خطر ورشکستگی صنعت دارو/ داروی ایرانی ۱۶ برابر ارزانتر از خارجی

عباس کبریایی زاده، هاله حامدی فر و محمد عبده زاده، سه تن از دست اندرکاران حوزه دارو در کشور هستند، که چالش های صنعت داروسازی برای ورود به بازارهای جهانی را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

وضعیت شرکت های دارویی در ایران

دکتر عباس کبریایی زاده رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران در ابتدا با اشاره به فعالیت ۱۰۵ شرکت داروسازی در زمینه تولید داروهای ساخته شده و ۵۰ شرکت که مواد اولیه دارویی تولید می کنند و همچنین ۵۰ شرکت در زمینه بسته بندی و مواد جانبی دارو در کشور، گفت: در مجموع در حدود ۲۰۰ شرکت در صنعت دارویی کشور مشغول فعالیت هستند.

وی با عنوان این مطلب که زنجیره دانش دارو به طور کامل در کشورمان برقرار شده است، تاکید کرد: دانش صنعت داروسازی در حدی است که ۹۸ درصد نیاز دارویی کشور از طریق تولیدات داخل تامین می شود.

کبریایی زاده در عین حال از روند قیمت گذاری داروی تولید داخل گلایه کرد و افزود: داروی تولید داخل ۱۶ برابر ارزانتر از مشابه خارجی است و این گلایه ای است که صنعت داروسازی از وزارت بهداشت دارد. زیرا، معتقدیم که این فاصله قیمت گذاری می بایست کوتاه می شد.

رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران با عنوان این مطلب که سختگیری وزارت بهداشت در افزایش قیمت داروی تولید داخل باعث می شود رشد صنعت دارو در کشور متوقف شود، اظهارداشت: اگر وضعیت به همین روش ادامه یابد، صنایع دارویی کشور دچار اضمحلال و ورشکستگی خواهد شد. این در حالی است که داروی خارجی سوبسید می گیرد.

کبریایی زاده با اشاره به اینکه عملکرد کمیسیون قیمت گذاری دارو طی دو سال گذشته مطلوب نبوده است، تاکید کرد: ۹۹ درصد مشکلات صنعت دارو به دست دولت قابل حل است، زیرا دولت بیشترین مصرف کننده دارو است.

وی ادامه داد: وقتی چرخه نقدینگی آسیب می بیند، اولین جایی که ضرر می کند، شرکت های دارویی هستند.

رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران از صنعت داروسازی کشور به عنوان یکی از کلیدی ترین صنایع بعد از انقلاب نام برد و افزود: حضور پربار صنعت دارو در دوران پس از انقلاب، جنگ تحمیلی و دوران تحریم، برای نظام و کشور ملموس بوده است.

کبریایی زاده ادامه داد: زمانی که انقلاب شد، بیش از ۸۰ درصد داروهای مورد نیاز کشور وارداتی بود و این در حالی که در زمان جنگ و دوران تحریم، کشورهای صاحب دارو برای فروش دارو به ایران کارشکنی می کردند.

وی افزود: در سال های میانی جنگ، صنعت دارویی کشور با حمایت دولت توانست بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد نیاز دارویی را در داخل تولید کند و این مسئله نشان داد که صنعت داروسازی کشور می تواند به عنوان یک صنعت در ارتقای شاخص های امنیت ملی، تاثیرگذار باشد.

کبریایی زاده با اشاره به نگاه «ما می توانیم» که همواره مورد تاکید حضرت امام خمینی(ره) بود، گفت: همین نگاه باعث شد در دوران جنگ اعتماد پیدا کنیم و داروهای مورد نیاز را در داخل تولید کنیم.

وی افزود: این نگاه باعث شد حتی تولید مواد اولیه دارویی در کشور مطرح شود و در حال حاضر یکی از پیشروترین کشورها در تولید مواد اولیه دارویی در منطقه هستیم. به‌طوری‌که از سال ۱۳۷۲ به بعد برای تولید داروهای بیوتکنولوژی تلاش شد و حالا یکی از تولیدکنندگان داروهای «بیوسیمیلار» در دنیا هستیم.

اقتصاد مقاومتی و صنعت دارو

کبریایی زاده در ادامه به سهم صنعت داروسازی کشور در اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و گفت: صنعت داروسازی مصداقی از اقتصاد مقاومتی است، به‌طوری‌که داشته این صنعت باعث شده در سال ۹۴ بیش از ۹۸ درصد نیاز دارویی کشور توسط صنعت داروسازی در داخل تامین شود و تنها ۲ درصد داروهای مورد نیاز بیماران، وارداتی بوده است.

رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران با بیان این مطلب که ۹۸ درصد داروهای تولید داخل تنها ۷۰ درصد سهم ریالی بازار دارویی کشور را دارند، گفت: ۳۰ درصد باقی مانده سهم ریالی بازار دارویی کشور، برای ۲ درصد داروهای وارداتی اختصاص دارد.

قیمت داروی ایرانی در مقایسه با داروهای خارجی

به گفته کبریایی زاده، اختلاف قیمت داروی تولید داخل و وارداتی به ۱۶ برابر می رسد، به‌طوری‌که ارزش ریالی داروی تولید داخل ۶ درصد نوع وارداتی است.

وی بر ضرورت بازنگری در سیاست های قیمت گذاری دارو در کشور تاکید کرد و افزود: صنعت داروسازی در صورتی می تواند از نظر اقتصادی از ظرفیت ها و فرصت ها استفاده کند که تصمیم گیری ها در اختیار این صنعت باشد.

کبریایی زاده با انتقاد از اینکه نظام بانکی کشور در خدمت تولید نیست، گفت: صنایع دارویی بیش از آنکه سود برده باشند به بانک ها هزینه تسهیلات پرداخت کرده اند.

رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران، اظهارداشت: در واقع، صنعت داروسازی برای بانک ها کار کرده است.

تاخیر در پرداخت مطالبات شرکت های دارویی

کبریایی زاده، یکی از مشکلات پیش روی شرکت های دارویی را «نقدینگی» عنوان کرد و افزود: پرداخت های بیمارستان های دولتی به شرکت های دولتی با تاخیرهای طولانی مدت انجام می شود، به‌طوری‌که حجم مطالبات شرکت های دارویی از بیمارستان های دولتی از مرز ۲۰۰۰ میلیارد تومان عبور کرده است.

ضرورت توجه به کیفیت تولید داخل

دکتر هاله حامدی فر عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران، در ادامه این میزگرد، گفت: اگر می خواهیم از صنعت داروسازی کشور حمایت کنیم، می بایست به مقوله اقتصاد مقاومتی به عنوان یک اصلی کلی در صنعت داروسازی توجه کنیم.

وی با بیان این مطلب که دارو با سلامت بیمار در ارتباط است، افزود: سازمان غذا و دارو، بسته حمایتی با هدف ارتقای کیفیت داروهای تولید داخل پیش برده است و مدارک مختلفی موجود است که نشان می دهد داروهای بیولوژیک، صعب العلاج و خاص، ملزم به مطالعات بالینی هستند.

حامدی فر با تاکید بر اینکه اثربخشی داروهای تولید داخل مثل داروهای خارجی است، گفت: داروی با کیفیت باید با حضور برند اصلی مقایسه شود، به خصوص در مورد بیماری های صعب العلاج و خاص که از حساسیت بیشتری برخوردارند.

وی ادامه داد: معتقدیم که حمایت از داروی تولید داخل می بایست با منطق باشد و دوام داشته باشد. ما باید کیفیت استاندارد را از دارو بخواهیم تا بتوانیم نگرش جامعه پزشکی را نسبت به داروی ایرانی عوض کنیم.

عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران با طرح این مطلب که تغییرات فرهنگی در حوزه پزشکی و دارویی کار آسانی نیست، گفت: اگر ما ارزش افزوده در صنعت دارو را بشناسیم بزرگترین حمایت را از این صنعت انجام داده ایم.

حامدی فر با بیان این مطلب که امنیت سلامت وابسته به دارو است، تاکید کرد: صنایع داروسازی کشور از لحاظ نقدینگی به شدت تحت فشار هستند و عمده بدهکاران به شرکت های دارویی، مراکز درمانی بخش دولتی هستند.

وی پیشنهاد داد: دولت با تخصیص بودجه به مراکز درمانی بخش دولتی، از صنعت دارو حمایت می کند.

ساختار صنعت دارو مشکل دارد

دکتر محمد عبده زاده کارشناس صنعت داروسازی کشور که تجربه مدیریت دارویی در سازمان غذا و دارو را دارد، در ارتباط با صنعت دارویی کشور، گفت: وظیفه دولت و حاکمیت، بسترسازی است. در حالی که مشکل اولیه صنعت داروسازی کشور در سیستم بانکی است که هنوز حل نشده است.

وی ادامه داد: ساختارهای صنعت داروسازی کشور در GNP مشکلات عدیده ای دارد.

عبده زاده افزود: اگر می خواهیم در عرصه بین المللی موفق باشیم باید بر اساس گاید لاین های آنها پیش برویم.

وی با عنوان این مطلب که صادرات دارو پروسه خاص خودش را دارد، گفت: یکی از مشکلات شرکت های دارویی بخش دولتی برای حضور در بازارهای خارجی، تغییرات مدیریتی است.

عبده زاده با اعلام اینکه صنعت داروسازی کشور در مرحله گذر است، افزود: ورود به سیستم ثبت هر کشور یک سری استانداردها را می خواهد که می بایست آنها را فراهم کنیم.

شرط ورود به بازار دارویی جهان

رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران با اشاره به موضوع صادرات دارویی، گفت: نظامات اداری و پیچیده ای در رابطه با کارآیی و اثربخشی داروها وجود دارد که می بایست رعایت شود.

کبریایی زاده معتقد است که رابطه با کشورهای مرجع تولید کننده دارو از اهمیت بالایی برای صادرات دارو برخوردار است. همچنین، داشتن گواهینامه های معتبر از اروپا و... می تواند به صنعت داروسازی کشور کمک کند.

وی افزود: بدون اغراق می گویم که در صورت حضور آژانس های بین المللی در کشورمان، بیش از ۵۰ درصد شرکت های داروی ما از بازرسی های آژانس های اروپایی سربلند بیرون می آیند.

کبریایی زاده با بیان این مطلب که مدیران دستمزدی خیلی شوق صادرات ندارند، گفت: حضور در بازارهای صادراتی ریسک است. ضمن اینکه دولت باید زمینه های تبادل پولی با کشورهایی که مقاصد صادرات ما هستند، تامین کند.

وی ادامه داد: شرکت های دارویی ما حتی برای ورود به بازار عراق که همسایه ماست، مشکل دارند. بعد از برجام، می بایست در خصوص روان سازی صادرات دارو تلاش شود.

رئیس سندیکای صاحبان صنایع دارویی ایران اظهارداشت: یکی از خطاها در حوزه صادرات دارو، این است که تمرکز روی غرب و اروپا شکل گرفته است.

کبریایی زاده افزود: در حالی که سود رسمی در داروسازی ۲۰ درصد و هزینه مالی بالای ۲۳ درصد است و توان صادرات وجود ندارد.

کیفیت یک بحث ملیتی نیست

در ادامه حامدی فر با بیان این مطلب که کیفیت دارو یک بحث ملیتی نیست، گفت: کیفیت دارو، بنگاه محور است.

وی قیمت دارو را مهمترین مسئله در صادرات دانست و افزود: ارزان بودن داروی ایرانی، برای پزشک که مصرف کننده دارو تلقی می شود، شبهه ایجاد می کند.

حامدی فر با طرح این مسئله که نگرش پزشکان کشور نسبت به داروهای تولید داخل تغییر کرده است، گفت: داروی «هرسپتین» برای سرطان سینه، نمونه ای از موفقیت داروی تولید داخل است که در حال حاضر با وجود برند اصلی در کشور، بالای ۸۰ درصد بازار این دارو در اختیار نوع ایرانی قرار گرفته است.

هزینه های تولید دارو در حال افزایش است

عبده زاده با عنوان این مطلب که هزینه های تولید دارو در حال افزایش است، گفت: متاسفانه عوامل قیمت گذاری در اختیار کارخانه تولید دارو نیست. یعنی، ساختار حمایتی برای صنعت داروسازی وجود ندارد.

وی با بیان این مطلب که در همه جای دنیا بیمه های پایه یکی از مهم ترین پشتوانه در زمینه رونق شرکت های دارویی هستند، افزود: کم توانی و ناتوانی بیمه ها فاکتور تاثیرگذاری است.

عبده زاده، مهمترین چالش شرکت های دارویی را بدهی مراکز درمانی دولتی عنوان کرد و گفت: عامل رکود در زنجیره تامین دارو، بیمارستان های دولتی هستند که انباشت بدهی دارند.مهر