شفا آنلاین:با روی کارآمدن دولت جدید و به تبع آن تغییر وزرا، یکی از پر تنش‌ترین انتخابات کابینه، معرفی وزیر آموزش و پرورش بود که پس از معرفی دو نفر بلاخره تکلیف این وزارتخانه عریض و طویل مشخص و پس از آن که «فانی» رییس دستگاه تعلیم و تربیت کشور شد، موجی از انتقادها به برنامه‌ها و تغییرات متعدد و پرشتاب اجرا شده در آموزش و پرورش دولت دهم شکل گرفت.
به گزارش شفا آنلاین،سراغ «حمیدرضا حاجی بابایی» وزیر سابق آموزش و پرورش که این روزها مشغول تدریس در دانشگاه تهران است، رفتیم تا دفاعیاتش در برابر انتقادهایی که به تصمیمات و عملکرد چهارساله‌اش برمی‌گشت را بشنویم؛ بیشترین گلایه و نقدها به مهم‌ترین برنامه نظام تعلیم و تربیت که «سند تحول» نام دارد برمی‌گردد؛ سندی که روزگاری حاجی بابایی را به واسطه تصمیماتش در این زمینه به یکی از خبرسازترین وزرای دولت دهم تبدیل کرده بود.
حمیدرضا حاجی‌بابایی با بیان اینکه همواره سعی می‌کنم به آموزش و پرورش کمک کنم، ادامه داد: به همه کسانی که مسئول بودند و هستند گفتم که هر کمکی از دست من بربیاید از آموزش و پرورش دریغ نخواهم کرد.
آموزش و پرورش را سیاسی اداره نکردم
وی درباره آغاز تغییرات آموزش و پرورش از نیروی انسانی گرفته تا شعارهای روش‌های اداره مدارس و حذف انواع آن گفت: قصد ورود به مسایل سیاسی آموزش و پرورش اعم از عزل و نصب‌ها و جابجایی‌ها را ندارم و خدا را شکر می‌کنم مدتی در خدمت فرهنگیان کشور بودم؛ اما از نظر کارشناسی اگر احساس کنم اشتباه کارشناسی رخ داده و بخواهم آن را اصلاح کنم، نسبت به حقی که در گذشته داشتم و در حال حاضر نیز دارم اظهار می‌کنم.
اگر همه کمک کنند باز هم اداره آموزش و پرورش مشکل است
وزیرآموزش و پرورش با بیان اینکه همچنان گفته‌ام آموزش و پرورش جای تعیین‌کننده و نیازمند یک مدیریت سنگین و دقیق است، افزود: اگر همه کمک کنند باز هم اداره این وزارتخانه مشکل است، لذا باید کاری کنیم که همه به آموزش و پرورش کمک کنند و چون این اعتقاد را در طول مسئولیتم داشتم، می‌توانم وقتی با خدای خودم خلوت کردم، بگویم که آموزش و پرورش را سیاسی اداره نکردم.
کسانی که در آموزش و پرورش با من کار کردند، از تشکل‌ها و سلایق گوناگون بودند
حاجی‌بابایی اظهار کرد: کسانی که در آموزش و پرورش با من کار کردند، از تشکل‌ها و سلایق گوناگون بودند چون معتقد بودم که آموزش و پرورش باید برای نظام جمهوری اسلامی ایران باشد و سیاسی اداره کردن این وزارتخانه جز ضرر و زیان چیزی برای آموزش و پرورش نخواهد داشت.
وزیر سابق آموزش و پرورش با بیان اینکه همواره سعی می‌کنم به آموزش و پرورش کمک کنم، تصریح کرد: به همه کسانی که مسئول بودند و هستند گفتم که هر کمکی از دست من برآید از آموزش و پرورش دریغ نخواهم کرد.
وزیر سابق آموزش و پرورش درباره اینکه چه دفاعی از برخی برنامه‌هایی که در زمان شما ارائه شده و در آن زمان اقدامات کاملا مهم به شمار می‌رفت، از جمله 3-3-6 و تعطیلی پنجشنبه‌ها اما امروز با انتقاد شدید کارشناسان مواجه شده است، دارید؟ اظهار کرد: هر آنچه که در آن زمان اجرا کردیم بر اساس قانون تحول بنیادین بوده است.
تنها ایرادی که ممکن است بتوانند بگیرند، شتاب‌زدگی در اجرای برنامه‌هاست
وی درباره مجتمع‌های آموزشی که عنوان شده در سند وجود نداشته و وزیر جدید قصد انحلال آن را دارد نیز گفت: مجتمع‌های آموزشی بر اساس راهکار 7-21 سند تحول بنیادین است که اولویت‌بخشی به رویکرد مدیریت مجتمع‌های آموزشی و تربیتی به منظور اعمال مدیریت یکپارچه تربیتی در طول مدت تحصیل دانش‌آموزان و ایجاد فرصت بیشتر برای ارتقای فعالیت‌های آموزشی و تربیتی است.
حاجی‌بابایی در پاسخ به انتقادهای صورت گرفته، تعطیلی پنجشنبه‌ها را به مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش حواله کرد و گفت: این طرح دو مصوبه برای دو دوره ابتدایی و متوسطه گذرانده است و دبیرکل شورا نیز در مصاحبه اخیر خود به این نکته تاکید کرده است.
وی تاکید کرد: هر آنچه را که انجام داده‌ایم مستند قانونی و بر اساس سند تحول بنیادین و بر پایه محکم کاری کارشناسی است و تنها ایرادی که ممکن است بتوانند بگیرند، شتاب‌زدگی در اجرای برنامه‌هاست.
فانی کدام برنامه را اجرا کرده؟
به شدت طرفدار مجتمع‌های آموزشی هستم
حاجی‌بابایی درباره اینکه کدام برنامه فانی قابلیت اجرایی ندارد؟ گفت: کدام برنامه را اجرا کرده‌اند؟ هنوز برنامه‌ای اجرا نشده است که بتوان اظهار نظر کرد.
وی درباره اینکه مقرر شده در برنامه جدید فانی، اقتصاد آموزش و پرورش متحول شود، گفت: باید طرح را ببینیم و بدانیم که چه کاری قرار است انجام شود و درباره آن اظهارنظر کنیم، اما هنوز طرحی را ندیده‌ایم.
وزیر سابق آموزش و پرورش در این خصوص که آیا آموزش و پرورش بر اساس سند تحول مکلف به تاسیس مجتمع‌های آموزشی بوده، حال آنکه این امر با انتقاد شدید فانی مواجه شده به طوری که قصد انحلال آنها را دارد، بیان کرد: من به شدت طرفدار مجتمع‌های آموزشی هستم و معتقدم تنها راه نجات کشور و آموزش و پرورش از طریق مجتمع‌های آموزشی است.
حاجی بابایی ادامه داد: البته کسی با مجتمع‌های آموزش روستایی مشکلی ندارد و در مجتمع‌های شهری مشکلاتی که برای این طرح مطرح می‌کنند قبول مدیریت است یعنی باید این فرهنگ در آموزش و پرورش به وجود بیاید که کسی که مدیر برتر است، کار کند؛ ضمن آنکه کار مجتمع‌های شهری به تازگی آغاز شده و هنوز به پایان نرسیده و باید تکامل پیدا کند که در این راستا مسلما ایرداتی وجود دارد.
می‌توانند اشتباهات ما را در اجرا اصلاح کنند
حاجی بابایی با طرح این که آیا همه مدارس باید معلم ورزش داشته باشند یا نه؟ آیا همه مدارس مربی بهداشت نیاز دارند یا نه؟ آیا همه مدارس باید سالن ورزشی داشته باشند یا نه؟ آیا مدارس امروز نیازمند فناوری است یا خیر؟ و آیا مدارس کشور باید مدیریت تخصصی داشته باشند یا نه؟ به این پرسش‌ها اینگونه پاسخ داد: این پنج دلیل می‌طلبد که مجتمع‌های آموزشی وجود داشته باشند، چرا که اگر مدارس جدا از هم باشند نمی‌توانیم همه این امکانات را برای همه مدارس تامین کنیم، لذا همه برنامه‌ها در مجتمع قابل اجراست.
وی تاکید کرد: از من نپرسید که مجتمع آموزشی خوب است یا بد، بلکه این طرح براساس قانون سند تحول است و اجرای قانون خوب است؛ لذا اگر ایرادی دارد اولا باید قانون را اصلاح کنیم و ثانیا ممکن است در اجرا اشتباهی داشته باشیم بنابراین می‌توانند اشتباهات ما را در اجرا اصلاح کنند.
وزیر سابق آموزش و پرورش تصریح کرد: پس از 35 سال و برای اولین بار در طول تاریخ آموزش و پرورش 20 نفر در رشته ریاضی و تجربی رتبه اول تا دهم کنکور را از بین دانش آموزان مدارس دولتی کسب کردند، آیا این موفقیت نیست؟ و برای اولین بار طی 27 سال گذشته که مدارس استعدادهای درخشان شکل گرفته، 12 نفر مدال طلای جهانی المپیاد امسال را کسب کرده‌اند و این نشان می‌دهد که موفق هستیم.
وی افزود: اینکه مدارس دولتی را تخریب کنیم تا مردم به مدارس دیگری بروند کاری بود که آن را اصلاح کردم چرا که معتقدیم باید مدارس غیر دولتی و دولتی را در کنار هم تقویت کرد تا در یک رقابت سنگین و کارشناسی جلو بیفتد در حالی که کسی را تضعیف نکردیم، اما خودمان را تقویت کردیم.
وی ادامه داد: در گذشته تعداد مدارس تیزهوشان قبل از ورود ما به آموزش و پرورش 92 منطقه بود در حالی که در زمان ما 114 منطقه اضافه شد و 21مدال در رشته ریاضی و تجربی به این دلیل است که المپیاد رشته‌های انسانی دو سال است که راه اندازی شده و هنوز به آزمون نرسیده است ضمن آنکه امسال از 36 رتبه برتر آزمون سراسری، 29 رتبه مربوط به مدارس دولتی بود و در سال گذشته از 38 رتبه برتر 31 رتبه مربوط به مدارس دولتی بود، این در حالیست که در سالهای قبل عکس این قضیه اتفاق می‌افتاد.
اگر می‌خواهند نقد کنند سیاستگذاری و استراتژیها نقد شود نه مصداق‌های فرعی و اجتماعی
وزیر سابق آموزش و پرورش ادامه داد: در رابطه با سیاستگذاری‌هایی که انجام داده‌ایم، اگر می‌خواهند انتقاد کنند سیاستگذاری و استراتژیها نقد شود نه مصداق‌های فرعی و اجتماعی. برای نمونه طرح تعطیلی پنج شنبه‌ها که به عنوان برنامه‌ای برای تقویت خانواده، کار تربیتی، ارتقا جایگاه معلم، آموزش و پرورش و زمینه سازی برای نظام رتبه بندی و هیات علمی کردن معلمان است که بعنوان زیر ساخت این برنامه‌ها تعریف شده است.
مهم این است که 3-3-6 را اجرا کرده‌ایم
حاجی بابایی با طرح این پرسش که معلم زنی که بخواهد شش روز در هفته کار کند، به خانواده خود هم برسد و بدنبال ارتقا تخصص و دانش خود باشد با چه معجزه‌ای می‌تواند اینکار را انجام دهد؟ گفت: زمانی که از طرح 3-3-6 صحبت می‌شود بگوییم درست است یا غلط؟ و در یک طرح کلی نمی‌گویند که مثلا زیر پله نمازخانه کلاس شده است!.
وی افزود: در طول 35 سال گذشته همیشه از این موارد جزیی وجود داشته، ضمن آنکه ششم ابتدایی در سال 92-91 اجراشده و به پایان رسیده است لذا اگر کمبودی داشته مربوط به سال گذشته است و امسال که پایه هفتم ایجاد شده، یک پایه در دوره اول متوسطه کم شده، پس کلاس اضافه هم داریم و این حرف بی معناست؛ ضمن آنکه برای معلمان در سالهای گذشته کلاس ضمن خدمت برگزار شده است.
حاجی بابایی تاکید کرد: مهم این است که 3-3-6 را اجرا کرده‌ایم و معتقدیم آموزش و پرورش را به سمت اسلامی و بومی شدن ببریم و این مهم است؛ اینکه برخی می‌گویند کمبود کلاس داریم بگویند که چگونه کلاس کم بوده؟
وی گفت: آموزش و پرورش که 560 هزار کلاس دارد زمانی که من به آموزش و پرورش آمدم 180 هزار کلاس درس در نوبت دوم داشت که 100 هزار این تعداد کلاس‌ها را به صبح منتقل کردیم و حرف‌هایی که در این رابطه گفته می‌شود، غیر کارشناسی است.
در حالی که یک مدرسه هوشمند در کشور وجود نداشت، 36 هزار مدرسه را هوشمند کردیم
وی افزود: نگاه ما در آموزش و پرورش استراتژیک است، بنابراین باید همه مدارس هوشمند شوند در حالی که یک مدرسه هوشمند در کشور وجود نداشت، 36 هزار مدرسه را هوشمند کردیم لذا اگر مدیری اشتباه کرده و برای هوشمندسازی از اولیا وجهی غیرداوطلبانه دریافت کرده ایراد به کلیت طرح نیست.
هر کاری انجام دادم هنر خودم بوده
حاجی بابایی با بیان اینکه سیاستهایی که ما اجرا کرده‌ایم سیاستهای کلان آموزش و پرورش است، خاطرنشان کرد: هیچ ادعایی ندارم و هیچ وقت به دنبال تضعیف مسئولینی که بعد از من آمدند نیستم و هیچ وقت هم مسئولین قبل از خودم را تضعیف نکردم، چرا که معتقدم این کار هنرمندی و تعلیم و تربیتی نیست لذا هر کاری که انجام دادم هنر خودم بوده و هنرمند باید هنر خودش را نشان بدهد، با سیاه کردن چهره دیگران کسی هنرمند نمی‌شود، البته منظورم شخص خاصی نیست.
مدارس قرآنی اتوبان آموزش و پرورش است
وزیر سابق آموزش و پرورش در ادامه این گفت‌وگو مدارس قرآنی را یک راه استراتژیک برشمرد و گفت: این مدارس اتوبان آموزش و پرورش است. جذب 5000 مربی قرآنی کار غیر واقعی نیست و ممکن است در بین افراد چند نفر اشتباهی آمده باشند، اما راه استراتژیک قرآنی در آموزش و پرورش شکل گرفته و براساس سند تحول انجام شده است.
ناگفته‌های حاجی‌بابایی از پشت پرده‌های نیروهایی که خدماتی بودند و معلم شدند
وی درباره حرف و حدیث‌هایی که از ورود برخی نیروهای خدماتی به حوزه تدریس در آموزش و پرورش و انتقادهایی که همچنان ادامه دارد، گفت: زمانی که وزیر شدم، نیروهای گوناگونی در آموزش و پرورش وجود داشت و دهها هزار معلم در کشور آینده روشنی نداشتند از جمله حق‌التدریسی‌ها، شرکتی‌ها، آموزشیاران و کار معین و انواع و اقسام نیروها را داشتیم که ساماندهی کردیم.
وی ادامه داد: طبق قانون مجلس، حق‌التدریسی‌ها و آموزشیاران نهضت را استخدام کردیم و آینده آنها روشن و شفاف شد، اما گروهی از معلمان بودند که "حکم" آنها آموزشی بود و بر اساس مصوبه مجلس، نیروهای خدمات آموزشی باید آزمون می‌دادند که این آزمون برگزار شد. نکته در اینجاست که این افراد خدماتی نبودند بلکه معلمان لیسانس و فوق لیسانس بودند که تحت عنوان "خدماتی" وارد آموزش و پرورش شده بودند و پس از برگزاری آزمون پذیرفته‌شدگان را استخدام کردیم.
هیچ خدمتگزاری معلم نشد
وزیر سابق آموزش و پرورش افزود: عده‌ای نیز "کار معین" و عده‌ای نیز تحت عنوان "کار خدماتی" وارد شده بودند اما معلم بودند که مدرک دانشگاهی داشتند و دارای سابقه 5، 6 و 8 سال معلمی بودند اما در قرارداد آنها «خدماتی» درج شده بود که شان معلم شکسته می‌شد که این عنوان از آنها برداشته شد. پس خدمتگزار معلم نشد، بلکه معلمی را که خدمتگزار گذاشته شده بود و شان آنها زیر سئوال رفته بودند، برداشته شد و شان معلمی به آنها بازگردانده شد.
حاجی‌بابایی با طرح این پرسش که خدمتگزار مدرسه کیست؟ ادامه داد: خدمتگزار کسی است که دارای مدرک دیپلم و زیر دیپلم است و کار خدماتی انجام می‌دهد. در کجای کشور یک فردی با دیپلم معلم شده جز مواردی که در حق‌التدریسی‌ها بوده و یا قانون مجلس دارای بیش از هفت سال سابقه بوده و استخدام شده؛ این حرفم معنایش آن نیست که اگر برای یک یا چند مورد در کشور خارج از قاعده بر اساس تخلفی اقدامی صورت گرفته باشد، تخلف فردی بوده نه آموزش و پرورش.
وی ادامه داد: البته اگر وجود داشته باشد هرچند در طول سالهای انقلاب نیروهای خدمتگزار می‌توانستند ادامه تحصیل داده و برخی از آنها هم معلم شدند و حتی تا مدیران ارشد نیز رشد کردند که این روند مثبتی است.
وی گفت: عنوان می‌شود خدمتکاری را به دوره ششم ابتدایی فرستادند اما اینگونه نیست بلکه معلمان ششم را از بین معلمان پایه پنجم تامین کردیم.
اگر من اشتباهی کردم، معلمان را به خدمتگزاری برگردانند
وزیر سابق آموزش و پرورش گفت: در طول 35 سال انقلاب کدام سال وجود دارد که هزاران معلم از یک پایه به پایه دیگر نرفته باشند؟ لذا نقل و انتقال‌ها همواره وجود داشته؛ اگر من اشتباهی کردم و خدمتگزاری را معلم کردم، این افراد را به خدمتگزاری برگردانند که معلم و کلاسی ضرر نکند، در صورتی که چنین چیزی وجود ندارد و به فرض محال وجود هم داشته باشد، آنها را برگردانند و اشتباه ما را اصلاح کنند اما نباید سخنی گفته شود که واقعیت ندارد.
وجود 12 هزار کار معین در کشور
حاجی‌بابایی ادامه داد: گروهی از معلمان نیز هستند که در پیش‌دبستانی فعالیت دارند. این گروه هیچ وقت رسمی نبودند وعده‌ای از آنها از آموزش و پرورش حقوق می‌گرفتند که در دوره‌ای که مجلس هفتم بودم، با قانون مجلس 900 نفر از این افراد را استخدام کردیم، اما چون این گروه غیردولتی هستند مجلس مصوبه‌ای را گذرانده که طی دو سال از طریق برگزاری آزمون و طبق شرایط از این افراد برای معلمی استفاده شود. امروز حتی 12 هزار نفر در کشور کار معین هستند و خودشان باید قبول می‌کردند که از مرکز استان به مناطق محروم بروند که نپذیرفتند.
وی تاکید کرد: من رسالتم را انجام داده‌ام، پیش‌دانشگاهی را برداشته و نظام جدید را مستقر کرده‌ایم. 170 کار بی‌بدیل انجام دادیم و آموزش و پرورش هر روز یک کار جدید به ثبت می‌رساند.
به گفته حاجی‌بابایی، سال گذشته 60 میلیارد تومان به عنوان سرانه به حساب مدارس واریز شد که همچنین پول آب، برق و گاز توسط دولت تعهد شد که بدین ترتیب مجموع سرانه به حدود 370 میلیارد تومان رسید.
وی در ادامه اظهار کرد: آموزش و پرورش سرمایه اجتماعی و امری حاکمیتی است و برای رسیدن به جایگاه واقعی خود باید برخی برنامه‌های تحولی مهم از جمله نظام رتبه‌بندی هر چه زودتر اجرایی شود، چراکه این موضوع امری استراتژیک است.
وی در پاسخ به اینکه برنامه‌های وزیر جدید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: چون کار را تازه آغاز کردند، نمی‌توان اظهارنظری کرد چون کاری صورت نگرفته است که بتوان نظر داد. اگر لازم باشد باید کمک کنیم تا آموزش و پرورش خوب پیش برود و معتقدم نباید سنگ‌اندازی کرد و به آنچه که در مسیر نظام و انقلاب باشد، کمک خواهم کرد.
اگر به آموزش و پرورش برگردم، سیاست سند تحول را ادامه خواهم داد
حاجی‌بابایی درباره اینکه اگر بار دیگر به وزارتخانه بازگردید، چه اقدامی را انجام خواهید داد و یا چه کاری در آموزش و پرورش در زمان شما ناتمام مانده؟ پاسخ داد: چنین قصد و ایده‌ای ندارم ضمن آنکه به تغییرات آموزش و پرورش ورود پیدا نمی‌کنم اما اگر وزیر بودم این روند را بکار می‌بستم که همه احساس کنند آموزش و پرورش مأمن و جایگاه آنهاست.
وزیر سابق آموزش و پرورش گفت‌وگوی خود را اینگونه به پایان برد که وزیر زمانی وزیر است که معلم باشد و این را هم گفت که اگر به آموزش و پرورش برگردم، سیاست سند تحول را ادامه خواهم داد، اگر قرار بود چهار سال دیگر آموزش و پرورش را اداره کنم، چهار سال دیگر برای مهندسی نیروی انسانی و نظام رتبه‌بندی معلمان صرف می‌کردم چرا که در زیرساخت نظام‌ها حرف اول و آخر را نیروی انسانی می‌زند.
ک/ف س
ایسنا
نظرشما
آخرین اخبار