به گزارش شفاآنلاین : بافت نرم
اطراف مقعد به علت رطوبت ناشي از ساييدگي و تعريق و همچنين وجود باکتريهاي
فراوان به علت تماس مدفوع و برگشتن مو به داخل پوست، از نظر امکان تشکيل
آبسه مستعد ميباشد.اما آبسههاي اطراف مقعد را بايد بسيار جدي گرفت زيرا
امکان انتشار بسيار سريع عفونت به خون و از طرفي امکان انتشار عفونت از
طريق غشاي عضلات لگن به داخل شکم ميتواند بيمار را با مشکلات بسيار جدي
مواجه کند. از علل ايجاد آبسههاي اطراف مقعد ميتوان به موارد زير اشاره
کرد: عدم رعايت بهداشت ناحيه تناسلي و مقعد، مرطوب ماندن و خشک نکردن
کشاله ران و نواحي تناسلي پس از استحمام، وجود بيماريهاي زمينهاي که با
نقص ايمني همراه ميباشند مانند ايدز، نشستنهاي طولاني و ساييدگيهاي
ناحيه مانند رانندگان ماشينهاي سنگين که مدت طولاني درحال رانندگي
ميباشند، بيماري ديابت، تراشيدن موهاي اطراف مقعد با تيغ، دستکاري جوشها
و زخمهاي اطراف مقعد، ايجاد آسيب به بافت ناحيه توسط اجسام خارجي و تيز،
بيماريهاي التهابي روده، عملهاي جراحي مقعد. علائم بيماري شامل درد در
ناحيه تشکيل آبسه و تورم و قرمزي و حساسيت شديد در محل آبسه ميباشد.بيماري
ميتواند همراه با تب و لرز و عفونت خون هم باشد.اما نکته مهم بيماراني
هستند که علايم مشخص فوق را ندارند و پزشک بايد شرح حال و معاينه دقيق را
مد نظر قرار دهد و در صورت کوچکترين شکي بيمار را به جراح ارجاع داده و
بيمار را صرفا با آنتي بيوتيک مرخص نکند و بيمار را نسبت به احتمال آبسه
آگاه سازد تا بيمار درمان را به تعويق نيندازد.از جمله اين موارد بيماران
با سن بالا يا سن پايين هستند که نميتوانند علايم خود را دقيق ابراز کنند،
همچنين بيماران ديابتي که حساسيت کمتري نسبت به درد دارند. گاهي آبسه در
عمق عضلات است و اطراف مقعد تورم و قرمزي و درد ندارد اما بيمار ذکر ميکند
حين سرفه يا عطسه درد مقعد ايجاد ميشود يا بيمار از عدم توانايي در نشستن
شکايت ميکند که در همه اين موارد بايد توجه و شک به آبسه داشت ؛ در اين
موارد که تورم واضح وجود ندارد اما شک به آبسه بالاست پس از معاينه دقيق
بيمار به اتاق عمل برده ميشود، پس از بيهوشي که امکان معاينه بهتر مقعد و
انتهاي روده بزرگ فراهم شد، جراح معاينه را تکميل کرده و در صورت پيدا شدن
آبسه، آن را تخليه ميکند.
درمان آبسههاي اطراف مقعد، جراحي و باز کردن
آبسه و خارج کردن چرک و تمام بافتهاي مرده توسط جراح ميباشد. پس از جراحي
بيمار بايد چندين نوبت در روز زخم محل آبسه را با آب و شامپو يا صابون
شستشو داده يا در لگن شستشو بنشيند تا کم کم بافتهاي محل تخليه، التيام
يافته و محل آبسه را پر کنند. گاهي به علت عدم مراجعه به موقع بيمار يا
درمان نامناسب آنتي بيوتيکي به تنهايي يا وجود بيماريهاي زمينه اي و
تغذيهاي و بهداشتي جراح با آبسههاي بسيار بزرگ و به شدت عفوني مواجه
ميشود که گاهي در بهترين مراکز درماني دنيا هم امکان نجات بيمار وجود
ندارد ؛ آبسههايي که ميتوانند از طريق عضلات لگن به سرعت بالا رفته و
بيضهها و واژن و جدار شکم و حتي داخل شکم و رودهها را درگير کنند که در
اين زمان ديگر درمان بيمار يک جراحي ساده و تخليه آبسه نيست و بايد تمام
بافتهاي درگير برداشته شوند و عواقب شديدي گريبان گير بيمار شده و جان
بيمار در خطر ميافتد.
متاسفانه در کشور آموزش مناسبي راجع به
بيماريهاي مقعدي داده نميشود و بارها و بارها ديده شده بيماران از ابراز
علايم خود به خانواده يا پزشک خودداري کرده و باعث عوارض ناگواري براي خود
ميشوند اين مطلب بخصوص در مورد زنان و کودکان ديده ميشود.
دکتر چنگيز دلاوري/ متخصص جراحي عمومي- بورد تخصصي جراحي عمومي - عضو جامعه جراحان ايران