با کودک مبتلا به اوتیسم چگونه رفتار کنیم؟

شواهد کمبودهای اجتماعی در کودکان مبتلا به اوتیسم
کودکان اوتیسمی اکثرا قادر به تعاملات روزمره نیستند یعنی حتی در سن نوپایی که همه بچه‌ها دوست دارند دیگران آنها را به عنوان یک آدم بشناسند هم باز از تماس روگردان هستند و توی چشم کسی نگاه نمی‌کنند. حتی اظهار خوشحالی یا ناراحتی هم نمی‌کنند. بغل پدر و مادر می‌روند اما چیزی ابراز نمی‌کنند. آنقدر نسبت به دنیای اطرافشان بی‌تفاوتی نشان می‌دهند که حتی بزرگ‌ترها را از بغل کردن و بازی کردن و آموزش دادن دلسرد می‌کنند. 

کودکان اوتیسمی معمولا سرنخ‌های غیرکلامی محیط را نمی‌فهمند. سرنخ‌های غیرکلامی مثل لبخند، چشمک یا شکلک برایشان معنای چندانی ندارد. برای کودکی که این سرنخ‌ها را متوجه نمی‌شود «بیا اینجا» چه با لبخند برای در آغوش گرفتن یا چه با مشت گره کرده برای کتک زدن، یک معنی دارد. عدم توانایی در تفسیر حالت‌های بدن و چهره، دنیا را به جزیره سرگردانی بدل می‌کند. 

بیمار اوتیسمی نمی‌تواند یک منظره را از چند دورنما ببیند و نتیجتا قادر به فهم و پیش‌بینی رفتارها و واکنش‌های دیگران نیست. علاوه بر این، بعضی از اوتیسمی‌ها قادر به تنظیم احساساتشان نیستند و شاید خشونت کنند یا کنترلشان را خصوصا هنگام ناکامی یا تحت فشار از دست بدهند. ممکن است هرچه دستشان برسد بشکنند، موهای خودشان را بکنند و به خودشان و دیگران آسیب برسانند.

کمبودهای گفتاری
نیمی از اوتیسمی‌ها هرگز یک صدا هم از دهانشان خارج نمی‌شود. بقیه هم بین پنج تا نه سالگی زبان باز می‌کنند. حرف زدنشان هم معمولا تکرار یک عبارت است و قدرت ترکیب منطقی کلمات به شکل جمله را ندارند. برخی از کودکان فقط می‌توانند آنچه شنیده‌اند را تکرار کنند. در اوتیسم خفیف، زبان دیر باز می‌شود و قدرت گفتگوی طولانی وجود ندارد. گاها هم فقط خودشان حرف می‌زنند و اصلا اجازه صحبت به دیگران نمی‌دهند. اوتیسمی ضمائم را اشتباه به کار می‌برند مثلا از «تو» به جای «من» و... استفاده می‌کنند مثلا اگر به او بگوییم: «پیراهن من چه رنگیه؟»، رنگ پیراهن خودش را می‌گوید. 

اوتیسمی‌ها نمی‌توانند لحن و حرکات مناسب با کلام داشته باشند. صحبت کردن شبیه آواز خواندن یا حرف زدن روبوت‌ها در اوتیسمی‌ها رایج است. با این تفاسیر آنها نمی‌توانند نیازشان را به دیگران بفهمانند بنابر این هرچه می‌خواهند به زور یا با جیغ و داد برمی‌دارند. به تدریج خودشان هم متوجه نواقص خود می‌شوند و همین مساله منجر به ببروز اضطراب یا افسردگی آنها می‌شود. 
 

رفتارهای تکراری
اکثر اوتیسمی‌ها روی پنجه راه می‌روند یا بی‌هدف دست‌هایشان را تکان می‌دهند و ناگهان بی‌حرکت می‌شوند. به شدت روی زمان و مکان هر وسیله یا هر کاری حساس هستند و اگر کوچک‌ترین چیزی در محیط شان جابجا بشود به شدت عصبانی می‌شوند. گاها چند ساعت به شکلی خاص روی اسباب‌بازی‌شان قرار می‌گیرند ولی با آن بازی خاصی نمی‌کنند. اگر کسی به اسباب‌بازی‌شان دست بزند وحشتناک ناراحت می‌شوند. 

گاهی یک چیز خاص تمام ذهنشان را به شکلی وسواسی اشغال می‌کند مثلا برنامه حرکت تمام متروها را حفظ می‌کنند. به اعداد، نمادها یا موضوعات علمی شدیدا علاقه نشان می‌دهند ولی قدرت تخیل و خلاقیت ندارند. قدرت تقلید حرکتی چندانی هم ندارند.