بهرام امیر احمدیان، رییس سابق انجمن دوستی ایران و روسیه به اسپوتنیک گفته است که همکاری بانکی بین ایران و روسیه تاریخچهای طولانی دارد. وی افزود: «این مسئله موضوع مهمی بهخصوص برای بخش تجارت و ارتباط اقتصادی بین روسیه و ایران است حتی قبل از انقلاب اسلامی نیز همکاریهای مشترک بانکی ایران و روسیه بسیار فعال بوده است و حتی در این زمینه بانک مشترکی نیز وجود داشت که اقدامات اقتصادی مشترک بین ایران و روسیه را انجام میداد.»
در سال ۱۹۲۴، دو نهاد دوجانبه راهاندازی شد: بانک بازرگانی روسیه و ایران و شرکت بازرگانی ایران و روسیه. «بعد از سال ۱۹۷۹ و انقلاب اسلامی ایران، این دو شرکت نیز بسته شدند و معاملات تجاری و بانکی دوجانبه تعطیل شد. حجم تجارت دوجانبه بین ایران و روسیه در حال حاضر بین ۴ تا ۵ میلیارد دلار است که این معاملات با استفاده از دلار و یا یورو انجام میگیرد و اکثراً از طریق کشورهای ثالث مثل قبرس و یا امارات متحده صورت میپذیرد.»
اندری لوگانسکی، نماینده تجاری روسیه در ایران به مجله روسی «روسیسکایا گزتا» گفت که بعد از برداشتهشدن تحریمها، بسیاری از شرکتهای تابعه ایران در خارج از مرزهای این کشور، کسبوکار و تجارت خود را دوباره به داخل مرزهای ایران میبرند و مبادلات تجاری خود را بهصورت مستقیم انجام میدهند. امیر احمدیان دراینباره گفته است: «ما میخواهیم تمام مبادلات مالی خود را با ارزهای دو کشور انجام دهیم البته این موضوع هنوز در مذاکرات حلنشده باقیمانده است. چشمانداز باز شدن بانکهای روسی در ایران بسیار جذاب و مهم است چراکه میتواند باعث گستردهتر شدن و پیشرفت همکاریهای اقتصادی بین دو کشور باشد. در حال حاضر، تمام عملیاتهای بانکی بین ایران و روسیه بهوسیله دلار و یورو انجام میگیرد و این بسیار ناخوشایند است چراکه همه این معاملات توسط بانکها و مؤسسات اقتصادی اروپا یا آمریکا رصد و کنترل میشود.»
امیر احمدیان در ادامه گفته است: «روبل روسیه نیز میتواند از ورود بانکهای روسی به بازار ایران بهرهمند شود و باعث میشود ایرانیان بتوانند محصولات روسی را با روبل خریداری کنند.»
وی افزود: «من درعینحال معتقدم که روبل روسیه میتواند در بازار ایران بهشدت تقویت شود و به ارز بسیار جذابی تبدیل شود. در حال حاضر هیچ بانک روسی در ایران وجود ندارد و روبل روسیه چندان در بازار ایران شناختهشده و مورداستفاده نیست. زمانی که بانکهای روسی فعالیت خود را در ایران آغاز کنند، مبادلات ارزی بیشتری صورت میگیرد و روبل روسیه تقویت میشود. امیدوارم همین اتفاق برای ریال ایران در روسیه نیز بیفتد. به همین دلیل ما بیصبرانه در انتظار به راه افتادن مسئله باز شدن بانکهای مشترک در ایران هستیم.»
در حال حاضر تنها یک بانک ایرانی در روسیه فعالیت دارد. این بانک که «بانک اقتصادی میر» نامیده میشود یک شرکت تابعه از بانک ملی ایران است و ۷۰ درصد از مشتریانش در کار صادرات و واردات محصولات خود مانند غلات، چوب و مواد غذایی بین روسیه و ایران هستند. بر اساس آمار رسمی از خدمات گمرکی فدرال روسیه، سهم تجارت ایران و روسیه از کل تجارت بینالمللی روسیه از ۰.۲ درصد به ۰.۴ درصد در نیم سال اول سال جاری رسید. در بین ماههای ژانویه تا ژوئن حجم کل مبادلات تجاری بین دو کشور ۹۲۳.۷ میلیون دلار بود.
با برداشته شدن تحریمهای بینالمللی علیه فروش نفت ایران و بانکهای این کشور، بسیاری از شرکتهای روسی مشتاق به افزایش تجارت با تهران هستند و این در حالی است که همتایان غربی آنها هنوز هم از عواقب معامله با ایران هراس دارند.