شفا آنلاین>سلامت>حوادث پزشکی> بدن انسان میزبان حدود 100 تریلیون میکروب است. به عبارت دیگر، تعداد آنها از تعداد سلولهای انسانی هم بیشتر و نسبت آنها 10به 1 محاسبه شده است.
به گزارش
شفا آنلاین، پیشرفتهای علمی که در طول سالهای اخیر در حوزه ژنتیک رخ داده، این امکان
را در اختیار ما قرار داده تا میکروبهایی را که درون ما زندگی میکنند،
بیشتر بشناسیم.
بسیاری
از کشورها تحقیقات زیادی را در در زمینه درک واکنشها و تعاملات درون
اکوسیستم بدن انسان و ارتباط آنها با بیماری و سلامت راه انداختهاند.
دو
واژه میکروبیوتا microbiota و
میکروبیوم microbiome اغلب به یک معنا هستند
و به جای هم استفاده میشوند. البته تفاوت ظریفی بین معانی این دو واژه
وجود دارد که در این نوشتار به آنها پرداخته خواهد شد.
میکروبیوتا و میکروبیوم انسانی چه هستند؟ میکروبیوتای
انسانی شامل جمعیتی از گونههای میکروبی است که روی بدن یا درون آن زندگی
میکنند. باکتریهای همزیست، ویروسها و قارچها (و دیگرحیوانات تکسلولی
مانند آغازیان) هستند که بدن ما را به عنوان خانه خود انتخاب کردهاند.
هر
کدام از ما میزبان 10 تا 100 تریلیون سلول میکروبی در یک رابطه همزیستی
هستیم که در یک وضعیت سلامت طبیعی، برای هر دو طرف مناسب است. تخمینها
متغیر است، اما بیش از 1000 گونه متفاوت از این میکروارگانیسمها،
میکروبیاتای انسانی را شکل میدهند. در عین حال، همه ژنهای درون این
سلولهای میکروبی، میکروبیوم ما را تشکیل میدهند.
با
یک روش مشابه به رمزگشایی ژنوم انسان، که همه ژنهای ما توالییابی
میشوند، تلاشهای گستردهای انجام شده تا قفل همه اطلاعات ژنتیکی
میکروبیومها نیز باز شوند.
تعداد
کل میکروبها در میکروبیاتای انسانی ممکن است از نظر تعداد سلولها و
گونهها بسیار متعدد باشند، اما میکروبها بسیار کوچک هستند و با وجود آنکه
تعدادشان بیشتر از تعداد سلولهای بدن است، حدود 2 تا 3 درصد وزن بدن را
تشکیل میدهند.
تحقیقات
در حال انجام در طول دهه گذشته تنوع ژنتیکی این اجتماعهای میکروبی را
مشخص کردهاند که با توجه به محل قرارگیری آنها متفاوت هستند.
نتایج
یک مطالعه که در سال 2012 در نشریه معتبر نیچر منتشر شد، نشان داد
نمونههای اجتماعهای میکروبی دهان و مدفوع تنوع ویژهای دارند. در مقابل،
نمونههای گرفته شده از دستگاه تناسلی خارجی زنانه اجتماعهای ساده میکروبی
را نشان میدهند.
این
مطالعه تنوع عظیمی را میان میکروبیومهای انسانی در گروه بزرگی از افراد
سالم جوامع غربی نشان داد، اما سوالات بیشماری را نیز مطرح کرده که ممکن
است مطالعات ژنتیک آینده پاسخی برای آنها داشته باشند. بهطور مثال،
جمعیتهای میکروبی که در درون هر یک از ما قرار دارند، چگونه در طول زمان
تغییر میکنند و اینکه آیا الگوهای کلونیزه شده سالم بازتابی است از
میکروبهای بیماریزا؟ نقش ایمنی میزبان یا ژنتیک در شکلدهی به الگوهای
تنوع تا چه حد بزرگ است؟ آیا الگوهای مشاهده شده در یک جمعیت قابل مقایسه
با دیگر جمعیتها در سراسر دنیا است؟ البته برای بعضی از این سوالها
پاسخهایی هم پیدا شده است که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
چرا میکروبیاتای انسان مهم هستند؟ میکروارگانیسمهایی
که در کنار ما تکامل مییابند و به عنوان بخش جداییناپذیر زندگی انسان
شکل میگیرند، طیفی از نقشها را برعهده دارند. آنها هم روی سلامت و هم
بیماری اثرگذار هستند. مطالعات مختلف ارتباط میان جمعیت باکتریایی بدن ما،
چه طبیعی و چه مختل شده، با بیماریهای زیر پیدا کردهاند: آسم، اوتیسم،
سرطان، بیماری سلیاک، کولیت (التهاب روده بزرگ)، دیابت، اگزما، بیماری
قلبی، سوء تغذیه، بیماری ام. اس. و چاقی.
میکروبیوم
انسان بر 4 حوزه گسترده زیر که در سلامت ما اهمیت زیادی دارند، تاثیر
میگذارد: تغذیه، ایمنی، رفتاری و بیماری.
تغذیه: میکروبهای رودهای، علاوه بر کمک به خود برای تامین انرژی مورد
نیازشان از غذایی که میخوریم، برای در دسترس قرار گرفتن مواد مغذی برای ما
نیز ضروری هستند. باکتریهای روده مولکولهای پیچیده موجود در گوشتها و
سبزیجات را میشکنند. بدون کمک باکتری رودهای، سلولز گیاهان قابل هضم
نمیشوند.
میکروبهای
رودهای همچنین بر ولع و احساس پر بودن پس از خوردن غذا، از طریق
فعالیتهای متابولیکی خود، اثر میگذارند. تنوع میکروبهای روده وابسته به
تنوع غذایی است که میخوریم. نوجوانانی که طیف گستردهای از غذاهای مختلف
را امتحان میکنند، میکروبهای رودهای متنوعی هم دارند. در مقابل،
بزرگسالانی که از یک الگوی غذایی یکنواخت پیروی میکنند، تنوع باکتریایی
کمتری در روده دارند.
ایمنی: بدون تماس با میکروارگانیسمهایی که از زمان تولد در ما کلونیزه
میشوند، ایمنی اکتسابی ما هم شکل نمیگیرد. ایمنی اکتسابی قسمتی از سیستم
ایمنی بدن ما است که یاد میگیرد پس از تماس و برخورد اول با میکروبها،
چگونه به آنها پاسخ دهد و سد دفاعی سریعی را علیه ارگانیسمهای بیماریزا
ایجاد میکند. دانشمندان در بررسیهای خود بر اثر آنها در تکامل سیستم
ایمنی پی بردهاند.
میکروبیاتا
همچنین با وضعیتهای خودایمنی و آلرژیها مرتبط هستند. این شرایط بیشتر
زمانی رخ میدهند که مواجه زودهنگام با میکروبها دچار اختلال شده باشد.
رفتار: به دلیل درگیری میکروبیاتا در هضم غذا، آنها میتوانند مغز را هم
تحت تاثیر قرار دهند. بعضی حتی پا را فراتر گذاشته و به میکروبیاتا، «مغز
دوم» لقب دادهاند.
مولکولهای
کوچکی که با فعالیت باکتریهای رودهای آزاد میشوند، پاسخ رشتههای عصبی
موجود در دستگاه گوارشی را تحریک میکنند. از سوی دیگر، ارتباطی میان
میکروبیوم رودهای و اختلالات مغزی مانند افسردگی و اختلال طیف اوتیسم،
یافت شده است.
بیماری: جمعیت باکتریایی دستگاه گوارش بینش جدیدی را نسبت به بیماریهای
رودهای مانند بیماریهای التهابی روده (بیماری کرون و بیماری کولیت
اولسراتیو) فراهم آورده است. تنوع کم در میکروبیاتای رودهای میتواند با
بیماریهای التهابی روده، همچنین چاقی و دیابت نوع 2 ارتباط داشته باشد.سپید
Medical News Today