی روزمره افراد مبتلا به اختلالات روان تنی را مختل دانست و تأکید کرد: ابتلا به اختلالات روان تنی به محدوده سنی خاصی اطلاق نمی شود بلکه می تواند حتی تا انتهای زندگی ایجاد شود اما به طور کلی بروز استرس در خانم ها 2 برابر آقایان شایع تر است. دکتر حاجتی با بیان این که روند درمان اختلالات روان تنی پس از شناسایی آن متفاوت است خاطرنشان کرد: برخی بیماران به دارو درمانی و برخی دیگر به روان درمانی نیاز دارند،برای کاهش استرس از روش های ریکلسیشن و آموزش کنترل تنفس استفاده می شود و همچنین استفاده از درمان های رفتاری- شناختی می تواند کمک کننده باشد. این روانپزشک در ادامه گفتگو با شفا آنلاین اذعان کرد: بخشی از این حساسیت که در بدن برخی افراد وجود دارد می تواند به ژنتیک برگردد و در بعضی افراد خانواده با روش های گوناگونی بروز می کند. وی در ادامه تصریح کرد: برای نمونه ممکن است نقطه ضعف فردی هنگام مواجه شدن با استرس بروزمشکلات گوارشی یا تنفسی باشد و در فرد دیگر به صورت سر درد. به گفته وی درمان اختلالات روان تنی در حقیقت تشخیص به موقع است و جلوگیری از انجام اقدامات اضافه که بیمار برای درمان سراغ آنها نرود (مانند آندوسکوپی و... ) یعنی پیشگیری از آن. متخصص اعصاب و روان با بیان این که تمامی همکاران در همه رشته ها باید بدانند این حوزه از طب محدوده بسیار وسیعی دارد تأکید کرد:  استرس در همه بیماری ها اثر دارد و می تواند آن را تشدید کند. بیمارانی که دچار اختلالات روان تنی هستند و دردهای توجیه نشده ای را تحمل می کنند که حتی با مراجعات مکرر به پزشک موفق به درمان آنها نشده اند لازم است از این بیماران یک ارزیابی روانشناختی به عمل آید. وی ادامه داد: پس از مراجعه بیمار، روانپزشک یا روانشناس بالینی بررسی می کند که آیا فرد مبتلا به این دسته از اختلالات است یا نه؟ این روانپزشک توصیه کرد: زمانی که فردی از بیماری اش رنج می برد باید با وی همدلی و همدردی کنیم و تا حد امکان تنش، استرس و عوامل استرس زا را از اطرافش دور کنیم. دکتر حاجتی با بیان این که همچنین خود بیماران نیز نباید از مراجعه به روانپزشک یا روانشناس واهمه و وحشت داشته باشند تأکید کرد: انسان های مترقی که در علم و دانش پیشرفت های بیشتری دارند مراجعه به روانپزشک برایشان آسان تر است. گفتنی است زمانی که فرد دردهای توجیه نشدنی را تجربه می کند و بارها و بارها به سراغ روش های درمانی نظیر انجام آندوسکوپی، سونوگرافی و... رفته اما همچنان درمان قطعی حاصل نشده است حتمأ باید به روانپزشک مراجعه نمایند تا در صورت ابتلا به اختلالات روان تنی روند درمان آغاز شود. گفتگو:شبنم طاهری