مدیریت درمان عفونت کلستریدیوم دیفیسیل

به گزارش شفا آنلاین،موارد عفونت کلستریدیوم دیفیسیل، هم از لحاظ تعداد و هم از نظر شدت، رو به افزایش هستند. پیوند میکروبی مدفوع (Feca- microbiota transplantation) آلترناتیو درمانی مناسبی برای مبتلایان به عفونت راجعه کلستریدیوم دیفیسیل است. هرچند که اثربخشی پیوند میکروبی مدفوع ثابت شده، روش نامطلوب تجویز آن، عوارض درازمدت این درمان و نیز مستعد کردن فرد به ابتلا به بیماری‌های دیگر، رواج استفاده از این درمان را مستلزم انجام تحقیقات بیشتر کرده است.

        در سیستم‌های درمانی، کلستریدیوم دیفیسیل شایع‌ترین علت اسهال عفونی شناخته شده است. پس از مواجهه اولیه با پاتوژن، بیماران در معرض خطر عود عفونت هستند. بار مالی تحمیل شده در نتیجه این عفونت بر سیستم بهداشت و درمان، هم در فاز آغازین بیماری و هم در زمان عفونت‌های راجعه، باید محاسبه شود، بنابراین، برای بیماران با عفونت‌های راجعه یا آنها که دارودرمانی موفقی نداشته‌اند، گزینه پیوند میکروبی مدفوع درنظر گرفته می‌شود.

تهدید جدی سلامت عمومی
       کلستریدیوم دیفیسیل به عنوان پاتوژن اولیه مسئول کولیت ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک شناخته شده و عامل 15 تا 25درصد از موارد اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک اکتسابی از بیمارستان است. طبق آمار منتشر شده از سوی مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا، سالانه بیش از 250 هزار آمریکایی به دلیل عفونت کلستریدیوم دیفیسیل نیازمند بستری بیمارستانی هستند و در حدود 14هزار مورد از تعداد ذکر شده، مرگ آورند. مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها در گزارش سال 2013 خود در مورد مقاومت‌های دارویی، کلستریدیوم دیفیسیل را به عنوان «یک تهدید اورژانس برای سلامت عمومی» معرفی کرده است. عفونت کلستریدیوم دیفیسیل به طور اولیه، عفونتی‌اکتسابی از بیمارستان تعریف شده که مرتبط است با طولانی شدن مدت زمان نیاز به بستری بیمارستانی و افزایش قابل توجه مرگ و میر.

       کلستریدیوم دیفیسیل، یک باکتری گرم مثبت بی‌هوازی است که اولین بار در سال 1935 میلادی تعریف و مشخص شد که از طریق مدفوعی-دهانی از یک فرد به فرد دیگر منتقل می‌شود. در شکل اسپور، کلستریدیوم دیفیسیل نسبت به اسید معده مقاوم است و می‌تواند از معده گذشته و خود را به روده‌ها برساند. چنین قابلیتی به باکتری این امکان را می‌دهد که به چرخه زندگی نباتی برگردد؛ شرایطی که اگزوتوکسین‌های A و B را ترشح می‌کند. بیماری ممکن است بدون علامت منتقل شود یا ممکن است با علائم قابل توجه بالینی شامل طیفی از اسهال خفیف یا شدید تا کولیت پسودوممبرانوس تظاهر کند. عفونت کلستریدیوم دیفیسیل عموما در پاسخ به تغییر در فلور طبیعی روده رخ می‌دهد. این وضعیت معمولا با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های سیستمیک مرتبط است. تقریبا تمام گروه‌های ضدمیکروبی در ایجاد عفونت کلستریدیوم دیفیسیل دخیل دانسته شده‌اند، اما کلیندامایسین، سفالوسپورین‌های نسل سوم، پنی‌سیلین‌های وسیع الطیف و فلوروکینولون‌ها به عنوان مقصران اصلی شناخته شده‌اند.

مقایسه درمان‌های استاندارد
       گزینه‌های درمانی برای عفونت کلستریدیوم دیفیسیل طیفی از درمان آنتی‌بیوتیکی خوراکی تا جراحی(بسته به شدت عفونت) را شامل می‌شود. درمان عفونت کلستریدیوم دیفیسیل متکی بر تشخیص صحیح، قطع مصرف داروهای مسبب و در صورت امکان، شروع درمان اثربخش است. مترونیدازول خوراکی 500میلی‌گرمی 3بار در روز برای مدت 10 تا 14 روز، برای موارد با شدت خفیف تا متوسط عفونت کلستریدیوم دیفیسیل، هم در اپیزود آغازین و هم در اولین عود توصیه می‌شود. 125 میلی‌گرم ونکومایسین خوراکی 4بار در روز برای مدت 10 تا 14 روز، برای اپیزود آغازین عفونت کلستریدیوم دیفیسیل که شدید دانسته شده یا برای اولین مورد عود عفونت کلستریدیوم دیفیسیل تجویز می‌شود. ونکومایسین خوراکی نیز در درمان عود بار دوم عفونت کلستریدیوم دیفیسیل به عنوان درمان خط اول دانسته شده است. اگرچه به‌نظر می‌رسد مترونیدازول و ونکومایسین اثربخشی قابل قیاسی در موارد عفونت کلستریدیوم دیفیسیل خفیف تا متوسط دارند، در مطالعات بالینی تصادفی آینده نگر، مترونیدازول به دلیل ارزان بودن به عنوان درمان خط اول توصیه شده است. به علاوه، ونکومایسین خوراکی برای بیمارانی که نسبت به مترونیدازول عدم تحمل داشته‌اند، به درمان با مترونیدازول پاسخ نداده‌اند، یا در موارد شدید عفونت کلستریدیوم دیفیسیل توصیه شده است. برای موارد شدید و عارضه‌دار عفونت کلستریدیوم دیفیسیل-که با مشاهده افت فشارخون، شوک، ایلئوس یا مگاکولون تشخیص داده می‌شود- 500میلی‌گرم ونکومایسین خوراکی 4بار در روز (از راه رکتوم در موارد ثابت شده ایلئوس)، با یا بدون مترونیدازول تجویز می‌شود. در سال 2011 میلادی برای درمان عفونت کلستریدیوم دیفیسیل، 200 میلی‌گرم فیداکسومایسین(Fidaxomicin)خوراکی دوبار در روز از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفته و در مقایسه با ونکومایسین کم اهمیت تر نیست. همچنین، فیداکسومایسین در کاهش موارد اپیزودهای عود عفونت کلستریدیوم دیفیسیل مفید شناخته شده است. داروهایی که برای این منظور از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا تاییدیه ندارند اما به صورت غیرنسخه‌ای برای درمان عفونت کلستریدیوم دیفیسیل، تجویز می‌شوند عبارتند از ریفاکسیمین(Rifaximin)و نیتازوکساناید(Nitazoxanide). در مورد ریفاکسیمین، تجویز با احتیاط توصیه شده زیرا بروز مقاومت دارویی در مورد برخی از سوش‌های کلستریدیوم دیفیسیل دیده شده است.سپید