عواقب جابجایی رسوب کف دریای عمان

به گزارش شفا آنلاین،ˈعبدالمجید نادری ˈ افزود: شیب کف دریای عمان زیاد است از این رو به مرور زمان رسوبات زیادی در آن جای گرفته که ممکن است با یک زلزله کوچک هم جابه جا شوند و بالا آمدن رسوبات موجب جابه جایی آب و بروز سونامی شود. وی اظهار داشت: با توجه به اهمیت این موضوع و احتمال بروز سونامی شدید در منطقه مکران بازسازی سونامی سال 1324 که موجب کشته شدن تعداد زیادی از مردم ایران ، هند و پاکستان شده بود در دستور کار یونسکو ( سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد )قرار گرفته که با همکاری کشورهای اطراف دریای عمان در حال انجام است. مدیرگروه علوم غیر زیستی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ادامه داد: در سال 1324 زلزله ای با بزرگای 1 /8 ریشتر در منطقه مکران موجب بیرون آمدن جزیره ای از نوع گل فشان در دریای عمان شد که 2 ساعت بعد از وقوع زلزله ، سونامی بزرگی در منطقه رخ داد که موجب کشته شدن حدود 300 نفر در ایران ، هند و پاکستان شد. علاوه براین تخمین ها نشان می دهد که وقوع زلزله قبل از سونامی نیز موجب مرگ حدود 4 هزار نفر دراین سه کشور شد. وی گفت: تحقیقات در این زمینه نشان داد لزوما زلزله بزرگ موجب بروز سونامی نمی شود بلکه ممکن است زلزله های کوچک هم سونامی به همراه داشته باشد. در واقع توجه به رسوبات زیاد ته دریا که با کوچکترین حرکت ممکن است جابه جا شوند بسیار مهم است. رییس تیم بازسازی سونامی دریای عمان اظهار داشت: بازسازی سونامی 1324 دریای عمان می تواند کلید معماهای زیادی باشد. با این بازسازی می توان فهمید که در اثر بروز مجدد سونامی چه بخش هایی از منطقه بیشتر دچار آسیب می شود و کدام منطقه خطرناک تر است همچنین اطلاعات خوبی برای نصب سیستم های هشدار سونامی در دریای عمان به دست می آید. وی افزود: پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به عنوان نماینده یونسکو در منطقه در مسایل مربوط به سونامی در بازسازی سونامی مکران دو وظیفه بر عهده دارد که یکی از آنها تحقیق در مورد سونامی های گذشته و دیگری مدل سازی سونامی به منظور پیش بینی و هشدار سونامی است. وی ادامه داد: تحقیقات نشان داد از 2700 سال پیش تاکنون 7 سونامی بسیار بزرگ در منطقه مکران رخ داده که این موضوع بسیار مهمی است و باید با جدیت به آن پرداخته شود. نادری گفت: اکنون پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در حال تحقیق و جمع آوری اطلاعات از اهالی منطقه جاسک در جنوب کشور است . این افراد شاهدان وقوع سونامی سال 1324 بودند . البته این افراد اکنون بیش از 70 سال سن دارند و در آن زمان به علت کمبود و یا نبود امکانات ، جمع آوری اطلاعات کافی تا حدی دشوار بود از این رو یافته ها بر اساس حدس و گمان است. وی ادامه داد: با توجه به اهمیت موضوع یونسکو تصمیم گرفت تمام ابعاد این سونامی را بازسازی کند که برای این کار به اعتباری حدود 300 هزار دلار نیاز است که برای بازسازی سونامی مکران هم اعتباری حدود 24 هزار دلار در نظر گرفته شده که تاکنون 12 هزار دلار آن تخصیص یافته است. مدیر گروه علوم غیر زیستی پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: بخش عمده این اعتبارات توسط صندوق آمادگی سونامی ، بلایای طبیعی و اقلیم کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و بخشی هم توسط آژانس توسعه بین المللی امریکا تامین می شود. وی اظهار داشت: در شهریورماه امسال نشستی با حضور متخصصان چهار کشور حاشیه دریای عمان ( خلیج عمان ) شامل ایران، پاکستان، هندوستان و عمان در کشور عمان برگزار شد و در آن مقرر شد برای آگاهی عمومی تمام کشورهای حاشیه دریای عمان گزارشی یکسان از سونامی های منطقه تهیه شود که این کار انجام شد. ***متن کامل گزارش بازسازی سونامی سال 1324 شمسی در مکران با استفاده از گفته های شاهدان عینی و اسناد تاریخی به شرح زیر است : در ساعات اولیه صبح روز 28 نوامبر 1945میلادی (8 آذر 1324)، زمین لرزه ای با قدرت 1/8 در مقیاس ریشتر در منطقه مکران روی داد. حرکت گسل عظیمی که در امتداد سواحل ایران و پاکستان در دریای عمان قرار دارد، جان عده زیادی را در پاکستان و ایران گرفت. زمین لرزه­ای که روی داد موجب ریزش ساختمان­ها در پاکستان شد و به دنبال آن سونامی بزرگی در دریای عمان روی داد که از غرب، سواحل گشمی و جاسک در ایران و از شرق تا سواحل کراچی در پاکستان و حتی بمبئی در هند را به زیر آب برد. گسل مکران در مقایسه با گسل های دیگری که قادر به ایجاد زلزله های بزرگ هستند، کمتر مورد مطالعه قرار گرفته­ است. سونامی سال 1945 بزرگترین سونامی است که تاکنون در این منطقه ثبت شده و اطلاعات کمی در مورد اثرات آن گردآوری شده است. بررسی های اولیه نشان می دهد که از مجموع 4000 نفر تلفات ناشی از زمین لرزه سال 1324 در دریای عمان، حدود 300 نفر در کشورهای هند، ایران، عمان و پاکستان در اثر امواج سونامی کشته شده اند. با این حال، از یک سو به دلیل محرومیت این منطقه در سال 1324 و نیز غالب بودن اخبار مربوط به جنگ جهانی دوم، توجه کمی نسبت به این موضوع در کشورهای اطراف دریای عمان، به ویژه ایران، صورت گرفته است. به همین دلیل، تیمی از متخصصان بین ­المللی از جمله متخصصان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی ایران به دعوت کمیسیون بین ­دولتی اقیانوس ­شناسی در کشور عمان گرد هم آمدند تا مجموعه شواهد و قراین مربوط به سونامی سال 1324 مکران را بررسی کنند. متخصصان چهار کشور حاشیه خلیج عمان شامل ایران، پاکستان، هندوستان و عمان تصمیم گرفتند تا با بازماندگان و شاهدان آن حادثه که اکنون در دهه هفتاد زندگی خود هستند مصاحبه کنند تا ضمن برآورد دقیق تری از آن حادثه و میزان تلفات ناشی از سونامی، درمورد مناطق متاثر از این سونامی و نحوه انتشار امواج سونامی نیز اطلاعاتی جمع آوری کنند. علاوه بر مصاحبه با شاهدان عینی حادثه سونامی، کارشناسان این کشورها از مقالات روزنامه­ها، اسناد اداری، داده­ های سرشماری، کشتی­ های غرق شده، عکس­ های هوایی، گزارش ­های اطلاعاتی و خاطرات شخصی نیز به جمع­ آوری اطلاعات می ­پردازند. پروژه بازسازی این رویداد که با مشارکت کشورهای متعددی از منطقه اقیانوس هند صورت می­ گیرد، توسط کمیسیون بین دولتی اقیانوس شناسی یونسکو(IOC) حمایت می شود. بودجه اولیه توسط صندوق آمادگی سونامی، بلایای طبیعی و اقلیم کمیسیون اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد برای آسیا و اقیانوسیه (ESCAP) و با حمایت آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده (USAID) فراهم شده است. هدف کلی این پروژه بازسازی حوادث 28 نوامبر 1945 است تا بتوان شناخت بیشتری از نحوه انتشار و طغیان آب در هنگام رویداد سونامی در منطقه مکران به دست آورد. همه مصاحبه ها و اسناد تاریخی از طریق وب سایت مرکز اطلاعات سونامی اقیانوس هند (Indian Ocean Information Centre ) و نیز به صورت جزوه آموزشی یونسکو در اختیار سیاست­ گذاران و عموم مردم قرار خواهد گرفت. این گروه تحقیقاتی نتایج یافته ­های خود از جمله توصیه­ های ایمنی عمومی را در وب سایت مرکز اطلاعات سونامی اقیانوس هند یونسکو به نشانی http://iotic.ioc-unesco.org/ و در کتابچه ای در سال 2014 میلادی منتشر خواهد کرد. ایرنا